Vịnh Vân Phong

Vịnh Vân Phong là một trong những vịnh nổi bật nhất ở tỉnh Khánh Hòa, Việt Nam. Khu du lịch Mũi Đại Lãnh thuộc vịnh được xếp vào danh sách các khu du lịch quốc gia quan trọng.

Vị trí địa lý

Vịnh Vân Phong nằm tại tọa độ 109°10’ – 109°26’Đ và 120°29’ – 120°48’B, cách Nha Trang khoảng 30 km theo đường chim bay, 60 km theo đường bộ và 40 hải lý (74.080 km) theo đường biển. Đây là sự kết hợp của nhiều đảo và vịnh nhỏ.

Các hướng của vịnh bao gồm:

• Bờ vịnh phía Tây dài khoảng 25 km, nối tiếp với dãy núi Trường Sơn.
• Cửa vịnh phía Đông có bề rộng 17 km, mở ra biển Đông.
• Ở phía Đông Bắc, bán đảo Hòn Gốm nổi bật với những dãy núi nhỏ và cồn cát dài.
• Khu vực Đông Nam của vịnh, nằm giữa bán đảo Hòn Gốm, Hòn Lớn và đảo Cổ Cò, có tổng diện tích khoảng 150.000 ha, trong đó mặt nước chiếm khoảng 80.000 ha và phần đất liền khoảng 70.000 ha. Khu vực này có đặc điểm là dải nước hẹp, sâu (rộng khoảng 200 m và sâu tối đa 25 m) và ít gió, tạo thành một kênh tự nhiên lý tưởng cho tàu thuyền với hệ sinh thái phong phú, bao gồm rừng nhiệt đới, rừng ngập mặn và các loài động thực vật biển ven bờ.

Danh sách các đảo và vũng vịnh trong khu vực Vân Phong:

Giai đoạn lịch sử

Theo Đại Nam nhất thống chí, vịnh trước đây được gọi là Hòn Khói. Đến năm 1825, dưới triều Minh Mạng, tên gọi được đổi thành Vân Phong (雲峯). Tên này có nhiều cách hiểu khác nhau như: Vân Phong dữ (hòn/đảo Vân Phong), Vân Phong úc (vũng/vịnh Vân Phong), Vân Phong đại hải tấn (tấn Vân Phong lớn), Vân Phong tiểu hải tấn (tấn Vân Phong nhỏ)...

Ngành kinh tế

Giao thông hàng hải

Vịnh Vân Phong được chia thành ba khu vực chính: đảo Cổ Cò (thuộc bán đảo Đầm Môn), đảo Bến Gỏi và bán đảo Hòn Khói. Cụ thể:

• Đảo Cổ Cò nằm ở phía Đông Vân Phong, có mặt nước nhỏ nhưng sâu, được bảo vệ bởi một số đảo lớn và nhỏ, tạo nên môi trường kín gió và yên tĩnh.
• Đảo Bến Gỏi ở phía Bắc có độ sâu địa tầng nông, khoảng 2 mét, thích hợp cho việc nuôi trồng thủy sản và khai thác.
• Bán đảo Hòn Khói ở phía Tây Nam chủ yếu được sử dụng cho nghề muối và khai thác khoáng sản để sản xuất vật liệu xây dựng.

• Vị trí lý tưởng: Vân Phong nằm ở cực đông bán đảo Đông Dương, là điểm gần nhất kết nối bờ biển Việt Nam với các tuyến hàng hải quốc tế.

• Địa hình lý tưởng: Các luồng di chuyển tàu thuyền ổn định nhờ diện tích mặt nước rộng lớn hơn 400 héc-ta, độ sâu tự nhiên của vịnh khoảng 22 mét và cấu trúc kín gió; được bảo vệ bởi bán đảo Hòn Gốm ở phía Đông và phía Bắc, không có sông lớn hay dòng hải lưu từ biển chảy vào.

Ngày 31 tháng 10 năm 2009, Cảng trung chuyển quốc tế Vân Phong chính thức được khởi công xây dựng bởi Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam. Cảng bao gồm 2 cầu tàu với tổng chiều dài 690 mét nằm trong khu vực đầm. Mỗi cầu tàu khi hoàn thành có khả năng tiếp nhận tàu có sức chứa 9.000 TEU.

Chỉ có Đầm Môn là khu vực kín gió, còn toàn bộ vịnh Vân Phong thì không! Vịnh rất rộng, cửa vịnh mở rộng đến 8.500 mét, trực tiếp bị ảnh hưởng bởi sóng từ các hướng Đông và Đông Nam, không được che chắn.

— Tiến sĩ Trương Đình Hiển, Nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Vật lý thành phố Hồ Chí Minh, thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam nhận xét

Bên cạnh việc vịnh Vân Phong không thể phát triển cảng biển, còn có nhiều lý do khác:

• Vịnh Vân Phong hiện đang bị tách biệt hoàn toàn, đặc biệt là với các khu vực kinh tế khác.
• Cơ sở hạ tầng cần thiết quá tốn kém.
• Thiếu diện tích cho việc xây dựng bến cảng.
• Khả năng thực thi kém, thiếu số liệu đáng tin cậy và chưa được khảo sát, đo đạc một cách chính xác và khoa học.
• Địa hình không thuận lợi, chỉ có Đầm Môn là khu vực kín gió thực sự, còn phần lớn vịnh Vân Phong là biển khơi.

Ngành du lịch

Theo nhiều chuyên gia của Liên Hợp Quốc và các nhà nghiên cứu đầu tư, Vân Phong được đánh giá là một trong những vịnh có tiềm năng phát triển du lịch sinh thái hàng đầu ở châu Á.

Các chuyên gia từ Hiệp hội Du lịch Thế giới (OMT), Chương trình Phát triển du lịch Liên Hợp Quốc (PNUD), và Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch Việt Nam (IRDT) đều xác nhận rằng khu vực này có đầy đủ điều kiện lý tưởng để phát triển du lịch. Trong dự án VIE89/003, OMT nhấn mạnh: 'Bán đảo vịnh Vân Phong là một trong những kỳ quan nghỉ dưỡng đẹp nhất ở khu vực Châu Á và Viễn Đông, vượt xa Phuket (Thái Lan) và có thể so sánh với bãi biển tuyệt đẹp ở Sierra Leone (châu Phi). Vịnh Vân Phong là một trong những kho dự trữ giá trị cho ngành du lịch nghỉ dưỡng nhiệt đới...'

Khu du lịch Mũi Đại Lãnh trong vịnh được xếp vào danh sách các khu du lịch quốc gia quan trọng.

• Danh sách các vũng vịnh dọc bờ biển Việt Nam

• Thông tin về khu kinh tế Vân Phong