Hepatitis B virus | |
---|---|
Một ảnh TEM cho thấy các virus viêm gan siêu vi B | |
Phân loại virus | |
Nhóm: Nhóm VII (dsDNA-RT) | |
Bộ (ordo) | Chưa phân loại |
Họ (familia)
| Hepadnaviridae |
Chi (genus) | Orthohepadnavirus |
Loài (species) | Virus viêm gan siêu vi B |
Virus viêm gan B (tiếng Anh: Hepatitis B virus, viết tắt: HBV) là một loại virus DNA thuộc chi Orthohepadnavirus trong họ Hepadnaviridae. Virus này gây bệnh viêm gan B.
Đặc điểm
HBV là một siêu vi trùng thuộc họ Hepadna với khả năng sống sót cao. Virus này chịu nhiệt độ 100 độ C trong 30 phút, tồn tại ở -20 độ C lên tới 20 năm, kháng ete nhưng bị bất hoạt bởi formalin.
Xét nghiệm máu cho thấy có ba loại HBV với kích thước 22 nm, 42 nm và 22-200 nm. Kháng nguyên HBcAg chỉ xuất hiện ở virus kích thước 42 nm. Trong máu bệnh nhân có cả hạt nhiễm và không nhiễm, hạt không nhiễm không có genom virus (dsADN) nên không gây bệnh. Nồng độ hạt không nhiễm có thể lên đến 10 virion/ml. Do đó, 65% bệnh nhân có HBsAg không có triệu chứng, 35% có triệu chứng viêm gan.
Genome của virus là một DNA mạch kép dài khoảng 3.2 kb, tạo ra các kháng nguyên sau:
- HBsAg (kháng nguyên bề mặt): phần của lớp vỏ virus HBV, dùng trong xét nghiệm máu để xác định sự có mặt của HBV trong cơ thể
- HBcAg (kháng nguyên lõi): phần của lớp lõi virus HBV, giúp theo dõi sự phát triển của HBV
- HBeAg (kháng nguyên nội sinh): nếu xuất hiện trong máu, chứng tỏ nguy cơ lây nhiễm cao
- Gen X: có khả năng gây ung thư gan
- Gen P
Khi HBV xâm nhập vào cơ thể, hệ miễn dịch bắt đầu sản xuất kháng thể chống lại các kháng nguyên của HBV. Một tuần hoặc một tháng sau khi nhiễm virus, HBsAg sẽ xuất hiện trong máu, sau đó là HBeAg cùng với kháng thể IgM và IgG chống HBcAg (anti-HBc). Khi HBsAg biến mất, kháng thể chống HBsAg (anti-HBs) sẽ bắt đầu xuất hiện.
Khi kháng thể anti-HBs xuất hiện, người bệnh được coi là đã hồi phục, trở nên miễn dịch với HBV và không còn khả năng lây bệnh cho người khác. Tuy nhiên, một số bệnh nhân không sản xuất được kháng thể này và vẫn mang mầm bệnh HBsAg, có thể tiếp tục lây cho người khác.
Kháng thể anti-HBc gồm hai loại: IgM xuất hiện trong giai đoạn nhiễm trùng cấp tính và IgG xuất hiện trong giai đoạn chuyển tiếp. Nếu anti-HBc IgG không giảm và có sự hiện diện của HBsAg, có thể bệnh nhân đang mắc viêm gan mạn tính.
Sự hiện diện của HBeAg cho thấy virus đang nhân lên mạnh mẽ, làm tăng khả năng lây nhiễm của bệnh nhân và cần được điều trị. Ngược lại, nếu xét nghiệm thấy anti-HBe, tiên lượng tốt hơn và khả năng lây nhiễm giảm.
Hiện tại, việc định lượng HBV DNA đang được xem xét như một cơ sở để điều trị, nhưng việc này chưa được xác nhận hoàn toàn.
- Viêm gan siêu vi B