1. Thông tin căn bản về vitamin PP
Vitamin PP hay nicotinamide là một loại của vitamin B3 - thuộc nhóm 8 loại vitamin B quan trọng cần thiết cho sự phát triển của cơ thể. Vitamin B3 có nhiệm vụ chuyển hóa thức ăn thành năng lượng cung cấp cho hoạt động sống của các cơ quan và tế bào, tham gia vào những phản ứng hóa học quan trọng. Do B3 dễ tan trong nước nên không dự trữ được trong cơ thể, vì vậy bạn cần bổ sung vitamin B3 thường xuyên hàng ngày.
Trước đây, người ta dùng từ vitamin PP để chỉ vitamin B3, trong đó PP viết tắt của cụm từ phòng ngừa căn bệnh Pellagra. Nguyên nhân gây ra bệnh Pellagra là do thiếu hụt tryptophan và vitamin B3, với 4 triệu chứng đặc trưng bao gồm viêm da, tiêu chảy, suy giảm trí tuệ và tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Bệnh này hiếm khi xảy ra ở các quốc gia phát triển như châu Âu và Bắc Mỹ, nhưng lại phổ biến ở các nước đang phát triển.
Vitamin PP hoặc nicotinamide là một dạng của vitamin B3
Vitamin B3 thường có trong thịt động vật và gia cầm dưới dạng vitamin PP, và một dạng khác của vitamin B3 là axit nicotinic được tìm thấy trong các loại rau xanh, hạt và quả hạch. Một số sản phẩm ngũ cốc cũng cung cấp nhiều vitamin PP.
Cả axit nicotinic và vitamin PP đều có tác dụng điều trị bệnh Pellagra, nhưng vitamin PP thường được sử dụng nhiều hơn do có ít tác dụng phụ hơn so với axit nicotinic.
2. Vitamin PP ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe của con người?
Vitamin PP được xem là một giải pháp hiệu quả để điều trị các vấn đề bệnh lý sau đây:
-
Cải thiện vấn đề da: vitamin PP giữ cho da khỏe mạnh, có mặt trong nhiều sản phẩm chăm sóc da. Nó có thể được dùng dưới dạng uống hoặc bôi lên da để chống viêm da, điều trị bệnh rosacea, trị mụn trứng cá,...;
-
Ngăn chặn sự hình thành và lan rộng của khối u ác tính: DNA trong tế bào sẽ bị hủy hoại nhanh chóng nếu bạn tiếp xúc lâu dài với tia UV hoặc bức xạ từ các thiết bị điện tử. Điều này làm tăng nguy cơ hình thành khối u ác tính. Nhờ chức năng bảo vệ tế bào trước tổn thương, vitamin PP hứa hẹn là một dưỡng chất giúp giảm thiểu nguy cơ xuất hiện khối u trong cơ thể, đặc biệt là bệnh ung thư da;
-
Kiểm soát tốt bệnh tiểu đường type 1: bệnh này xảy ra khi cơ thể tự phá huỷ các tế bào beta có chức năng sản xuất insulin trong tuyến tụy. Vitamin PP là một giải pháp tiềm năng có thể bảo tồn cấu trúc và hoạt động của các tế bào beta, từ đó hạn chế sự phát triển của bệnh đái tháo đường type 1;
-
Hiệu quả trong việc điều trị bệnh thận mãn tính: căn bệnh này làm suy giảm chức năng thận nghiêm trọng, ảnh hưởng đến khả năng lọc máu, làm sạch và điều chỉnh huyết áp, từ đó làm cho các chất độc (bao gồm cả photphat) dần dần tích tụ trong máu và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người bệnh. Các chuyên gia y tế tin rằng vitamin PP có thể ngăn chặn sự hấp thụ photphat ở thận, vì vậy rất hữu ích cho những bệnh nhân mắc vấn đề về thận.
3. Chỉ định về liều dùng vitamin PP
Bạn có thể bổ sung vitamin PP vào khẩu phần ăn và các sản phẩm khác theo liều dùng như sau:
-
Trẻ em: từ 5 - 10mg/ngày, dùng 1 lần hoặc chia thành 2 lần/ngày;
-
Phụ nữ mang thai và cho con bú, người thiếu dinh dưỡng: dùng 1 - 2 lần với liều 17 - 20mg/ngày;
-
Người lớn: dùng từ 1 - 2 lần với liều 13 - 19mg/ngày.
Nếu không thể sử dụng vitamin PP qua đường uống, bạn có thể sử dụng dưới dạng truyền tĩnh mạch hoặc tiêm bắp với liều 25mg, từ 2 lần trở lên mỗi ngày. Nhớ lưu ý về tốc độ tiêm thuốc qua đường tĩnh mạch không được vượt quá 2mg/phút.
Đối với những bệnh nhân đang điều trị bệnh Pellagra:
-
Trẻ em: dùng liều thông thường từ 100 - 300mg/ngày, chia thành 3 - 10 lần sử dụng;
-
Người lớn: thông thường phải bổ sung 300 - 500mg/ngày, cao nhất là 1500mg/ngày cũng chia thành 3 - 10 lần sử dụng.
Bạn có thể bổ sung vitamin PP từ thực phẩm hoặc sản phẩm chức năng
Đối với những trường hợp đang phải điều trị mụn trứng cá: hãy áp dụng thuốc mỡ chứa vitamin PP lên vùng da bị mụn khoảng 2 lần/ngày sau khi đã rửa sạch bụi bẩn. Hiệu quả điều trị cần được đánh giá sau 8 - 12 tuần sử dụng.
4. Lưu ý về các tác dụng phụ của vitamin PP
Nếu chỉ bổ sung vitamin PP ở liều thấp thì không có ảnh hưởng gì đáng kể, vì lượng chất dư thừa mà cơ thể không hấp thụ sẽ được loại bỏ qua nước tiểu. Nhưng nếu sử dụng vitamin B3 với hàm lượng cao hơn giới hạn cho phép (trên 35mg/ngày ở người không mắc bệnh Pellagra) sẽ dẫn đến những tác dụng không mong muốn như:
-
Phản ứng phụ gốc từ axit nicotinic:
-
Cảm giác ngứa ngáy, bỏng rát, đau nhói hoặc buốt trên da;
-
Da ửng đỏ ở khuôn mặt và cổ
-
Phản ứng phụ từ việc có quá nhiều vitamin PP:
-
Buồn nôn, tiêu chảy;
-
Đau bụng khi đói, loét dạ dày;
-
Đau đầu;
-
Tăng nguy cơ kháng insulin gây tiểu đường type 2 (nhưng cần có thêm nghiên cứu).
Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng bất thường nào như trên khi sử dụng vitamin B3, hãy liên hệ ngay với bác sĩ chuyên khoa để được điều trị đúng cách, kịp thời.
5. Bạn có thể tìm vitamin PP trong thực phẩm nào?
Dưới đây là những nhóm sản phẩm chứa vitamin PP bạn có thể tham khảo để bổ sung vào thực đơn dinh dưỡng hàng ngày:
-
Thực phẩm từ thực vật: hạt lạc, quả bơ, nấm, lúa mạch, gạo lứt, khoai tây, đậu Hà Lan, ngũ cốc,...;
-
Thực phẩm từ động vật: thịt heo, thịt gà, cá cơm, cá hồi,...
-
Viên uống bổ sung vitamin PP: sử dụng khi chế độ ăn hàng ngày không cung cấp đủ vitamin PP. Bên cạnh viên uống vitamin PP đơn lẻ, cũng có viên tổng hợp kết hợp nhiều loại vitamin khác nhau.
Vitamin PP có trong nhiều loại thực phẩm xung quanh chúng ta
Ngoài các sản phẩm đã nêu, vitamin PP còn được tổng hợp trong ruột bởi vi khuẩn có ích. Do đó, việc sử dụng quá nhiều kháng sinh có thể làm tiêu diệt các vi khuẩn này, gây ra sự rối loạn khuẩn đường ruột làm giảm hấp thu vitamin PP.
Hy vọng thông qua những chia sẻ trên, bạn đã hiểu rõ hơn về vitamin PP, công dụng của nó và cách bổ sung phù hợp. Tuy vitamin PP mang lại nhiều lợi ích nhưng để sử dụng đúng cách, hãy tìm tư vấn từ các chuyên gia y tế.