Vivian Kong gây sốt tại Olympic Paris 2024 với HC vàng kiếm ba cạnh cá nhân nữ, và được biết đến nhờ nụ cười rạng rỡ và thành tích học tập xuất sắc.
Ngày 28/7, hạt giống số một Vivian gặp hạt giống số hai người Pháp Auriane Mallo-Breton, trong trận chung kết kiếm ba cạnh. Dẫn bởi điểm số 1-7, cô đã ngược dòng để gỡ hòa 12-12 và sau đó giành chiến thắng quyết định để mang về HC vàng đấu kiếm nữ đầu tiên trong lịch sử Hong Kong.
Vivian khen ngợi Auriane là một kiếm thủ tuyệt vời và đùa rằng bí quyết chiến thắng là do thay đổi kiếm. Cô nói: 'Trước đó, tôi chỉ dùng một thanh kiếm trong mọi trận đấu. Nhưng vì Auriane dùng tay trái, tôi đã quyết định thay đổi. Tôi đã không còn lựa chọn nào khác'.

Thành tích lịch sử của Vivian không chỉ lan tỏa niềm đam mê và làm náo động Hong Kong. Cô gái với vẻ đẹp dịu dàng nhận được sự ca ngợi từ khắp nơi trên mạng xã hội về màn trình diễn xuất sắc, tinh thần quyết tâm và nụ cười rạng rỡ. Trên Weibo, người hâm mộ đã đặt cho cô biệt danh “nữ hoàng cười môn đấu kiếm”.
Trên Instagram, Vivian đã có hơn 460.000 người theo dõi. Trước khi trở thành nhà vô địch đấu kiếm Olympic, cô từng học múa ballet và taekwondo, đồng thời vẫn theo đuổi nghiên cứu luật học. Với chiều cao 1,78 m, cô có thể làm người mẫu nhưng vẫn kiên trì với sự nghiệp thể thao. Kiếm thủ 30 tuổi từng phải vượt qua chấn thương nặng đầu gối hai lần để chinh phục đỉnh cao này.
Vivian Kong Man Wai, sinh ngày 8/2/1994, từng sống ở Canada từ khi 2 tuổi rồi trở về Hong Kong sau 4 năm. Từ nhỏ, cô tham gia nhiều hoạt động ngoại khóa như chơi piano, vẽ tranh, múa ballet và trượt băng. Cô còn yêu thích đàn tranh Trung Quốc và đã giành được đai đen taekwondo.
Mẹ của Vivian khuyến khích cô theo đuổi múa ballet và trượt băng. Tuy nhiên, trong một cuộc phỏng vấn với Liên đoàn Đấu kiếm Thế giới, cô thừa nhận không giỏi cả hai môn này. Khi còn 11 tuổi, ông KF Kong đã giới thiệu cô đến với đấu kiếm. Vivian bị thu hút ngay lập tức và nhận thấy đấu kiếm kết hợp tốc độ của taekwondo và duyên dáng của múa ballet. Dường như ông hiểu Vivian hơn mẹ, bởi chỉ trong hai năm luyện tập, cô đã chứng minh được khả năng của mình.
Vivian Kong đã đoạt giải U17 quốc gia ở Trung Quốc khi mới 13 tuổi. Cô được huấn luyện bởi các HLV hàng đầu và lấy cảm hứng từ Ana Maria Popescu, cựu kiếm thủ thuận tay trái người Romania, nhà vô địch ba lần tại Rio 2016 và hai lần vô địch thế giới 2010 và 2011.
Nhìn thấy sự tiến bộ của Vivian, Canada đã cố gắng chiêu mộ cô nhưng bị từ chối. Chính phủ Canada đã mời cô đại diện cho họ thi đấu nhưng Vivian từ chối vì cô chỉ muốn đại diện cho quê hương nơi mình sinh ra.

Để chuẩn bị cho Thế vận hội Rio 2016, Vivian Kong đã tạm nghỉ học để tập trung luyện tập và đấu với những đối thủ hàng đầu. Cô, lúc đó 22 tuổi, đã đánh bại Lyubov Shutova (Nga), VĐTG 2009, trở thành kiếm sĩ đầu tiên của Hong Kong chiến thắng tại Thế vận hội.
Từ khi đó đến nay, Vivian đã thu hoạch nhiều thành tích đáng kể, khiến gia đình cô phải mở thêm nhiều tủ để chứa huy chương, bao gồm 11 HC vàng, 5 HC bạc và 9 HC đồng. Cô nổi bật với HC vàng World Cup kiếm ba cạnh 2019, hai HC đồng ở giải vô địch thế giới 2019 và 2022. Ngoài ra, cô còn giành một HC bạc và năm HC đồng ở ASIAD, cùng ba HC vàng, bốn HC bạc và sáu HC đồng tại giải vô địch châu Á.
Với chiến thắng trong môn kiếm ba cạnh, Vivian trở thành người Hong Kong thứ ba giành HC vàng Olympic. Hai người trước đó là Lee Lai-shan vô địch lướt ván nữ tại Atlanta 1996 và Cheung Ka Long vô địch kiếm liễu cá nhân nam tại Tokyo 2020 và Paris 2024.
Không chỉ xuất sắc trong thể thao, Vivian còn có năng khiếu về học thuật và nghệ thuật. Trang Augustman mô tả cô là 'đứa con trong mơ của mọi bậc phụ huynh châu Á'. Cô đã học tại các trường hàng đầu ở Hong Kong và tốt nghiệp chuyên ngành Quan hệ Quốc tế tại Đại học Stanford Mỹ năm 2016.
Vivian tiếp tục học lên cao học và đạt bằng thạc sĩ luật tại Đại học Nhân dân Trung Quốc năm 2019. Trong khi theo đuổi ước mơ Olympic, cô cũng tiếp tục học tại Đại học Trung văn Hong Kong để lấy bằng tiến sĩ luật. Vivian thông thạo ba ngôn ngữ là tiếng Quảng Đông, Quan Thoại và tiếng Anh.
Cuối cùng, với tư cách là một thạc sĩ luật, Vivian mong muốn có cơ hội làm việc cho Liên Hợp Quốc, sau khi đã dành nhiều nỗ lực cho các hoạt động nhân đạo và chiến dịch từ thiện. Trong đại dịch Covid-19, cô đã tham gia trực tuyến để hỗ trợ các gia đình gặp khó khăn, cung cấp và phân phối các vật dụng cần thiết, đặc biệt là cho các gia đình có bố mẹ đơn thân và những người có nhu cầu giáo dục đặc biệt.

Các biến cố lớn nhất trong sự nghiệp của Vivian Kong có thể kể đến là chấn thương. Năm 2017, cô bị rách dây chằng chéo trước đầu gối trái. Sự việc này thúc đẩy Vivian, sinh năm 1994, quyết định chuyển từ chế độ ăn kiêng Pescatarian (chỉ ăn rau và hải sản) sang chế độ ăn chay hoàn toàn. Kết hợp với quá trình phục hồi sức khỏe, Vivian đã trở lại sân đấu sau ba tháng. Cô cho rằng sự thay đổi này không chỉ giữ được thể trạng tốt nhất mà còn giúp cô tập trung và minh mẫn hơn – những phẩm chất cần thiết cho một VĐV chuyên nghiệp tham gia các giải đấu quốc tế.
'Dù sống ở nhiều quốc gia với nền văn hóa khác nhau, tôi không còn muốn tiếp tục ăn thịt động vật', Vivian chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với Dimsumsdaily. Triết lý này không chỉ đơn thuần là vấn đề ăn uống mà còn thúc đẩy Vivian tham gia nhiều hơn vào các hoạt động bảo vệ môi trường, bao gồm dọn dẹp và các dự án bảo tồn biển.

Thói quen ăn uống của Vivian Kong vẫn gắn liền với đạo Phật. Những lời dạy và triết lý tâm linh giúp cô vượt qua áp lực và duy trì sự cân bằng tinh thần giữa sự khắc nghiệt trong đấu trường thể thao cao cấp. Kiếm sĩ người Hong Kong cũng theo đuổi đạo Phật, tập yoga và chia sẻ những kiến thức này trên mạng xã hội để truyền cảm hứng cho người hâm mộ.
Trở về Hong Kong vào sáng ngày 1/8, Vivian được đón như một nhà vô địch tại sân bay, với hơn một trăm người hâm mộ chờ đợi. Khi được hỏi về việc sử dụng phần thưởng HC vàng khoảng 768.000 USD, cô cho biết sẽ thành lập một quỹ từ thiện hoặc doanh nghiệp xã hội để giúp đỡ trẻ em đam mê đấu kiếm, đồng thời mua quà tặng cho đội, HLV và bạn bè.
'Đấu kiếm đòi hỏi tiêu chuẩn cao về trang thiết bị, lại ít nơi để thi đấu', Vivian chia sẻ. 'Tôi hy vọng môn thể thao này sẽ thu hút được nhiều bạn trẻ hơn nữa'.
Hiếu Lương