1. Hướng dẫn giải vở bài tập Khoa học lớp 5 – Bài 46 và 47: Lắp ráp mạch điện cơ bản
Câu 1: Xem trang 77 trong vở bài tập Khoa học lớp 5
Có các vật phẩm như pin, bóng đèn, dây điện và một số vật liệu khác. Hãy nêu một phương pháp để xác định những vật nào dẫn điện và những vật nào không dẫn điện.
Câu trả lời:
- Lắp đặt mạch điện để làm sáng bóng đèn. Sau đó, tháo một đầu dây điện ra khỏi bóng đèn (hoặc một đầu của pin) để tạo ra một khoảng hở trong mạch. Nếu đèn không sáng, có nghĩa là không có dòng điện đi qua bóng đèn khi mạch bị ngắt.
- Đưa các vật liệu khác nhau vào khoảng hở của mạch và quan sát xem đèn có sáng lên không. Nếu đèn sáng lên, vật đó dẫn điện; nếu đèn không sáng, vật đó cách điện.
Câu 2: Xem trang 77 trong vở bài tập Khoa học lớp 5
Đánh dấu vào ô trống dưới hình vẽ mạch điện nếu mạch được kết nối đúng và đèn sáng.

Trả lời: Mạch điện số 2 đã được lắp đặt chính xác.
Câu 3: Trang 78 trong Vở bài tập Khoa học lớp 5
Điền chú thích vào các chỗ trống trên sơ đồ mạch điện và sử dụng mũi tên → để chỉ hướng dòng điện chạy qua mạch.

Đáp án:

Câu hỏi 4: Trang 78 trong Vở bài tập Khoa học lớp 5
Bạn Hải đã kết nối dây từ pin đến bóng đèn nhưng đèn vẫn không sáng. Hãy liệt kê bốn nguyên nhân có thể khiến đèn không hoạt động.
Đáp án:
Các nguyên nhân có thể khiến đèn không sáng gồm:
- Một đầu dây không được kết nối với cực âm
- Mạch điện bị đứt đoạn
- Cả hai đầu dây đều nối vào cực âm của pin
- Cả hai đầu dây đều nối vào cực dương của pin
Câu hỏi 5: Trang 78 trong Vở bài tập Khoa học lớp 5
Hãy tìm hiểu về phích cắm điện, chỉ ra một phần dẫn điện, một phần cách điện và giải thích lý do cần thiết.
Đáp án:
Phần dẫn điện: các chấu kim loại cắm vào ổ điện
Phần cách điện: phần tay cầm của phích
2. Kiến thức cơ bản về lắp mạch điện đơn giản
Những vật liệu cho dòng điện đi qua được gọi là vật dẫn điện
- Các chất cho phép dòng điện truyền qua được gọi là vật dẫn điện
- Những vật liệu cho dòng điện chạy qua được gọi là vật dẫn điện
- Một số vật liệu dẫn điện bao gồm đồng, nhôm, sắt,... (kim loại). Một số chất cách điện như nhựa, cao su, sứ, gỗ khô, bìa,...
3. Hướng dẫn lắp đặt mạch điện cơ bản
Mạch điện là một vòng khép kín cho phép dòng electron di chuyển qua. Một mạch điện đơn giản bao gồm pin, dây dẫn và bóng đèn. Dòng electron từ pin qua dây dẫn sẽ đến bóng đèn. Khi đủ electron, đèn sẽ phát sáng. Chỉ cần thực hiện vài bước đơn giản để lắp đặt, bạn sẽ có ngay một mạch điện hoạt động.
1. Chuẩn bị đầy đủ các vật liệu: Để lắp mạch điện, bạn cần một nguồn điện (pin), hai dây dẫn có lớp cách điện, một bóng đèn và một đế đèn. Nguồn điện có thể là pin rời hoặc pin khối. Các vật liệu còn lại có thể mua tại cửa hàng đồ điện.
- Khi chọn bóng đèn, hãy lưu ý đến công suất của pin
- Để dễ dàng nối dây, sử dụng mũ chụp đầu pin đã có dây nối sẵn hoặc pin 9V hoặc pin khối.
2. Tách lớp vỏ dây điện: Để mạch hoạt động, dây điện phải hoàn toàn lộ ra ngoài. Sử dụng kìm tuốt để loại bỏ lớp vỏ cách điện, khoảng 2.5 cm ở mỗi đầu dây.
- Nếu không có kìm tuốt, bạn có thể dùng kéo để cắt cẩn thận lớp bọc cách điện của dây.
- Chú ý không làm tổn thương phần ruột dây khi cắt lớp vỏ.
3. Gắn pin vào đế: Tùy thuộc vào loại pin, bạn có thể không cần bước này. Nếu dùng pin rời, cần có đế chứa pin. Đặt các pin sát nhau, chú ý đảm bảo đúng hướng âm và dương.
4. Kết nối dây với nguồn điện: Dây sẽ dẫn điện từ pin đến bóng đèn. Cách đơn giản nhất là dùng băng dính điện để kết nối. Dán một đầu dây vào đầu pin, đảm bảo có sự tiếp xúc giữa dây và đầu kim loại của pin. Thực hiện tương tự với dây còn lại và đầu kia của pin.
- Một phương pháp khác là sử dụng mũ chụp cho đầu pin và gắn đầu dây vào pin 9V hoặc pin khối.
- Cẩn thận khi lắp mạch điện. Dù hiếm, vẫn có khả năng bị giật nhẹ khi chạm vào dây trong quá trình kết nối với pin. Để tránh, chỉ nên chạm vào lớp cách điện của dây hoặc tháo pin trước khi lắp đèn.
5. Siết chặt đầu dây vào ốc vít kim loại trên đế đèn: Uốn phần đầu dây đã tách vỏ thành hình chữ U và luồn qua ốc vít. Đảm bảo mỗi dây được kết nối với một ốc vít và siết chặt để phần kim loại tiếp xúc tốt với ốc vít.
6. Kiểm tra mạch điện: Vặn chặt bóng đèn vào đế. Nếu mạch điện được nối đúng, đèn sẽ sáng khi lắp đặt.
- Bóng đèn có thể nóng lên nhanh chóng, vì vậy hãy cẩn thận khi tháo hoặc lắp đặt.
- Nếu đèn không sáng, hãy kiểm tra xem dây điện đã tiếp xúc đúng với đầu pin và kết nối với phần kim loại của ốc vít chưa.
Lắp công tắc:
1. Chuẩn bị vật tư: Để lắp công tắc, bạn cần ba đoạn dây điện thay vì hai. Sau khi đã tách vỏ và kết nối các dây với hộp pin, bạn có thể tiến hành lắp công tắc.
2. Lắp công tắc: Uốn đầu dây đã tách vỏ thành hình chữ U và gắn vào công tắc bằng cách vặn lỏng ốc vít, sau đó luồn dây chữ U vào. Siết ốc để đảm bảo kết nối tốt với phần kim loại của dây.
3. Kết nối dây thứ ba với công tắc.
4. Kết nối bóng đèn: Uốn đầu mỗi dây thành hình chữ U và luồn qua ốc vít trên đế đèn. Vặn lỏng ốc vít đủ để lồng phần chữ U của dây quanh ốc vít. Mỗi dây phải được kết nối với một ốc vít. Siết chặt ốc vít để đảm bảo dây điện tiếp xúc chắc chắn với ốc vít kim loại.
5. Kiểm tra mạch điện: Vặn chặt bóng đèn vào đế và bật công tắc. Nếu mọi kết nối đúng, bóng đèn sẽ sáng khi được vặn hoàn toàn vào đế.
- Bóng đèn có thể trở nên rất nóng nhanh chóng, vì vậy hãy cẩn thận khi tháo hoặc lắp đèn.
- Nếu bóng đèn không sáng, hãy kiểm tra xem dây có tiếp xúc đầy đủ với cả hai đầu pin và kết nối chắc chắn với phần kim loại của ốc vít không.
Xác định và khắc phục sự cố mạch điện.
1. Kiểm tra kết nối dây điện: Để mạch hoạt động, tất cả dây phải tiếp xúc với phần kim loại của từng thành phần. Nếu đèn không sáng, kiểm tra kỹ từng cực pin và ốc vít trên đế đèn để xác nhận dây đã kết nối đúng với kim loại.
- Đảm bảo ốc vít được vặn chặt để duy trì kết nối ổn định.
- Trong một số trường hợp, có thể cần tách thêm lớp vỏ cách điện để cải thiện kết nối.
2. Xem xét dây tóc bóng đèn: Nếu dây tóc bị đứt, đèn sẽ không sáng. Hãy soi bóng đèn dưới ánh sáng để kiểm tra sự liên kết của dây tóc. Nếu không phải do bóng đèn, thử thay bóng mới và tiếp tục kiểm tra các lỗi khác.
3. Đánh giá mức năng lượng của pin: Nếu pin yếu hoặc cạn, đèn có thể không đủ năng lượng để sáng. Dùng thiết bị đo điện để kiểm tra mức năng lượng hoặc thay pin mới nếu cần.
Lưu ý: Sau khi hoàn tất đấu dây và lắp bảng điều khiển, nếu đèn đã sáng, hãy tránh chạm vào bóng đèn đang hoạt động. Nhiệt độ của bóng đèn có thể rất cao và gây bỏng hoặc nguy hiểm.
Các dụng cụ cần chuẩn bị để lắp bảng mạch điện bao gồm: pin, đế pin, dây điện, bóng đèn, đế đèn, và băng dính điện.
Bài viết trên Mytour đã cung cấp đáp án chi tiết cho các bài tập khoa học lớp 5 bài 46 và 47. Nội dung chi tiết đã được gửi đến bạn trong bài viết. Cảm ơn bạn đã theo dõi.