1. Cơ quan sinh sản của thực vật có hoa là gì?
Cơ quan sinh sản của thực vật có hoa chính là hoa. Hoa là bộ phận sinh sản giới của các loài thực vật có hoa, gồm các phần như cánh hoa, đài hoa, nhị hoa và nắp hoa. Trong quá trình sinh sản, hoa chứa phấn hoa ở nhị hoa, cần được chuyển từ hoa đực sang hoa cái để thụ tinh và tạo ra hạt giống mới. Thụ tinh diễn ra khi phấn hoa từ nhị hoa của một cây được chuyển đến cơ quan sinh dục cái của cây khác, hình thành ống phấn và phôi thai. Quá trình này dẫn đến sự hình thành quả và hạt giống, có thể lan truyền để tạo thế hệ mới của cây hoa. Cơ quan sinh sản của thực vật có hoa đóng vai trò chủ chốt trong sinh sản và duy trì sự đa dạng loài.
Cấu tạo của cơ quan sinh sản ở thực vật có hoa rất đa dạng và phức tạp.
- Hoa: Hoa là cấu trúc sinh sản chính của các loài thực vật có hoa, bao gồm các bộ phận chủ yếu sau:
- Cánh hoa là lớp bên ngoài của hoa, giúp thu hút côn trùng hoặc động vật giao phối và bảo vệ các bộ phận sinh dục bên trong.
- Đài hoa là lớp lá hoa bao quanh cánh hoa, thường có màu xanh hoặc sắc thái tương tự.
- Nhị hoa là bộ phận sinh dục đực của hoa, bao gồm các sợi nhị và các bầu phấn hoa.
- Cốc hoa là bộ phận sinh dục cái của hoa, chứa các noãn nằm ở đỉnh và các buồng phủ bào tử.
- Buồng phụ bào tử là bộ phận chứa tế bào trứng, nằm ở đáy cốc hoa và có vai trò tiếp nhận phấn hoa để thực hiện thụ tinh. Buồng phụ bào tử thường bao gồm:
- Vòi phụ bào tử là cấu trúc mảnh nằm giữa buồng phụ bào tử và lá noãn, giúp dẫn tế bào trứng từ buồng phụ đến lá noãn.
- Lá noãn là phần đầu của vòi phụ bào tử, có bề mặt nhờn giúp thu hút phấn hoa, nơi tiếp xúc với tinh trùng trong quá trình thụ tinh.
- Buồng phụ bào tử chứa các tế bào trứng, nằm dưới vòi phụ và có nhiệm vụ bảo vệ và hỗ trợ sự phát triển của tế bào trứng thành hạt giống.
- Phấn hoa là bụi mịn chứa tinh trùng hoặc các tế bào phôi thai, hình thành trên đầu phấn hoa ở nhị hoa đực, sau đó được chuyển đến lá non để thụ tinh.
Cấu tạo và các đặc điểm của cơ quan sinh sản thực vật có hoa bao gồm:
- Hoa là cơ quan sinh sản của thực vật có hoa, với cấu trúc phức tạp bao gồm các bộ phận như cánh hoa, đài hoa, nhị hoa và cốc hoa. Đây là nơi chứa cả cơ quan sinh dục đực và cái, nơi diễn ra quá trình thụ tinh.
- Nhị hoa là phần của hoa chứa cơ quan sinh dục đực, bao gồm các sợi nhị và bầu phấn hoa.
- Phấn hoa là cấu trúc sinh sản của hoa, được hình thành trong nhị hoa đực và chứa tinh trùng hoặc tế bào phôi thai.
- Cơ quan sinh dục cái bao gồm buồng phụ bào tử và lá noãn.
- Thụ tinh là quá trình mà phấn hoa từ nhị hoa đực của hoa khác được chuyển đến cơ quan sinh dục cái, kết hợp tinh trùng với tế bào trứng để tạo ra phôi thai.
- Quả và hạt giống: Sau thụ tinh, phôi thai phát triển thành quả chứa một hoặc nhiều hạt giống, là cơ quan sinh sản mới với khả năng phát triển thành cây mới.
2. Vai trò của cơ quan sinh sản của thực vật có hoa
Cơ quan sinh sản của thực vật có hoa giữ vai trò thiết yếu trong việc sinh sản, phát triển và duy trì sự đa dạng của các loài thực vật. Các vai trò chính bao gồm:
- Sinh sản giới: Cơ quan sinh sản của thực vật có hoa là nơi thực hiện quá trình sinh sản giới, tạo ra tinh trùng và tế bào trứng. Thụ tinh xảy ra khi phấn hoa từ nhị hoa được chuyển đến cơ quan sinh dục cái, kết hợp di truyền từ cả hai cây để tạo ra sự đa dạng di truyền trong các thế hệ tiếp theo.
- Tạo ra hạt giống: Sau khi thụ tinh, phôi thai phát triển thành hạt giống, chứa thông tin di truyền từ cả hai cây, đảm bảo sự tồn tại và tiếp tục thế hệ mới của loài thực vật.
- Đa dạng di truyền: Cơ quan sinh sản giúp tạo ra sự đa dạng di truyền khi phấn hoa từ cây này được chuyển đến cây khác, tạo ra các kết hợp gen khác nhau, tăng cường sự thích ứng và tồn tại của loài trong môi trường thay đổi.
- Giao phối và lan rộng: Cơ quan sinh sản thu hút côn trùng, chim hoặc gió để chuyển phấn hoa, đảm bảo sự giao phối và làm tăng khả năng sinh sản và đa dạng di truyền.
- Tương tác với môi trường: Cơ quan sinh sản tương tác với môi trường xung quanh, phát triển các đặc điểm như màu sắc, mùi hương để thu hút các tác nhân sinh sản, đảm bảo sự truyền phấn hiệu quả.
3. Vở bài tập Khoa Học lớp 5 bài 51 Cơ quan sinh sản của thực vật có hoa
Câu 1: Thực vật có cơ quan sinh sản không? Nếu có, hãy nêu tên cơ quan sinh sản của chúng.
Đáp án: Thực vật có cơ quan sinh sản, và hoa là cơ quan sinh sản của thực vật có hoa. Cơ quan sinh dục đực được gọi là nhị, còn cơ quan sinh dục cái là nhụy.
Câu 2: Khoanh tròn vào chữ cái trước đáp án đúng
2.1. Cơ quan sinh sản của cây dong riềng là gì?
A. Rễ cây dong riềng
B. Thân cây dong riềng
C. Lá cây dong riềng
D. Hoa cây dong riềng
2.2. Cơ quan sinh sản của cây phượng là gì?
A. Rễ cây phượng
B. Thân cây phượng
C. Lá cây phượng
D. Hoa cây phượng
2.3. Cơ quan sinh sản của thực vật có hoa là gì?
A. Rễ cây
B. Thân cây
C. Lá cây
D. Hoa cây
2.4. Tên gọi của cơ quan sinh dục đực trong thực vật có hoa là gì?
A. Nhị hoa
B. Nhụy hoa
2.5. Tên gọi của cơ quan sinh dục cái trong thực vật có hoa là gì?
A. Nhị hoa
B. Nhụy hoa
2.6. Hoa chỉ có nhị mà thiếu nhụy được gọi là loại hoa gì?
A. Hoa đực
B. Hoa cái
2.7. Hoa chỉ có nhụy mà thiếu nhị được gọi là hoa gì?
A. Hoa đực
B. Hoa cái
Kết quả
2.1 D
2.2 D
2.3 D
2.4 A
2.5 B
2.6 A
2.7 B
Câu 3: Kết nối các chú thích với hình ảnh sao cho đúng
Câu 4: Đánh dấu X vào các ô trong bảng dưới đây theo sự phù hợp
Câu 5: Kết nối các chú thích với phần tương ứng