1. Hiểu rõ về vấn đề vỡ bàng quang
Bàng quang là cơ quan có nhiệm vụ chứa nước tiểu và thường có hình dạng hình cầu. Nó nằm trong bụng dưới, phía ngoài của màng phúc mạc.
Sức chứa trung bình của bàng quang ở người trưởng thành dao động từ 250-350ml
Ở người lớn, dung tích trung bình của bàng quang thường từ 250ml đến 350ml. Phần thành của bàng quang chứa nhiều collagen, có khả năng đàn hồi linh hoạt. Điều này giúp tăng dung tích chứa tối đa lên đến 300% so với mức trung bình.
Chấn thương bàng quang có thể dẫn đến việc bể hoặc thủng, chia thành 3 dạng cơ bản. Bao gồm:
- Vỡ bàng quang ở phúc mạc: Chấn thương trực tiếp tại vùng bụng phía dưới rốn, khi bàng quang đang chứa nước tiểu. Khi này, phần thành của bàng quang, đặc biệt là phần đỉnh, thường mỏng hơn. Khi có áp lực mạnh, bàng quang dễ bị vỡ tại đỉnh, làm rách phúc mạc và làm nước tiểu chảy vào phúc mạc.
- Vỡ bàng quang ngoài phúc mạc: Khi bàng quang không chứa nhiều nước, phần cổ bàng quang trở thành một điểm cố định liên kết với các cấu trúc xung quanh, tạo thành một bề mặt cố định kết nối với xương chậu. Khi xương chậu bị gãy, dây chằng đứt, bàng quang có thể bị rách, làm nước tiểu chảy ra ngoài phúc mạc.
- Vỡ bàng quang kết hợp: Xảy ra chấn thương kết hợp cả bên ngoài và bên trong phúc mạc.
2. Nguyên nhân gây ra vỡ bàng quang
Vỡ hoặc chấn thương bàng quang thường xảy ra khi cơ thể trải qua va chạm mạnh, chịu sự tác động lực đến bàng quang. Ví dụ như tai nạn giao thông, bị vật sắc đâm vào, rơi từ độ cao, hoặc do lượng nước tiểu trong bàng quang quá nhiều,...
Mặc dù vỡ bàng quang do yếu tố tự phát hiếm, nhưng tỷ lệ tử vong lại khá cao. Các nguyên nhân có thể kể đến như:
- Viêm nhiễm đường tiết niệu.
- Các bệnh ác tính.
- Lạm dụng rượu bia.
- Biến chứng từ sỏi niệu quản và bàng quang.
- Bệnh lý bí tiểu mạn tính.
- Sinh đẻ bằng phương pháp âm đạo.
Tình trạng bí tiểu mạn tính có thể dẫn đến vỡ bàng quang
Hơn nữa, trong quá trình thực hiện một số thủ thuật như phẫu thuật vùng xương chậu, đặt ống niệu đạo,... cũng có nguy cơ gây ra vỡ bàng quang.
3. Các dấu hiệu cho thấy cơ thể bị vỡ bàng quang
Các dấu hiệu bắt đầu xuất hiện sau một yếu tố nguy cơ tại vùng hạ vị: chấn thương vùng khung chậu, bàng quang,... Vỡ bàng quang thường dẫn đến sốc chấn thương kèm theo một số dấu hiệu đặc trưng như:
- Đau khi đi tiểu nhưng không thể tiểu hoặc chỉ rỉ ra một ít.
- Đau ở vùng hạ vị.
- Khó tiểu hoặc tiểu ít ngay cả khi đã đặt ống niệu đạo.
- Phát hiện tổn thương ở vùng bàng quang qua các phương pháp hình ảnh như chụp X-quang, siêu âm.
- Hiện tượng nước tiểu có máu.
Người mắc bệnh vỡ bàng quang thường gặp đau ở vùng hạ vị
4. Cách xử trí khi bị vỡ bàng quang
Để giảm thiểu nguy cơ biến chứng nguy hiểm và bảo vệ sự sống của người bệnh, các bác sĩ sẽ thực hiện các phương pháp xử lý phù hợp và cấp cứu kịp thời.
4.1. Chống sốc ban đầu
Khi bị vỡ bàng quang, người bệnh thường gặp phải tình trạng sốc. Do đó, trong quá trình cấp cứu, bác sĩ sẽ thực hiện biện pháp chống sốc. Trong thời gian cấp cứu, các chỉ số như nhịp tim, huyết áp,... sẽ được theo dõi chặt chẽ.
4.2. Xử lý vỡ bàng quang trong phúc mạc
Trong trường hợp bàng quang bị thủng trong phúc mạc, bác sĩ có thể quyết định thực hiện phẫu thuật vùng bụng để sửa chữa vị trí bàng quang bị rách và kiểm tra tổn thương trong ổ bụng, cũng như tiến hành dẫn lưu bàng quang nếu cần.
Người mắc bệnh vỡ bàng quang trong phúc mạc thường cần phải thực hiện phẫu thuật
Hơn nữa, đôi khi, bác sĩ sẽ sử dụng nội soi trong việc sửa chữa bàng quang. Phương pháp này giúp giảm tỷ lệ tử vong hơn so với phẫu thuật mở phẳng nhưng chỉ áp dụng trong một số trường hợp.
4.3. Xử lý vỡ bàng quang ngoài phúc mạc
Khi người bệnh mắc phải vỡ bàng quang ở ngoài phúc mạc và có nhiều tổn thương, bác sĩ thường lựa chọn phẫu thuật. Sau khi thực hiện phẫu thuật mở bụng, bác sĩ sẽ khâu lại phần lỗ thủng trên bàng quang.
Nếu tình trạng vỡ bàng quang ở ngoài phúc mạc không quá nghiêm trọng, bệnh nhân có thể được điều trị nội khoa. Trong trường hợp này, bác sĩ sẽ đặt ống thông niệu đạo lưu và kê đơn kháng sinh liều cao trong khoảng 1 đến 2 tuần.
Sau quá trình điều trị, bệnh nhân sẽ được theo dõi cẩn thận để đánh giá tiến triển. Nếu bàng quang vẫn không giữ nước, bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật để khâu lại lỗ thủng.
Với những trường hợp chấn thương bàng quang phức tạp, việc khâu bàng quang cần được thực hiện ngay để hạn chế sự lan rộng của tổn thương đến vùng hậu môn, trực tràng.
5. Biện pháp phòng tránh tình trạng vỡ bàng quang
Để giảm nguy cơ vỡ bàng quang, bạn cần tránh các chấn thương từ bên ngoài và không để bàng quang quá đầy nước.
- Phòng tránh chấn thương: Nếu làm việc trong môi trường nguy hiểm, bạn cần đảm bảo mang đầy đủ thiết bị bảo hộ. Trong khi tham gia giao thông, hãy tuân thủ quy định về luật giao thông như giới hạn tốc độ, đội mũ bảo hiểm, không uống rượu bia khi điều khiển phương tiện, và không đi ngược chiều.
- Không để bàng quang quá đầy nước: Luôn đảm bảo không nhịn tiểu, đặc biệt là sau khi uống rượu bia. Trước khi lên xe, hãy cố gắng đi tiểu trước.
Tránh cố nhịn tiểu
Vỡ bàng quang có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm nếu không được cấp cứu kịp thời. Vì vậy, khi phát hiện có dấu hiệu tổn thương bàng quang, bạn cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế uy tín như chuyên khoa Tiết niệu tại Hệ thống Y tế Mytour để được kiểm tra.
Hệ thống Y tế Mytour có mặt tại nhiều tỉnh thành, cung cấp dịch vụ thăm khám, xét nghiệm, chẩn đoán và chăm sóc sức khỏe được đánh giá cao bởi đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có kinh nghiệm, trung tâm xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế và sở hữu các thiết bị chẩn đoán hiện đại.
- Đội ngũ chuyên gia, bác sĩ, nhân viên y tế có kinh nghiệm và giỏi chuyên môn sẽ tư vấn và điều trị cho mọi khách hàng.
- Trung tâm Xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế ISO 15189:2012 và có chứng chỉ CAP từ Hội Bệnh học Hoa Kỳ, có khả năng triển khai nhiều loại hình xét nghiệm.
- Hệ thống máy chẩn đoán hình ảnh nhập khẩu từ Thụy Sĩ và Hoa Kỳ bao gồm siêu âm, máy chụp X-quang, nội soi, máy CT Scan, máy MRI,...