VinFast, mặc dù không còn trẻ trung nhưng không hề thiếu sức sống - điều này đã được rõ ràng. Với số vốn mới đây từ ông Phạm Nhật Vượng, VinFast đã có 'miếng ghép' cuối cùng để hoàn thiện hình ảnh của mình.
VinFast mặc dù mới thành lập từ giữa năm 2017 nhưng đã làm nổi bật tên tuổi của mình trên truyền thông thế giới. Họ đã xây dựng nhà máy sản xuất ô tô có khả năng sản xuất 500.000 xe mỗi năm chỉ trong vòng 21 tháng, nhanh hơn rất nhiều so với các nhà máy khác trên thế giới.
VinFast đã nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường với các mẫu xe của mình chỉ trong vòng chưa đầy 2 năm, trong khi nhiều đối thủ khác mất tới 4-5 năm để đạt được điều tương tự.
Ở phương Tây, Tesla cũng đã tạo ra sự kinh ngạc toàn cầu. Bắt đầu với mẫu Tesla Roadster điện đầu tiên từ năm 2008, Tesla đã thay đổi cách nhìn của thế giới về ô tô điện.
Việc sử dụng hoàn toàn năng lượng điện đã gây ra nhiều nghi ngờ, và mức giá khởi điểm cao cũng khiến nhiều người khó tiếp cận.
Mặc dù không phải là sản phẩm được phát triển hoàn toàn bởi Tesla, mà được xây dựng trên nền tảng của Lotus Elise - một mẫu xe thể thao nổi tiếng - nhưng Tesla Roadster đã nhận được nhiều lời khen ngợi từ cả giới chuyên gia và người tiêu dùng.

Đây là mẫu xe điện đầu tiên của Tesla.

Biểu đồ này thể hiện giá trị vốn hóa của một số nhà sản xuất ô tô trên thế giới. Nguồn: The Drive
Và điều thú vị là, giữa 'kỳ tích Việt Nam' của VinFast và 'kỳ tích thế giới' của Tesla, có nhiều điểm tương đồng trong cách họ phát triển. Điều đó là gì nhỉ?
4 ĐIỂM TƯƠNG ĐỒNG GIỮA VINFAST VÀ HÃNG XE HÀNG ĐẦU THẾ GIỚI
Điểm thứ nhất: Tầm nhìn về xe điện
Điểm tương đồng đầu tiên có vẻ... rõ ràng, là do thuật ngữ xe điện đã trở nên quen thuộc ngày nay.
Tuy nhiên, hãy cùng nhìn lại lịch sử thông tin về việc VinFast sản xuất xe điện, để thấy tầm nhìn của hãng xe Việt Nam ra sao.


So sánh giữa mẫu xe bán chạy Tesla Model 3 và VinFast VF e34
Trong bài phát biểu của ông Nguyễn Việt Quang – lãnh đạo Tập đoàn Vingroup – tại sự kiện ra mắt sản phẩm vào tháng 11 năm 2018, VinFast đã tiết lộ kế hoạch sản xuất xe ô tô điện của họ. Điều này cho thấy sự đột phá của họ so với các đối thủ quốc tế.
Thậm chí, Stellantis (công ty mẹ của 14 hãng xe châu Âu và Mỹ như Jeep, Maserati, Peugeot) mới chỉ đầu tháng 7 công bố kế hoạch sản xuất xe điện. Toyota, mặc dù tiên phong với mẫu xe lai điện Toyota Prius từ năm 1997, nhưng dường như đang tụt lại trong cuộc đua xe điện với kế hoạch sản xuất xe điện thuần từ tháng 4 năm nay.
Có thể thấy việc VinFast từ thời điểm ban đầu đã xác định mục tiêu sản xuất xe điện, cho thấy VinFast và Tesla có cùng hướng đi và quan điểm. Điều này cũng thể hiện tinh thần tiên phong mà VinFast hướng đến.
Điểm thứ hai: Xe tự lái đỉnh cao nhất
Một mẫu xe tự lái lý tưởng là một xe cấp độ 5, có khả năng tự lái trên mọi loại đường và trong mọi điều kiện mà không cần sự can thiệp của con người, theo định nghĩa của Hiệp hội Kỹ sư Ô tô SAE. Mặc dù vẫn là ước mơ của nhiều công ty công nghệ và hãng xe, nhưng cấp độ này vẫn chưa được thực hiện.
Trước khi mơ ước về một mẫu xe tự lái lý tưởng, các công nghệ thực tế đã được phát triển từ lâu. Một trong những tính năng phổ biến nhất là Adaptive Cruise Control – hệ thống kiểm soát hành trình tự động thích ứng. Mẫu xe đầu tiên trang bị tính năng này là Mitsubishi Diamante từ năm 1995.

Một chiếc Tesla được kích hoạt chế độ tự lái hoàn toàn. Ảnh: New Atlas
Khi kích hoạt tính năng này, chiếc xe sẽ tự động duy trì tốc độ được thiết lập trước đó (tương tự như Cruise Control thông thường) và điều chỉnh tốc độ nếu phát hiện có vật cản phía trước. Các tính năng tự lái không chỉ giúp việc lái xe dễ dàng hơn, mà còn mang lại nhiều lợi ích về an toàn. Vì vậy, việc phát triển một mẫu xe tự lái được xem là hết sức cần thiết.
Hiện nay, nhiều hãng xe trên thế giới đã và đang phát triển công nghệ tự lái, trong đó có cả VinFast và Tesla. Mặc dù triết lý xây dựng mẫu xe tự lái của hai hãng này có sự khác biệt, nhưng đều hướng tới mục tiêu xe tự lái cấp độ 5.
Điểm thứ ba: Sở hữu trí tuệ nhân tạo
Một trong những yếu tố quan trọng nhất trên một mẫu xe tự lái là 'bộ não'. Bộ não tự hành là nơi tiếp nhận thông tin từ các 'giác quan' của xe, 'suy nghĩ' và đưa ra quyết định ( cách mà một mẫu xe có thể tự vận hành được tại đây ). Trí tuệ nhân tạo chính là bộ não đó, giúp mẫu xe tự lái có thể ra quyết định vận hành.

Tỷ phú Elon Musk (thứ 2 từ trái sang) và giám đốc bộ phận nghiên cứu trí tuệ nhân tạo của Tesla – Andrej Karpathy. Ảnh : JP Chen
Với tầm quan trọng của trí tuệ nhân tạo, Tesla đã đầu tư và nghiên cứu công nghệ này, phục vụ cho việc phát triển công nghệ tự lái của hãng. Tesla tập trung phát triển công nghệ này đến mức mà tỷ phú Elon Musk – một trong các nhà sáng lập và hiện đang là CEO của Tesla – đã phải nói rằng 'trong tương lai, mọi người sẽ nghĩ về Tesla như một công ty chuyên về trí tuệ nhân tạo và robot hơn là một hãng xe hay một công ty năng lượng như hiện nay (Tesla hiện đầu tư vào năng lượng mặt trời)'.

GS. Bùi Hải Hưng – Trưởng Viện VinAI Research
Về VinFast, thực tế họ không có bộ phận nghiên cứu riêng về xe tự lái. Nhiệm vụ này có thể được VinAI Research - một phần của Tập đoàn Vingroup - chịu trách nhiệm. Để hỗ trợ nghiên cứu trí tuệ nhân tạo, Vingroup đã đầu tư vào máy tính siêu vi xử lý AI - NVIDIA DGX A100.
Với khả năng giảm thời gian thí nghiệm từ hơn 1 tuần xuống còn dưới 24 giờ, GS. Bùi Hải Hưng, Viện trưởng VinAI, ghi nhận rằng siêu máy tính này là thiết bị mà mọi đơn vị hoạt động trong lĩnh vực AI đều mong muốn.
Điểm thứ tư: Bán xe trực tuyến
Mua một chiếc xe từ vài trăm triệu đồng đến vài tỷ đồng trở nên dễ dàng chỉ bằng một cú nhấn, nghe có vẻ điên rồ nhưng thực tế đang được Tesla thực hiện. Tỷ phú Elon Musk của Tesla gần đây đã thảo luận về kế hoạch đóng cửa một loạt showroom, đặc biệt là tại các trung tâm mua sắm, nhằm tập trung vào việc bán xe trực tuyến qua trang web của hãng.
Cách tiếp cận này mang lại lợi ích cho cả nhà sản xuất và người mua. So với việc mua xe qua đại lý (một bước trung gian giữa nhà sản xuất và người mua), người tiêu dùng sẽ tiết kiệm chi phí do giảm chi phí cố định từ showroom; và so với việc duy trì các showroom trưng bày, nhà sản xuất cũng có thể giảm được chi phí bảo trì và thuê mặt bằng.
Đây cũng là hướng đi của VinFast khi mở rộng ra thị trường Mỹ. Thông qua việc bán xe trực tuyến, hãng có thể tiếp cận một cách rộng rãi hơn với khách hàng ở nhiều khu vực khác nhau. Thực tế, VinFast đã triển khai mô hình bán xe trực tuyến tại Việt Nam, bắt đầu với việc đặt cọc cho mẫu xe điện VinFast VF e34, và gần đây là cả ba mẫu xe xăng (Fadil, Lux A2.0 và Lux SA2.0).
PHẦN QUAN TRỌNG THỨ NĂM
Trong một chiếc xe điện, bộ pin cũng đóng vai trò quan trọng như động cơ, khung gầm và hộp số trong xe sử dụng động cơ đốt trong truyền thống. Pin là nơi lưu trữ và giải phóng năng lượng để xe di chuyển.

Đặt pin ở sàn giúp hạ thấp trọng tâm, làm cho xe điện ít bị lật hơn. Ảnh: Tennen Gas
Không chỉ trong xe điện, 'trái tim năng lượng' này còn tồn tại và đóng vai trò quan trọng trong nhiều thiết bị xung quanh như điện thoại và máy tính xách tay. Tuy nhiên, công nghệ pin đã ít thay đổi kể từ khi loại pin đầu tiên được phát minh vào cuối thế kỷ 18 bởi nhà vật lý người Ý Alessandro Volta.
Một điều ít biết là loại ắc quy axit-chì trên xe đạp / xe máy điện hiện nay thực chất là sáng chế từ năm 1860, với chi phí sản xuất thấp hơn so với pin Lithium-ion (Li-ion).
Pin Li-ion không mới mẻ, đã được phát minh từ những năm 1970 và thương mại hóa từ 1991. Mặc dù đã có những cải tiến về năng lượng riêng và an toàn, nhưng so với công nghệ pin trước đây, vẫn chỉ là những thay đổi nhỏ.

Biểu đồ biến động giá pin trong 10 năm qua. Nguồn: Bloomberg
Ngày nay, với sự bùng nổ của xe điện, ngành công nghiệp pin cũng đang phát triển mạnh mẽ. Giá pin đã giảm gần 10 lần trong 10 năm qua, từ 1191 USD/kWh vào năm 2010 xuống còn 137 USD/kWh vào năm 2020, theo Bloomberg. Điều này có nghĩa là giả sử một bộ pin dung lượng 50kWh vào năm 2010 có giá 59.550 USD, nhưng vào năm 2020 chỉ còn 6.850 USD.
Nhu cầu lớn đã thúc đẩy nhiều nghiên cứu về pin, nhằm cải thiện hiệu suất và phát triển các loại pin mới. Các dòng pin như Lithium-air có năng lượng riêng gấp 10 lần pin Li-ion, nhưng cần thời gian để hoàn thiện. Pin thể rắn có thể đạt 400Wh/kg vào năm 2022, trong khi pin Li-ion chỉ đạt 250-270Wh/kg.
Khối pin đóng vai trò quan trọng trong xe điện, và ngành sản xuất pin có thể trở thành ngành hàng đầu trong thế kỷ 21, có thể thay đổi vị thế quốc gia như dầu mỏ. Dự báo thị trường pin toàn cầu sẽ tăng trưởng hàng năm 12,8% từ 120 tỷ USD vào năm 2020 lên 280 tỷ USD vào năm 2027.
Nhận thấy tiềm năng của ngành sản xuất pin, tỷ phú Phạm Nhật Vượng đã đầu tư 485 tỷ đồng vào Công ty CP Giải pháp Năng lượng VINES vào ngày 4/8 vừa qua. Đây là một trong những bước đầu tiên của Vingroup trong lĩnh vực này.

Phiên bản mới nhất của Tesla Model S có thể đi được 652km mỗi lần sạc với bộ pin dung lượng khoảng 100kWh. Ảnh: Goodfon
Đương nhiên, không thể không nhắc đến kế hoạch bán xe độc đáo của VinFast: cho thuê pin.
Nếu giá trị của pin xe điện theo con số từ Bloomberg, việc cho thuê pin có thể giúp giảm giá xe VinFast từ gần 6000 USD đến hơn 10.000 USD, khiến giá thành của chiếc xe trở nên cạnh tranh với cả xe điện và xe chạy động cơ đốt trong phân khúc tương tự.
Hơn nữa, khi cho thuê pin, VinFast sẽ trở thành chủ sở hữu pin, phải chịu trách nhiệm bảo trì và sửa chữa nếu có sự cố xảy ra. Việc này có thể tạo ra chi phí và thời gian lớn nếu phải dựa vào một bên thứ ba để sửa chữa. Do đó, việc sở hữu một nhà máy sản xuất pin sẽ là một lựa chọn hợp lý, giúp VinFast hoặc Vingroup tự chủ hơn trong hoạt động kinh doanh.

Toàn cảnh nhà máy sản xuất pin của Tesla tại bang Nevada, Mỹ. Ảnh: Smnt
Phương pháp này của tỷ phú Phạm Nhật Vượng không phải là không có tiền lệ.
Công ty đối thủ ở phương Tây - Tesla - cũng đã xây dựng nhà máy sản xuất pin tương tự. Bên cạnh Tesla, General Motors của Mỹ (cha đẻ của nhiều thương hiệu xe nổi tiếng như Chevrolet, Cadillac, GMC và Buick) cũng vừa ký hợp đồng với LG để xây dựng nhà máy pin thứ hai. Ngoài hai tên lớn này, các hãng xe danh tiếng khác trên thế giới như Ford, Toyota, Stellantis cũng đang lên kế hoạch xây dựng nhà máy pin cho xe điện.
Cách làm của tỷ phú Phạm Nhật Vượng hiện nay không thua kém các tập đoàn hàng đầu trên thế giới, với sự xuất hiện của một khối lượng lớn người dùng trong ngành xe hơi. Cách làm này càng là minh chứng cho quyết tâm của ông trong việc giới thiệu sản phẩm Việt Nam ra thị trường toàn cầu.