So với năm trước, sự phấn khích của người tiêu dùng đối với Lễ độc thân ngày 11/11 giờ đã không còn hiển nhiên nữa. Tình hình kinh tế khó khăn đang ảnh hưởng đến thói quen mua sắm của họ.
Thường thì vào Quý IV hàng năm, thị trường thương mại điện tử trong nước sôi động hơn bao giờ hết. Với loạt sự kiện như 10/10, 11/11, 12/12 và Black Friday, các sàn TMĐT đang tung ra các chương trình khuyến mãi mạnh mẽ nhất để kích cầu vào cuối năm.
Sau khi kết thúc chương trình khuyến mãi 11/11 năm trước, Shopee đã công bố bán được hơn 2 tỷ sản phẩm, phá kỷ lục năm 2020. Số lượng người dùng truy cập nền tảng này cũng tăng gấp 5,5 lần so với bình thường.
Nhiều doanh nghiệp địa phương đã ghi nhận mức tăng trưởng đáng kể, với số lượng đơn hàng tăng lên hàng chục lần so với lần đầu tiên tham gia vào ngày mua sắm này.
Lazada, đối thủ của Shopee, cũng đã ghi nhận doanh thu và số lượng đơn hàng trên toàn bộ sàn tăng gấp đôi so với năm 2020. Số lượng thương hiệu và nhà bán hàng tham gia cũng tăng gấp 1,5 lần.
Tiki đánh giá rằng sự kiện 11/11 năm trước là thành công nhất từ trước đến nay. Doanh số bán hàng trên nền tảng này tăng gấp 9 lần, và lượng khách hàng cũng tăng gấp 2 lần so với ngày thường.
Mùa mua sắm năm nay có thể sẽ khác biệt. Trong bối cảnh kinh tế trong và ngoài nước đang liên tục biến động xấu, người tiêu dùng đang trở nên cẩn trọng hơn trong việc quyết định chi tiêu cho đợt khuyến mãi Lễ độc thân ngày 11/11 sắp tới.
Áp lực đồng tiền
Trà My, 25 tuổi, nhân viên văn phòng tại Hà Nội, đặt ra hai mục tiêu trong đợt khuyến mãi Lễ độc thân ngày 11/11 sắp tới: tính toán và hạn chế chi tiêu. Tình hình giá cả và chi phí sinh hoạt tăng cao gần đây khiến My không thể mua sắm như trước.
Ngoài ra, My cũng phải đối mặt với hàng loạt chi phí cuối năm và gần Tết, tạo áp lực lên túi tiền của cô.
“Năm trước, tôi thường mua bất kỳ món đồ nào hợp mắt và cho vào giỏ hàng, đặc biệt là quần áo, túi xách, phụ kiện và mỹ phẩm. Nhưng bây giờ, tôi phải tạo danh sách và ưu tiên mua những thứ cần thiết trước”, My chia sẻ.
Danh sách mua sắm của My hiện được phân thành 3 nhóm: các mặt hàng cần mua, cần săn sale, các mặt hàng chưa cần thiết nhưng vẫn phân vân và nhóm mặt hàng không nên mua.
Các đợt sale trên sàn TMĐT đã trở nên quá phổ biến. Theo Trà My, ngoài các sự kiện lớn vào ngày nhưng cũng có các đợt ưu đãi trong tháng. Sự háo hức của việc săn sale vào các sự kiện lớn cũng bị giảm bớt.
Bảo Anh – 23 tuổi, nhân viên ngân hàng lớn ở Hà Nội – quyết định 'thắt lưng buộc bụng” và nghỉ mua sắm từ nay đến cuối năm. Cô trung bình bỏ ra 3-5 triệu đồng mỗi lần sale.
Tự đánh giá là có điều kiện kinh tế ổn định, nhưng tình hình kinh doanh không như ý khiến Bảo Anh phải cắt giảm nhiều sở thích, bao gồm mua sắm trên sàn TMĐT.
“Tôi chỉ mua đồ khi thực sự cần và cố gắng tránh sử dụng thẻ tín dụng để tránh nợ xấu. Với tình hình dự báo khó khăn, tôi cần phải chuẩn bị cho mọi tình huống”, Bảo Anh chia sẻ.
Săn sale không còn hấp dẫn
Ngoài áp lực về kinh tế, việc săn sale cũng khiến người dùng mất đi sự hứng thú. Một số người đã từ bỏ thói quen săn sale sau khi cảm thấy bực tức vì thời gian dài thức đêm để giành giật voucher không đáng.
Theo Quang Bách – 26 tuổi, nhân viên truyền thông tại Hà Nội – việc thức đêm để thu thập mã giảm giá, khuyến mãi đôi khi gây ra sự bực tức cho người dùng. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ phía người bán hàng.
“Rất khó để tìm mã giảm giá. Một lần, khi tôi tìm được mã và muốn hoàn thành đơn hàng thì bị hủy đơn không rõ lý do, nhắn tin hỏi thì shop không trả lời. Khi sử dụng mã ưu đãi cho sản phẩm khác thì mã đã hết hiệu lực”, anh phàn nàn.
Sau đó, Bách từ bỏ việc săn đồ giảm giá. Thay vì giao dịch dưới hình thức C2C, anh ưu tiên chọn đồ trên các gian hàng chính hãng để hạn chế rủi ro.
Theo ghi nhận của Zing, một trong những điều mà người dùng phản ánh nhiều nhất là tình trạng sale ảo, khi giá sau khi sale không chênh lệch nhiều so với giá gốc. Chỉ cần kiểm tra qua một số ứng dụng, người dùng có thể dễ dàng nhận biết được các chiêu trò của người bán hàng.
Mùa mua sắm cuối năm cũng là dịp các shop thể hiện nhiều chiêu trò hút khách khác nhau. Một trong những chiêu trò phổ biến là lồng ghép sản phẩm phụ vào sản phẩm chính để tạo hiệu ứng hấp dẫn, thu hút sự chú ý của người tiêu dùng.
Cùng với đó, tình trạng hàng giả, hàng nhái trên các sàn TMĐT vẫn diễn ra phổ biến. Mặc dù các sàn như Shopee, Lazada, Tiki, Sendo đều có chính sách chống hàng giả, hàng nhái, hàng không rõ nguồn gốc nhưng việc kiểm soát vẫn gặp nhiều khó khăn.
“Chẳng hạn, 3 trong số 4 sàn TMĐT lớn nhất (Lazada, Shopee, Sendo) hoạt động theo mô hình C2C, tức là cho phép cá nhân mở gian hàng và bày bán mà không cần đăng ký kinh doanh, giấy tờ chứng nhận sở hữu trí tuệ”, nhận định của chuyên gia TMĐT Đặng Đăng Trường.
Theo ông Trường, điều này dẫn đến việc các sàn chấp nhận việc kiểm soát người bán không đúng mức. Tuy nhiên, Tiki là ngoại lệ khi yêu cầu người bán phải có đầy đủ giấy tờ trước khi mở gian hàng.
Thống kê từ Bộ Công Thương cho thấy chỉ riêng trong năm 2021, cơ quan quản lý thị trường đã phát hiện hơn 3.000 trường hợp kinh doanh hàng hóa nhập lậu, không rõ nguồn gốc qua các sàn TMĐT. Trong 2-3 năm tới, tỷ lệ gian lận trên các sàn TMĐT dự kiến có thể chiếm tới 50-60% tổng số gian lận thương mại.