Buzz
Là một nhà đầu tư, chắc chắn bạn đã nghe nói rất nhiều về “vốn đầu tư công” nhưng liệu bạn đã thực sự hiểu vốn đầu tư công là gì? hay vai trò của nó đến nền kinh tế là như thế nào chưa? Hãy cùng chúng tôi khám phá những thông tin quan trọng về vốn đầu tư công trong bài viết dưới đây nhé!
Đầu tư công là gì? Đặc điểm, phân loại vốn đầu tư công? - Ảnh minh hoạ
Vốn đầu tư công là gì?
Vốn đầu tư công là số tiền hoặc tài sản khác được sử dụng để thực hiện các dự án đầu tư công. Theo Khoản 15, Điều 4 của Luật Đầu tư công năm 2014, đầu tư công được giải thích: “Đầu tư công là các hoạt động đầu tư của Nhà nước vào các chương trình hoặc dự án xây dựng cơ sở hạ tầng của nền kinh tế - xã hội và đầu tư vào các chương trình, dự án với mục đích phát triển kinh tế - xã hội”.
Đơn giản thì vốn đầu tư công là nguồn vốn từ ngân sách Nhà nước để đầu tư vào các dự án, kế hoạch xây dựng hạ tầng và các dự án chiến lược quan trọng trong kinh tế, chính trị, xã hội… với mục đích phục vụ lợi ích chung của nhân dân.
Đặc điểm của vốn đầu tư công.
Vốn đầu tư công có một số đặc điểm quan trọng mà nhà đầu tư cần lưu ý như:
- Vốn đầu tư công theo các hoạt động đầu tư của nhà nước. Đây là nguồn vốn từ ngân sách Nhà nước, được Nhà nước sử dụng cho các dự án do Nhà nước quyết định
- Vốn đầu tư công là nguồn vốn dùng để phục vụ cho các dự án phát triển kinh tế - xã hội
- Các nguồn vốn cho vốn đầu tư công bao gồm:
- Vốn từ ngân sách Nhà nước;
- Vốn từ các nguồn thu hợp pháp của các cơ quan Nhà nước và đơn vị doanh nghiệp công lập, dành để đầu tư theo quy định của pháp luật.
Vốn đầu tư công bao gồm những loại nào?
Hiện nay vốn đầu tư công được phân thành 4 loại chính
- Vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước: Đây là nguồn vốn đầu tư không hoàn lại mà Nhà nước sử dụng để đầu tư vào các dự án xây dựng hạ tầng kinh tế nhằm bảo vệ môi trường hoặc phát triển nguồn nhân lực, từ đó ổn định và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Việt Nam.
- Vốn tín dụng đầu tư: Đây là nguồn vốn cho vay từ Nhà nước với mức ưu đãi hợp lý. Chính phủ cho vay với lãi suất bằng nguồn vốn ODA hoặc vốn tự do để đầu tư vào các dự án ưu tiên.
- Vốn vay trong nước và nước ngoài: Đây là nguồn vốn cho các dự án đầu tư trong nước. Nguồn vốn trong nước có thể huy động từ trái phiếu địa phương hoặc sử dụng trái phiếu chính phủ.
- Vốn đầu tư từ các doanh nghiệp nhà nước: Đây là nguồn vốn từ khoản thu lợi nhuận, mà vốn từ ngân sách nhà nước đã cung cấp cho các doanh nghiệp hoạt động hoặc vốn vay được bảo lãnh bởi Nhà nước. Nguồn vốn này đóng vai trò quan trọng, hỗ trợ lớn cho sự phát triển tổng thể của kinh tế - xã hội trong nước.
Nguyên tắc quản lý vốn đầu tư công
Theo Điều 12, Luật Đầu tư công 2019, việc quản lý vốn đầu tư công cần tuân thủ một số nguyên tắc sau:
- Tuân thủ các quy định pháp luật về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công.
- Phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 05 năm của quốc gia và các quy hoạch liên quan theo đúng quy định của pháp luật về quy hoạch.
- Thực hiện trách nhiệm và quyền hạn của cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức, cá nhân liên quan đến quản lý và sử dụng vốn đầu tư công.
- Quản lý việc sử dụng vốn đầu tư công theo đúng quy định đối với từng nguồn vốn; đảm bảo hoạt động đầu tư tập trung, đồng bộ với chất lượng, tiết kiệm và hiệu quả đặc biệt là khả năng cân bằng nguồn lực; không để xảy ra thất thoát hay lãng phí.
- Bảo đảm tính công khai, minh bạch trong các hoạt động đầu tư công.
Vai trò của vốn đầu tư công đối với nền kinh tế Việt Nam:
Thúc đẩy hoạt động đầu tư công là một yếu tố quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế, chính trị và xã hội tại Việt Nam, góp phần đảm bảo cuộc sống của người dân và thu hút các nhà đầu tư quốc tế đến làm việc và sinh sống tại Việt Nam.
Từ năm 1995 đến nay, đầu tư công đã đóng góp không nhỏ vào sự phát triển của Việt Nam. Các dự án xây dựng cầu đường, nâng cấp cơ sở hạ tầng phục vụ cho nền kinh tế và các công trình an sinh xã hội như trường học, bệnh viện,... đều nhận được sự hỗ trợ lớn từ vốn đầu tư công.
Nhiều nghiên cứu đã phân biệt rõ ràng giữa đầu tư tư nhân và đầu tư công, trong đó đầu tư công thường được xem là đầu tư vào hạ tầng cơ sở. Phân biệt này có ý nghĩa quan trọng vì đầu tư vào hạ tầng mang những đặc điểm khác biệt đáng kể so với đầu tư của doanh nghiệp.
Kết cấu hạ tầng là những yếu tố bên ngoài doanh nghiệp có ảnh hưởng lớn đến hoạt động kinh tế của chúng. Vì vậy, các doanh nghiệp trong khu vực nhất định sẽ được hưởng lợi từ kết cấu hạ tầng do nhà nước đầu tư công mà không cần phải chi phí thêm, thậm chí chi phí thấp hơn so với việc tự cung cấp kết cấu hạ tầng đó.
Đầu tư vào cổ phiếu đầu tư công và những điều cần lưu ý
Để tăng hiệu quả đầu tư công?
Hiện nay, chính phủ chưa có cơ chế giám sát nghiêm ngặt hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước, đặc biệt là trong lĩnh vực đầu tư. Vốn đầu tư của các doanh nghiệp nhà nước chủ yếu được tự quản, dẫn đến quá trình kiểm tra và đánh giá hiệu quả chưa cao. Quá trình cổ phần hóa tiến triển chậm, dẫn đến việc giám sát các doanh nghiệp nhà nước vẫn chưa được chặt chẽ. Nhiều doanh nghiệp nhà nước vay vốn từ Nhà nước để mở rộng sản xuất, đầu tư vào nhiều lĩnh vực khác nhau, nhiều ngành nghề ngoài lĩnh vực chính, tạo ra sự độc quyền có thể gây lũng đoạn thị trường. Quản lý và vận hành kém gây thất thoát vốn, hoạt động kinh doanh lỗ. Việc sử dụng vốn đầu tư công chưa thực sự hiệu quả.
Bên cạnh những thách thức và khó khăn, việc tái cấu trúc đầu tư, đặc biệt là hoạt động đầu tư công vẫn luôn thu hút sự quan tâm của nhiều tầng lớp xã hội. Việc tái cấu trúc đầu tư công đi đôi với việc nâng cao chất lượng và hiệu quả đầu tư là vô cùng quan trọng, giúp kiềm chế lạm phát, đồng thời nâng cao mức độ tăng trưởng và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế quốc gia. Đối với một nước đang phát triển như Việt Nam, nhu cầu sử dụng vốn đầu tư công vẫn rất lớn.
Ảnh từ moit.gov.vn
Hy vọng những chia sẻ về vốn đầu tư công sẽ giúp các nhà đầu tư có thêm kiến thức cơ bản trước khi lựa chọn chiến lược đầu tư hiệu quả. Với những lợi ích và tiềm năng tăng trưởng cao trong tương lai, cổ phiếu của các doanh nghiệp hưởng lợi từ vốn đầu tư công hứa hẹn là sự lựa chọn tuyệt vời cho nhà đầu tư.
