Giá của vàng và câu chuyện về sự ổn định:

Cửa hàng vàng trang sức tại một địa chỉ ở phố Cầu Giấy. Hình ảnh: Khánh Huy

Những đối tượng chịu ảnh hưởng trực tiếp

Theo các chuyên gia, biến động giá vàng có thể ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái, gây ra khó khăn cho hoạt động xuất nhập khẩu. Khi giá vàng tăng cao, giá USD có thể tăng theo, gây thiệt hại cho doanh nghiệp xuất khẩu do giá bán sản phẩm bằng USD giảm.

Khi giá vàng tăng, giá các mặt hàng khác cũng có thể tăng theo, dẫn đến tình trạng lạm phát. Lạm phát cao ảnh hưởng tiêu cực đến sức mua của người tiêu dùng, tăng chi phí sinh hoạt, cản trở sự phát triển kinh tế. Biến động giá vàng cũng ảnh hưởng đến thu ngân sách Nhà nước thông qua thuế thu được từ hoạt động kinh doanh vàng.

Đặc biệt, biến động giá vàng khiến người dân lo lắng, hoang mang, dẫn đến tâm lý găm giữ vàng, hạn chế chi tiêu cho các mặt hàng khác. Điều này ảnh hưởng tiêu cực đến sức mua của người tiêu dùng và sự phát triển kinh tế. Biến động giá vàng khiến việc đầu tư vàng trở nên rủi ro hơn, nhà đầu tư có thể gánh chịu tổn thất nếu không đầu tư đúng thời điểm.

Ví dụ điển hình là vào năm 2011, giá vàng thế giới tăng mạnh lên mức kỷ lục do khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Tại Việt Nam, giá vàng SJC cũng tăng cao, khiến nhiều người dân lo sợ và đổ xô đi mua vàng.

Dẫn đến tình trạng khan hiếm vàng trên thị trường và giá vàng tiếp tục tăng cao. Trong năm 2020, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, giá vàng thế giới tăng đột ngột. Ở Việt Nam, giá vàng SJC cũng tăng cao, khiến nhiều người dân lo lắng và đầu tư vào vàng. Tuy nhiên, sau đó giá vàng giảm mạnh, gây thiệt hại cho nhiều người, nhiều nhà đầu tư.

Ngoài ra, biến động giá vàng cũng ảnh hưởng đến thị trường bất động sản. Theo truyền thống từ lâu đời, người dân Việt Nam thường sử dụng vàng để định giá nhà đất hoặc bất động sản. Mặc dù hiện nay, việc bán nhà đất bằng tiền đồng đã tăng lên, nhưng đó chỉ là hình thức.

Về bản chất, người bán nhà hoặc bất động sản thường quy đổi ra tiền đồng theo giá vàng hiện tại. Giá vàng tăng, làm tăng giá trị của nhà đất, bất động sản theo đó. Việc giá nhà đất tăng ảnh hưởng trực tiếp đến người dân, điều này rõ ràng trong thời gian gần đây.

Xác nhận những vấn đề trên, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc mới đây đã nói, giá vàng ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất, kinh doanh.

Thực tế, khi lượng tiền lớn trong dân chảy vào việc mua vàng, nguồn vốn dành cho sản xuất, kinh doanh sẽ khan hiếm, đẩy lãi suất lên cao, từ đó gây ra tình trạng buôn lậu vàng.

Vấn đề buôn lậu vàng sẽ sử dụng đồng đô la, điều này dẫn đến việc giá trị của đồng đô la tăng cao... gây ra lạm phát và sự mất giá của ngoại tệ.

Vàng miếng của PNJ vẫn là một trong những mặt hàng được ưa chuộng. Hình ảnh: Khánh Huy

“Nghịch lý” trong thị trường đấu giá vàng

Vào cuối năm 2023, vào ngày 28/12, lần đầu tiên Thủ tướng đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước thực hiện biện pháp để 'làm mát' giá của vàng miếng SJC, sau một thời gian dài khi mặt hàng này chênh lệch giá 18-20 triệu đồng một lượng so với thế giới.

Theo Công điện 1426, trong thời gian gần đây, thị trường vàng trong và ngoài nước có những biến động phức tạp, giá vàng tăng mạnh, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự ổn định của thị trường tài chính, tiền tệ và tâm lý xã hội.

Do đó, để đảm bảo thị trường vàng được ổn định và phát triển bền vững, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu NHNN Việt Nam theo dõi chặt chẽ diễn biến giá vàng trong và ngoài nước để ngay lập tức thực hiện các biện pháp cần thiết để ổn định thị trường vàng.

Sau khi có chỉ đạo, thị trường đã phản ứng ngay lập tức, nhiều người dân đã bán vàng miếng. Giá vàng miếng đã giảm trong ngày. Sau đó, Chính phủ đã liên tục nhắc nhở NHNN thực hiện biện pháp kiểm soát giá vàng miếng. Tâm lý 'lo ngại về chính sách' đã khiến một số người dân chuyển sang mua vàng nhẫn không rẻ.

Đến năm nay, dưới áp lực từ Chính phủ, vào tháng 4/2024, NHNN đã tổ chức đấu giá vàng miếng lần đầu tiên sau nhiều năm, với hy vọng ổn định giá cả và thu hẹp chênh lệch so với giá vàng thế giới.

Tuy nhiên, trái với dự đoán của NHNN, sau mỗi phiên đấu giá, giá vàng luôn có xu hướng tăng.

Cụ thể, vào ngày 23/4, NHNN thông báo kết quả đấu giá vàng miếng. Có 2 bên trúng thầu với tổng khối lượng là 34 lô, tương đương 3,400 lượng vàng. Giá trúng thầu cao nhất là 81.33 triệu đồng/lượng và thấp nhất là 81.32 triệu đồng/lượng. Hai bên trúng thầu là Công ty SJC và Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB).

Vào sáng 24/4/2024, giá vàng miếng SJC được niêm yết ở mức 81,8-83,8 triệu đồng/lượng (mua - bán), tăng 800,000 đồng ở chiều mua và 500,000 đồng ở chiều bán so với giá đóng cửa ngày 23/4. Giá vàng nhẫn được niêm yết ở mức 73-74,8 triệu đồng/lượng (mua - bán), tăng 100,000 đồng mỗi chiều.

Vào ngày 8/5, phiên đấu giá thứ hai thành công, ngày 10/5 giá vàng đã tăng lên hơn 92 triệu đồng/lượng. Tiếp tục phiên đấu giá ngày 14/5, cũng ghi nhận mức giá tăng thêm 1,3 triệu đồng/lượng so với phiên trước…

(Còn tiếp)

Ngọc Dung