Vòng luân hồi

Vòng luân hồi (hay còn gọi là Bánh xe luân hồi) trong Phật giáo, có nguồn gốc từ tiếng Phạn saṃsāra, tiếng Tây Tạng འཁོར་བ་ (`khor ba), có nghĩa là 'lang thang, trôi nổi'. Đôi khi còn được gọi là Hữu luân, vòng sinh tử, hoặc đơn giản là Sinh tử.

Đạo Ấn Độ

Trong hầu hết các tôn giáo Ấn Độ, đời sống không được xem như bắt đầu với việc sinh và kết thúc với cái chết, mà là một hiện thực liên tục trong cuộc sống hiện tại của thân thể, vượt ra ngoài quá khứ và tương lai. Bản chất của các hành động xảy ra trong một kiếp sống (tốt hay xấu) xác định số phận tương lai của mỗi sinh linh. Luân hồi gắn liền với khái niệm tái sanh, tuy nhiên, nó chủ yếu liên quan đến điều kiện của cuộc sống và kinh nghiệm trong đời sống.

Phật giáo

Thuật ngữ này chỉ những lần tái sanh liên tiếp, trạng thái luân chuyển của một loài có hồn trước khi đạt được giải thoát, chứng ngộ Niết-bàn. Quá trình này được mô tả bằng hình ảnh bánh xe luân hồi, một vòng tròn không có đầu không có đuôi, luôn xoay vòng cho đến khi sinh linh giải thoát khỏi Tam giới.

Theo Phật giáo, nguyên nhân gây ra sự buộc bức trong luân hồi là tam độc, bao gồm tham ái (sa. tṛṣṇā), sân (sa. dveśa) và si (sa. moha, hay vô minh, sa. avidyā). Tùy thuộc vào những hành động của sinh linh trong quá khứ, họ sẽ tái sanh vào một trong sáu cõi: thiên, thần (a-tu-la), người, súc sinh, ma quỷ (ngạ quỷ), địa ngục. Trong Đại thừa, luân hồi được coi là thế giới của tâm linh, và thể xác của nó là thể xác của Niết-bàn.

Sau khi tái sanh, hầu hết sinh linh sẽ không nhớ gì về kiếp trước, ngoại trừ cõi trời và a tu la. Họ bắt đầu một cuộc sống mới. Sự tái sanh của sinh linh sau khi chết phụ thuộc vào nghiệp thiện ác chồng chéo từ quá khứ và tâm trạng khi gần đến lâm chung, có thể dự đoán được nếu quan sát kỹ nghiệp gần tử của sinh linh đó.

Cái nguồn gốc của luân hồi nằm ở đâu, loài có hồn đã tồn tại từ khi nào…, những câu hỏi này đã được nhiều người đặt ra nhưng Phật tuyệt đối không trả lời những sự tò mò vô bổ này vì theo Phật, chúng không giúp ích gì trên con đường tu hành, và sẽ tự hiểu khi giác ngộ thành Phật. Niết-bàn, sự giải thoát khỏi luân hồi có thể đạt được trong đời làm người, trong khi những con đường tái sinh khác thì khó có thể thực hiện được vì không đủ khả năng nhận thức được yếu tố chính của luân hồi, đó là tham và vô minh. Để thoát khỏi sự tái sinh, cần phải chấm dứt được nghiệp ái gây ra; và để thoát khỏi nó, theo Phật, chỉ có con đường bát chính đạo mới dẫn con người đến với niết bàn.