Ngày bi kịch tại trường học
Ngày 14 tháng 12 năm 2014, chỉ 10 ngày trước Giáng Sinh, học sinh tại trường tiểu học Sandy Hook ở quận Fairfield, bang Connecticut vẫn đi học như bình thường. Các em trò chuyện về các chương trình tivi tối qua và háo hức chờ đợi đêm Giáng Sinh sắp tới, nhưng không ngờ hôm nay sẽ là ngày đặc biệt trong cuộc đời họ.
Vào lúc 9 giờ 35 sáng, khi buổi học sáng đã qua được một nửa, Adam Lanza xuất hiện trong trang phục quân sự đen, có áo chống đạn và mặt nạ, cùng súng ngắn bán tự động Glock và súng trường SIG Sauer. Chỉ vài phút sau khi hắn xuất hiện, tiếng súng, tiếng la hét và tiếng bước chân hỗn loạn tràn ngập trường tiểu học Sandy Hook. Một ai đó đã gọi cảnh sát trong lúc hoảng loạn, nhưng khi họ đến, mọi thứ đã quá muộn.
Chỉ 5 phút sau vụ nổ súng, người ta phát hiện kẻ xả súng Adam đã qua đời, tay vẫn cầm súng. Các nạn nhân được chuyển tới bệnh viện trong tình trạng nghiêm trọng; có 2 người bị thương và 28 người tử vong, trong đó 7 giáo viên và còn lại là học sinh.
Bạn có thể tự hỏi sự kiện này liên quan gì đến chủ đề hôm nay? Có phải tôi đang câu view không? Không hẳn, sau khi cảnh sát đến xử lý hiện trường, họ đã xác định danh tính và động cơ của thủ phạm.
Adam Lanza là một học sinh trung học có thành tích tốt ở Newtown, không có tiền án tiền sự. Giống như nhiều tội phạm khác, gia đình Adam không hạnh phúc; cha mẹ ly hôn năm 2009 và anh ta sống với mẹ gần trường Sandy Hook.
Những người quen biết nói rằng Adam là một cậu bé ngoan nhưng có vấn đề về tâm lý. Anh trai của Adam cho biết cậu mắc chứng rối loạn nhân cách và hơi tự kỷ, trong khi bạn cùng lớp cho rằng đó là hội chứng Asperger. Đáng chú ý, báo cáo điều tra cho thấy hành vi của Adam có liên quan đến tựa game Call of Duty của Activision ra mắt năm 2003.
Call of Duty là một game bắn súng góc nhìn thứ nhất đa nền tảng, ban đầu lấy bối cảnh Thế chiến II rồi mở rộng đến chiến tranh tương lai và ngoài hành tinh. Trò chơi cho phép bạn tiêu diệt kẻ thù trong game, và Adam là một người hâm mộ nhiệt tình của trò chơi này. Gia đình anh ta cho biết Adam dành nhiều giờ chơi game hơn là giao tiếp với người khác, và cho rằng sự bạo lực trong Call of Duty đã thúc đẩy hành động vô nhân tính của anh ta.
Adam qua đời ngay sau vụ nổ súng nên không có bằng chứng nào chứng minh hoàn toàn lập luận đó là đúng. Nhiều người cho rằng cáo buộc Adam sát hại người do nghiện game là sản phẩm của báo chí, nhằm che đậy quản lý súng ống yếu kém. Tuy nhiên, không thể phủ nhận trò chơi đã ảnh hưởng đến Adam, hoặc ít nhất là sở thích của anh ta. Tổng thống Obama đã yêu cầu điều tra sâu hơn, nhưng kết quả không rõ ràng.
Năm 1999, Eric Harris và Dylan Klebold thực hiện vụ xả súng ở trường trung học Columbine, sát hại 12 học sinh và 1 giáo viên. Không giống Adam, hai kẻ này bị bắt giữ ngay sau đó. Cuộc điều tra chỉ ra rằng, họ bị ảnh hưởng bởi game bạo lực DOOM của Id Software. Bằng chứng về vụ này đáng tin cậy hơn vụ của Adam, gây ra tranh cãi về việc cho trẻ em chơi game bạo lực. Cha mẹ nạn nhân thậm chí đã kiện Id Software đòi bồi thường 5 tỷ USD nhưng bị tòa bác bỏ. Dù sao, DOOM cũng có vai trò trong hành vi của Eric và Dylan.
Số phận bi thảm của những đứa trẻ
Không chỉ gây ra ngày đẫm máu, game còn khiến cha mẹ tạo ra bi kịch. Gia đình Huffmire gồm ông Petra Huffmire và bà Lester Louis sống ở Anaheim, California với hai con gái. Cặp vợ chồng mê game này lại nghiện ma túy, dẫn đến những hậu quả đau lòng.
Trò chơi họ yêu thích là World of Warcraft của Blizzard năm 2004. Bối cảnh trò chơi là một vũ trụ giả tưởng với nhiều chủng tộc và cơ hội tương tác với người chơi khác, kể cả xây dựng gia đình. Tuy nhiên, ông bà Huffmire dành thời gian trong trò chơi hơn là chăm sóc con cái, họ còn sống trong một ngôi nhà bừa bộn và bẩn thỉu.
Nhà bếp đầy bụi bẩn và mạng nhện, đồ ăn thiu bốc mùi hôi thối như chuột chết. Rác rưởi, chai lọ, bao cao su cũ rơi vãi trên sàn nhà. Hai cô con gái phải sống trong môi trường bẩn thỉu khi cha mẹ mải chơi Warcraft. Một hàng xóm phát hiện và báo cảnh sát, khiến sự việc được xử lý nhanh chóng. Tình trạng của hai bé đến mức không thể diễn tả thành lời.
Hai bé gái suy dinh dưỡng nặng, người bẩn thỉu, răng hư, tóc khô xơ và bị bỏ đói nhiều ngày. Sau đó, chúng được đưa vào chăm sóc xã hội, còn ông bà Huffmire nhận án 3-5 năm tù vì bỏ bê con cái. Cơ quan chức năng cho biết họ thất nghiệp lâu và sống nhờ trợ cấp, không cho con ra ngoài hoặc đi học.
Một bi kịch tương tự là Cody Eugene Wygant ở California đã làm hại con trai mình vì đứa trẻ quá ồn ào khi anh ta đang chơi game trên Xbox. Trước đó, Wygant đã có tiền án vì lạm dụng trẻ em. Giờ anh ta đang ngồi tù không ân xá, nhưng nhiều người cho rằng hình phạt vẫn còn nhẹ so với hành động tàn nhẫn của anh ta.
Vào năm 2010, tại Hàn Quốc, có một cặp vợ chồng mải mê chơi Prius Online, một game nhập vai trực tuyến, đến nỗi bỏ bê con cái. Trò chơi cho phép người chơi nuôi con trong game, khiến hai vợ chồng quên rằng họ còn có một cô con gái nhỏ ở nhà. Kết quả là cô bé đã qua đời do suy dinh dưỡng.
Các trường hợp trên cho thấy việc đưa 'tội ác' trong game vào đời thực không chỉ là tái hiện phân cảnh trong game, mà còn là ảnh hưởng tiêu cực của game lên đời thực. Sự vô trách nhiệm và thiếu nhận thức của cha mẹ dẫn đến những câu chuyện đau lòng về trẻ em bị bỏ bê và mất đi mạng sống.
Chơi game có thể biến ai đó thành sát thủ?
Có lẽ bạn nghĩ rằng cấm con chơi game và cho đi tập quân sự vài tháng là xong chuyện, nhưng hãy nhìn đến Halo 3. Được phát hành bởi Bungie vào năm 2007, trò chơi bắn súng góc nhìn thứ nhất này kể về cuộc chiến giữa nhân loại và người ngoài hành tinh Covenant, cùng với ký sinh trùng Flood. Bạn sẽ vào vai siêu chiến binh Master Chief để bảo vệ hòa bình cho nhân loại.
Cậu bé 16 tuổi tên Daniel Petric là một fan cuồng của Halo 3. Khi bố mẹ tịch thu Xbox của cậu, Daniel đã dùng súng hoa cải để trả đũa, khiến cả bố và mẹ qua đời. Daniel phải đối mặt với án 23 năm hoặc chung thân tùy thuộc vào phán quyết của tòa án. Vụ việc đã gây tranh cãi về trách nhiệm của cha mẹ và tác động của trò chơi lên hành vi của Daniel.
Tại miền Nam Philadelphia, cậu bé Kendall Anderson đã giết mẹ mình bằng búa sau khi bị tịch thu máy PlayStation. Sau đó, cậu còn dùng lò nướng để che giấu danh tính mẹ và ném bà vào hẻm. Kendall sau đó báo mẹ mất tích với cảnh sát, nhưng nhanh chóng bị bắt và nhận án 50 năm tù cho hành động tàn nhẫn của mình.
Một trường hợp khác xảy ra tháng 8 năm 2004, một cậu bé yêu thích game Manhunt của Rockstar đã quyết định đưa cảnh trong game vào đời thực. Người bạn thân của cậu trở thành mục tiêu và bị giết hại. Cậu bé phải hầu tòa, và không thể thoát khỏi hậu quả của hành động này.
Năm 2008, một nhóm thiếu niên đã bắt chước hành động của Niko Bellic trong GTA IV, gây ra tội ác bằng gậy và xà beng. Dù chưa có thiệt hại nghiêm trọng về người, chúng vẫn bị tạm giam một thời gian vì hành vi mất kiểm soát của mình.
Dù nghe có vẻ nhiều, nhưng chỉ là số ít vụ án do thanh thiếu niên liên quan đến game gây ra. Trước đây, báo chí đã đưa tin nhiều về các vụ tương tự ở nước ta. Chính vì vậy, nhiều nước đã ban hành luật hạn chế nội dung bạo lực trong game, thậm chí cấm một số trò chơi do lý do này.
Game điện tử có phải là nguyên nhân chính?
Nhìn lại những vụ án kể từ đầu video, ta nhận thấy điểm chung giữa các tội phạm liên quan đến game. Thứ nhất, hầu hết đều là trẻ vị thành niên, đang trong giai đoạn nổi loạn và thiếu nhận thức về xã hội. Thứ hai, họ có vấn đề tâm lý hoặc xu hướng bạo lực, từng có tiền án tiền sự. Thứ ba, nhiều người trong số đó vô công rồi nghề, đắm mình trong thế giới ảo để tránh thực tế.
Từ ba điểm trên, bạn có thể đặt câu hỏi liệu vấn đề là ở trò chơi điện tử hay người chơi? Tôi nghiêng về phía thứ hai. Chúng ta luôn có hai mặt, người và con, cùng với bản chất bạo lực. Bạn có bao giờ nghĩ về hành động bạo lực? Tôi tin ai cũng đã từng nghĩ đến điều đó ít nhất một lần. Vấn đề là liệu chúng ta có thể kiểm soát những suy nghĩ đó hay không.
Hãy tưởng tượng sự bạo lực trong bạn là một chai nước có ga, còn trò chơi điện tử là một viên kẹo mentos. Thả viên kẹo vào chai sẽ làm bọt khí tràn ra; đó là cách game kích thích bản năng bạo lực của bạn. Nó có thể thôi thúc hành động bạo lực hoặc giúp bạn giải tỏa căng thẳng.
Mọi thứ đều có giới hạn, nếu bạn chơi quá nhiều và không phân biệt được thực và ảo, nghĩ mình là nhân vật quyền năng trong game và có thể làm bất cứ điều gì, thì bạn đang rơi vào nguy hiểm. Cuối cùng, bạn sẽ thực hiện những hành động bạo lực như trong game.
Một số trò chơi có tính bạo lực, nhưng nhà sản xuất đã phân loại và cảnh báo rõ ràng. Những ai không đủ tuổi hoặc yếu thì đừng nên chơi. Trò chơi chỉ là công cụ giải trí, cách sử dụng là trách nhiệm của bạn. Đổ lỗi cho trò chơi là không đúng. Tôi không hoàn toàn đồng ý với việc quy trách nhiệm cho game.
Việc một người trở thành tội phạm phụ thuộc vào nhiều yếu tố, từ gia đình, xã hội đến cá nhân người đó, và trò chơi điện tử chỉ là một yếu tố nhỏ. Đổ lỗi cho game là đánh giá quá mức vai trò của nó. Bạn nghĩ sao về việc hạn chế game bạo lực để giảm tình trạng bạo lực ở một số quốc gia?
Đón đọc Mytour để cập nhật các bài viết thú vị về game nhé.