Buzz
Vũ Tông Phan (武宗璠, 1800 - 1851), tên chữ Hoán Phủ, hiệu Lỗ Am, quê ở Đường Xuyên, là một nhà nho và giáo viên nổi tiếng thời nhà Nguyễn.
Vũ Tông Phan học từ danh sĩ Phạm Quý Thích và là bạn của Cao Bá Quát, Nguyễn Văn Siêu tại trường Tự Tháp, còn được gọi là Nghè Tự Tháp. Ông quê ở làng Hoa Đường, huyện Đường An, nay là làng Lương Ngọc thuộc xã Thúc Kháng, huyện Bình Giang, Hải Dương. Ông đỗ Tiến sĩ năm Bính Tuất 1826 dưới triều Minh Mạng, làm Tham hiệp trấn Ninh Bình rồi sau đó bị giáng chức thành Đốc học Bắc Ninh. Sau khi cáo quan, ông mở trường dạy học ở thôn Tự Tháp, phường Báo Thiên, huyện Thọ Xương (hiện là quận Hoàn Kiếm, Hà Nội).
Trường Tự Tháp, còn được biết đến với tên gọi Trường Hồ Đình hoặc Trường Ông nghè Tự Tháp, nằm ở phía tây Hồ Gươm và được sáng lập bởi Vũ Tông Phan. Trường đã đào tạo nhiều nhân tài nổi bật như Hoàng giáp Nguyễn Tư Giản, Hoàng giáp Lê Đình Diên, Phó bảng Phạm Hy Lượng, Cử nhân Nguyễn Huy Đức, và Ngô Văn Đặng.
Các tác phẩm nổi bật:
- Tập tùy bút Tô Khê
- Thơ Lỗ An di cảo
- Những cảm xúc về Thăng Long
- Thập vịnh trên hồ Kiếm
Với khoảng ba đến bốn trăm bài thơ, Vũ Tông Phan được đánh giá cao nhờ những suy tư sâu sắc và triết lý về đời sống; thơ ông không chỉ vẽ nên cảnh sắc thiên nhiên của đất nước mà còn thể hiện sự hòa quyện tinh tế giữa tâm hồn và tự nhiên.
Ông đã có đóng góp quan trọng trong việc phục hưng nền văn hóa Thăng Long vào giữa thế kỷ XIX.
Tên ông được đặt cho một con phố ở Hà Nội, phố Vũ Tông Phan, kéo dài từ phố Khương Trung đến cầu Lủ, nằm ven bờ đông sông Tô Lịch và song song với đường Khương Đình. Tại Đà Nẵng, có một con đường mang tên Vũ Tông Phan ở quận Sơn Trà, nối với đường Vũ Đình Long và đường Trương Định. Thành phố Hồ Chí Minh cũng có một con đường mang tên ông ở quận 2.
