Vua Sư Tử (phim 2019)

Vua Sư Tử (tựa gốc tiếng Anh: The Lion King) là một bộ phim ca nhạc Mỹ năm 2019 do Jon Favreau đạo diễn và sản xuất, với kịch bản của Jeff Nathanson và hãng sản xuất là Walt Disney Pictures. Đây là phiên bản làm lại bằng công nghệ hoạt hình máy tính từ phim hoạt hình cổ điển cùng tên năm 1994 của Disney. Phim có sự tham gia lồng tiếng của các diễn viên như Donald Glover, Seth Rogen, Chiwetel Ejiofor, Alfre Woodard, Billy Eichner, John Kani, John Oliver, Florence Kasumba, Eric Andre, Keegan-Michael Key, JD McCrary, Shahadi Wright Joseph và Beyoncé Knowles-Carter, cùng với James Earl Jones trở lại với vai diễn lồng tiếng từ phim gốc. Câu chuyện xoay quanh Simba, chú sư tử con phải trở thành vua hợp pháp của quê hương sau khi cha cậu là Mufasa bị người chú ác độc Scar sát hại.

Quyết định làm lại bộ phim Vua Sư Tử năm 1994 được đưa ra vào tháng 9 năm 2016 sau thành công của các bộ phim làm lại khác của Disney như Cậu Bé Rừng Xanh (2016), cũng do Favreau đạo diễn. Favreau lấy cảm hứng từ các vai diễn trong vở kịch Broadway The Lion King và phát triển tác phẩm dựa trên nguyên tác năm 1994. Hầu hết dàn diễn viên lồng tiếng chính đã ký hợp đồng vào đầu năm 2017, và quá trình quay phim bắt đầu từ giữa năm 2017 tại phim trường phông xanh ở Los Angeles. Công nghệ thực tế ảo đã được sử dụng rộng rãi trong quá trình sản xuất. Hans Zimmer và Elton John, cùng với Tim Rice, đã trở lại để thực hiện phần nhạc phim. Beyoncé hỗ trợ Elton John trong việc viết lại phần nhạc và sáng tác ca khúc mới 'Spirit'. Vua Sư Tử là bộ phim cuối cùng của nhà dựng phim Mark Livolsi, và được coi như một lời tri ân đến ông. Với kinh phí ước tính 260 triệu USD, đây là một trong những phim có kinh phí đắt đỏ nhất từng được thực hiện.

Vua Sư Tử được công chiếu tại các rạp ở Hoa Kỳ và Việt Nam vào ngày 19 tháng 7 năm 2019. Phim thu về hơn 1,6 tỷ USD trên toàn thế giới, vượt qua Nữ Hoàng Băng Giá (2013) để trở thành phim hoạt hình có doanh thu cao nhất mọi thời đại. Vua Sư Tử cũng trở thành phim điện ảnh có doanh thu cao thứ bảy mọi thời đại và là phim có doanh thu cao thứ hai trong năm 2019. Phim nhận được nhiều đánh giá trái chiều, được khen ngợi về hiệu ứng hình ảnh, âm nhạc và lồng tiếng (đặc biệt là Rogen và Eichner), nhưng bị chỉ trích vì quá giống với bản gốc và cách thể hiện cảm xúc của các nhân vật chưa tốt. Phim nhận được đề cử cho Phim hoạt hình hay nhất và Ca khúc trong phim hay nhất tại Giải Quả Cầu Vàng lần thứ 77 và Giải Critics' Choice lần thứ 25. Tác phẩm cũng được đề cử cho hạng mục hiệu ứng hình ảnh tại Giải BAFTA lần thứ 73 và Giải Oscar lần thứ 92. Phần phim tiếp theo đang được phát triển với đạo diễn Barry Jenkins.

Nội dung

Ở vùng đất Kiêu Hãnh châu Phi, một bầy sư tử hùng mạnh cai trị vương quốc từ Mỏm Đá Kiêu Hãnh. Vua Mufasa và Hoàng Hậu Sarabi giới thiệu con trai mới sinh của họ, Simba, với toàn thể muông thú, được triệu tập bởi khỉ mặt chó Rafiki, cố vấn của vương quốc. Mufasa dẫn Simba đi tham quan Vùng đất Kiêu Hãnh và giải thích về trách nhiệm của vương quyền và 'vòng xoay cuộc đời' kết nối tất cả các sinh vật.

Scar, em trai của Mufasa, khao khát ngai vàng và âm mưu loại bỏ Mufasa và Simba để trở thành vua. Trong phiên bản này, vết sẹo của hắn có màu đen thay vì màu hồng như phim gốc và ngoại hình giống sư tử châu Á với bờm thưa và dáng vóc mảnh mai. Hắn lừa Simba và bạn thân Nala đi khám phá nghĩa địa voi, nơi họ bị bầy linh cẩu do Shenzi cầm đầu truy đuổi. Vụ việc được hồng hoàng Zazu báo cho Mufasa, và ông lập tức đến giải cứu. Mặc dù giận Simba, Mufasa tha thứ và giải thích rằng các vị vua trong quá khứ đang dõi theo họ từ bầu trời đêm, và một ngày nào đó ông cũng sẽ dõi theo Simba. Cùng lúc đó, Scar thuyết phục bầy linh cẩu giúp hắn lật đổ Mufasa để đổi lấy quyền săn bắt ở Vùng đất Kiêu Hãnh.

Scar bày mưu giết anh trai và cháu trai, dụ Simba vào hẻm núi và để bầy linh cẩu lùa đàn linh dương đầu bò giẫm đạp. Hắn thông báo cho Mufasa về nguy hiểm của Simba, biết rằng nhà vua sẽ lao đến cứu con trai. Mufasa cứu Simba nhưng bị treo lơ lửng trên rìa đá. Scar từ chối giúp và đẩy ông xuống vực, sau đó thuyết phục Simba rằng thảm kịch là lỗi của cậu và khuyên cậu nên bỏ chạy. Hắn ra lệnh bầy linh cẩu giết Simba nhưng cậu trốn thoát. Scar thông báo với mọi người rằng Mufasa và Simba đã chết, rồi tự xưng là vua và cho phép bầy Shenzi sống ở Vùng đất Kiêu Hãnh.

Timon và Pumbaa, chú chồn đất và lợn bướu, cứu Simba đang ngất xỉu giữa sa mạc. Simba lớn lên cùng hai người bạn mới trong ốc đảo, sống vô tư với phương châm 'hakuna matata'. Một ngày, Simba trưởng thành cứu Timon và Pumbaa khỏi một con sư tử cái đói, hóa ra đó là Nala. Nala và Simba tái ngộ và yêu nhau. Cô thúc giục anh trở về nhà, nói rằng Vùng đất Kiêu Hãnh đã trở thành hoang mạc dưới sự cai trị của Scar. Cảm thấy tội lỗi về cái chết của cha, Simba từ chối. Sau đó, anh gặp Rafiki, người nói rằng linh hồn Mufasa vẫn tồn tại trong Simba. Nhìn thấy linh hồn cha trên bầu trời, Mufasa bảo anh phải lấy lại vị trí xứng đáng. Simba nhận ra không thể trốn chạy quá khứ và quyết định trở về Vùng đất Kiêu Hãnh.

Nhờ sự giúp đỡ của bạn bè, Simba lẻn qua bầy linh cẩu ở Mỏm Đá Kiêu Hãnh và đối mặt với Scar khi hắn chuẩn bị tấn công Sarabi. Scar chế nhạo Simba về vai trò của cậu trong cái chết của Mufasa và đưa cậu đến rìa đá, tiết lộ rằng chính hắn đã giết Mufasa. Quá giận dữ, Simba tiết lộ sự thật cho mọi người. Scar chối bỏ, nhưng lỡ miệng tiết lộ chi tiết chỉ kẻ giết Mufasa mới biết. Timon, Pumbaa, Rafiki, Zazu và các sư tử cái chiến đấu với bầy Shenzi. Scar cố trốn nhưng bị dồn đến rìa Mỏm Đá Kiêu Hãnh.

Scar nhanh chóng thay đổi thái độ, van xin sự tha thứ và cố gắng đổ lỗi cho bầy linh cẩu; Simba tha mạng và ra lệnh hắn rời khỏi Vùng đất Kiêu Hãnh mãi mãi. Scar từ chối và bất ngờ tấn công Simba bằng cách hắt lửa vào mặt cậu. Hai chú cháu lao vào trận chiến quyết liệt, và cuối cùng Simba đã quật Scar xuống vực. Scar sống sót sau cú ngã nhưng bị bầy linh cẩu tấn công và giết chết khi chúng nghe được ý định phản bội của hắn. Sau đó, Simba lên ngôi và biến Nala thành hoàng hậu của mình. Khi Vùng đất Kiêu Hãnh trở lại thịnh vượng, Rafiki giơ cao đứa con mới sinh của Simba và Nala trước toàn thể muông thú, tiếp tục vòng xoay cuộc đời.

Diễn viên lồng tiếng

• Donald Glover vai Simba:
  Chú sư tử, hoàng tử của Vùng đất Kiêu Hãnh. Glover chia sẻ rằng bộ phim sẽ tập trung nhiều vào giai đoạn trưởng thành của Simba: '[Favreau] rất chú trọng việc thể hiện quá trình từ cậu bé trở thành người đàn ông của [Simba] và khó khăn mà cậu phải đối mặt khi mang trong mình nỗi đau sâu kín'. JD McCrary lồng tiếng Simba lúc nhỏ. Trong phiên bản tiếng Việt, Hồ Trung Dũng lồng tiếng Simba trưởng thành, còn Minh Chiến lồng tiếng Simba nhỏ.

Ngoài ra, Penny Johnson Jerald lồng tiếng Sarafina, mẹ của Nala. Amy Sedaris, Chance the Rapper, Josh McCrary và Phil LaMarr lần lượt lồng tiếng cho một con gà Phi, một con galago, một con chuột chù voi, và một con topi, đều là bạn của Timon và Pumbaa tại ốc đảo. J. Lee lồng tiếng cho một con linh cẩu truy đuổi Timon và Pumbaa.

Quá trình sản xuất

Quá trình phát triển

Ngày 28 tháng 9 năm 2016, Walt Disney Pictures thông báo Jon Favreau sẽ đạo diễn phiên bản làm lại của phim hoạt hình kinh điển Vua sư tử năm 1994, và các bài hát trong phim gốc sẽ được sử dụng lại trong phiên bản này. Sau thành công tại phòng vé của các phim như Maleficent, Lọ Lem, Cậu bé rừng xanh và Người đẹp và quái vật, Disney tiếp tục kỳ vọng vào dự án mới này. Ngày 13 tháng 10, thông tin cho biết Jeff Nathanson sẽ viết kịch bản cho bản làm lại, dựa trên câu chuyện gốc của Brenda Chapman. Tháng 11, Favreau chia sẻ với ComingSoon.net rằng công nghệ quay phim ảo trong Cậu bé rừng xanh sẽ được áp dụng rộng rãi hơn trong The Lion King. Dù nhiều nguồn tin gọi Vua sư tử là phim live-action, thực tế nó sử dụng công nghệ hoạt hình máy tính tiên tiến. Disney cũng không xem đây là live-action, chỉ nói rằng phim sẽ sử dụng công nghệ tương tự Cậu bé rừng xanh.

Chọn diễn viên

Giữa tháng 2 năm 2017, Donald Glover được chọn vào vai Simba, và James Earl Jones tiếp tục vai Mufasa. Đến tháng 4, Billy Eichner và Seth Rogen được chọn vào vai Timon và Pumbaa. Tháng 7, John Oliver nhận vai Zazu. Tháng 8, Alfre Woodard và John Kani lần lượt vào vai Sarabi và Rafiki.

Trước đó, tháng 3, Beyoncé là lựa chọn hàng đầu của Favreau cho vai Nala, và hãng phim sẵn sàng điều chỉnh lịch trình để phù hợp với cô. Cuối cùng, cô được xác nhận sẽ đóng vai Nala, Chiwetel Ejiofor đóng vai Scar, Eric Andre, Florence Kasumba và Keegan-Michael Key lần lượt lồng tiếng cho Azizi, Shenzi và Kamari. JD McCrary và Shahadi Wright Joseph lồng tiếng cho Simba và Nala khi nhỏ. Tháng 11 năm 2018, Amy Sedaris được thông báo sẽ vào vai mới được tạo riêng cho phim.

Quá trình quay phim

Sản xuất phim bắt đầu vào giữa năm 2017 tại Los Angeles, California. Sau đó, Rob Legato, Giám sát hiệu ứng hình ảnh, tiết lộ rằng phim sử dụng công cụ thực tế ảo để quay. Girish Balakrishnan, Giám sát sản xuất thực tế ảo, chia sẻ trên trang web của mình rằng đội ngũ làm phim đã áp dụng công nghệ ghi hình chuyển động, VR và AR.

Giai đoạn hậu kỳ

Moving Picture Company, nhà thầu chính của Cậu bé rừng xanh, chịu trách nhiệm thực hiện các hiệu ứng hình ảnh cho phim, dưới sự giám sát của Robert Legato, Elliot Newman và Adam Valdez. Phim sử dụng các công cụ thực tế ảo, theo Rob Legato. Girish Balakrishnan cho biết trên trang web cá nhân rằng đội ngũ làm phim đã dùng công nghệ ghi hình chuyển động và VR/AR. Favreau chia sẻ rằng MPC đã hợp tác cùng Magnopus và Unity Technologies để xây dựng nền tảng công nghệ cho phim thông qua phần mềm Unity.

MPC đảm nhận tất cả các cảnh quay VFX. Các loài vật trong phim được thiết kế từ tài liệu nghệ thuật và ảnh tham khảo. Nhân vật được tạo dựng từ các khung, hình dáng, họa tiết và lông thú được kết xuất từng bước để nâng cao chất lượng. Hoạt hình của các con vật được thực hiện thủ công dựa trên video tham khảo, với chuyển động, cơ bắp, ánh mắt, nét mặt và cách thở được hoạt họa sinh động cho hơn 30 loài vật khác nhau. Bối cảnh phim được tạo hoàn toàn bằng CGI từ các tài liệu tham khảo như hình ảnh độ nét cao về phong cảnh châu Phi. Kỹ xảo mô phỏng như nước, bụi và lửa được tạo ra bằng cách kết hợp công nghệ VR với các cảnh quay thật bằng camera, để các phân cảnh được xây dựng kỹ thuật số trong môi trường mô phỏng VR. Phần mềm mới được phát triển giúp đội ngũ làm phim tạo ra cảnh quay rung lắc giống như sử dụng máy quay cầm tay. Sean Bailey, Chủ tịch sản xuất của Disney, nói về hiệu ứng hình ảnh của phim: 'Đây là một hình thức làm phim mới. Các định nghĩa trước đây đều không thể áp dụng. [Phim] sử dụng kỹ thuật mà theo truyền thống gọi là hoạt hình và các kỹ thuật khác là live-action. Đó là cuộc cách mạng công nghệ mà Jon [Favreau] từng thực hiện trong Cậu bé rừng xanh.' Thay vì để các nhà làm phim hoạt hình tự thực hiện mọi công việc, đội ngũ làm phim đã sử dụng trí tuệ nhân tạo để các nhân vật ảo có thể hành xử giống động vật thật. Cảnh duy nhất không phải hoạt hình trong phim là cảnh mặt trời mọc ở đầu phim.

Nhạc phim

Ngày 1 tháng 11 năm 2017, thông báo Hans Zimmer sẽ trở lại soạn nhạc cho bộ phim mới, sau khi từng làm nhạc cho bản hoạt hình năm 1994. Ngày 28 tháng 11 năm 2017, thông tin cho biết Elton John đã ký hợp đồng tham gia dự án làm lại này để tái hiện các bản nhạc của mình từ phim gốc trước khi nghỉ hưu. Ngày hôm sau, có thông tin rằng Beyoncé sẽ hỗ trợ John trong việc làm lại nhạc phim. Ngày 9 tháng 2 năm 2018, John cho biết anh, Tim Rice và Beyoncé sẽ sáng tác một bài hát mới cho phần credit cuối phim. Cuối tháng 2 cùng năm, bốn bài hát từ phim gốc gồm: 'Circle Of Life', 'I Just Can't Wait To Be King', 'Hakuna Matata' và 'Can You Feel the Love Tonight' sẽ được trình diễn bởi Beyoncé, Glover, Rogen và Eichner. Ngày 3 tháng 2 năm 2019, Skyler Shuler từ The DisInsider tiết lộ rằng 'Be Prepared' cũng sẽ có mặt trong phim.

Ra mắt phim

Vua sư tử ra mắt tại Hollywood vào ngày 9 tháng 7 năm 2019. Phim được chiếu tại các rạp Mỹ từ ngày 19 tháng 7 năm 2019 dưới định dạng IMAX và 3D. Phim ra mắt tại thị trường quốc tế một tuần trước khi phát hành tại Mỹ, bắt đầu từ ngày 12 tháng 7 tại Trung Quốc. Tại Việt Nam, phim công chiếu vào ngày 19 tháng 7 năm 2019.

Phát hành tại gia

Vua sư tử được Walt Disney Studios Home Entertainment phát hành dưới dạng Digital HD vào ngày 11 tháng 10 năm 2019, sau đó các phiên bản DVD, Blu-ray và Ultra HD Blu-ray được ra mắt vào ngày 22 tháng 10. Phim cũng có mặt trên Disney+ vào ngày 28 tháng 1 năm 2020. Đây là một trong những bộ phim điện ảnh đầu tiên được phát hành trên nền tảng này, cùng với Aladdin, Câu chuyện đồ chơi 4, Nữ hoàng băng giá II, Đại úy Marvel và Star Wars: Skywalker trỗi dậy.

Phản hồi

Doanh thu phòng vé

Vua sư tử đã thu về 543,6 triệu USD tại thị trường Mỹ và Canada, và 1,113 tỷ USD tại các khu vực khác, nâng tổng doanh thu toàn cầu lên 1,657 tỷ USD. Với doanh thu ra mắt toàn cầu 446 triệu USD, đây là phim có doanh thu mở màn cao thứ chín mọi thời đại, đồng thời là phim hoạt hình có doanh thu mở màn cao nhất. Ngày 30 tháng 7 năm 2019, phim đạt mốc 1 tỷ USD, trở thành phim thứ 42 đạt được cột mốc này, và là phim hoạt hình nhanh nhất đạt mốc 1 tỷ USD chỉ trong 21 ngày, vượt qua kỷ lục của Gia đình siêu nhân 2 (46 ngày). Vua sư tử còn là phim hoạt hình, phim ca nhạc và phim làm lại có doanh thu cao nhất mọi thời đại, cũng như phim điện ảnh có doanh thu cao nhất của Disney và của đạo diễn Favreau, phim điện ảnh có doanh thu cao thứ hai năm 2019 và đứng thứ bảy mọi thời đại. Deadline Hollywood ước tính lợi nhuận ròng của phim lên tới 580 triệu USD sau khi tổng hợp các doanh thu và chi phí.

Tại Mỹ và Canada, từ ngày 24 tháng 6 năm 2019, nhân kỷ niệm 25 năm phát hành phim gốc, Vua sư tử đã trở thành phim có lượng đặt vé trước cao thứ hai của năm 2019 trên Fandango (chỉ sau Avengers: Hồi kết), còn trên Atom Tickets, phim là tác phẩm gia đình có lượng đặt vé ngày đầu tiên cao nhất từ trước đến nay. Trước ba tuần khi phim ra mắt, các chuyên gia dự đoán phim sẽ thu về 150–170 triệu USD trong dịp cuối tuần đầu tiên. Đến tuần phát hành, nhiều trang tin ước tính phim sẽ thu về 180 triệu USD từ 4.725 rạp chiếu, phá vỡ kỷ lục 4.662 rạp của Avengers: Hồi kết. Ngày đầu công chiếu, phim thu về 77,9 triệu USD, bao gồm 23 triệu USD từ suất chiếu sớm đêm thứ Năm. Sau ba ngày cuối tuần ra mắt, phim thu về 191,8 triệu USD, là doanh thu mở màn cao nhất cho một phim hoạt hình của Disney (vượt Người đẹp và quái vật với 174,8 triệu USD), cao nhất tháng 7 (vượt Harry Potter và Bảo bối Tử thần – Phần 2 với 169,2 triệu USD), và cao nhất trong sự nghiệp của Favreau (vượt Người sắt 2 với 128,1 triệu USD). Cuối tuần thứ hai, phim thu về 76,6 triệu USD dù giảm 60% doanh thu, vẫn đứng đầu phòng vé. Cuối tuần thứ ba, phim thu về 38,5 triệu USD, tổng doanh thu vượt 400 triệu USD, nhưng mất ngôi đầu vào tay Fast & Furious: Hobbs & Shaw. Ngày 21 tháng 8, Vua sư tử trở thành phim hoạt hình thứ hai đạt mốc 500 triệu USD tại phòng vé Bắc Mỹ, sau Gia đình siêu nhân 2.

Tại thị trường quốc tế, Vua sư tử dự kiến thu về khoảng 450 triệu USD trong 10 ngày đầu công chiếu, bao gồm 160–170 triệu USD từ dịp cuối tuần ra mắt. Ở Trung Quốc, nơi phim công chiếu trước một tuần so với các nước khác, Vua sư tử được dự đoán sẽ đạt 50–60 triệu USD, cuối cùng thu về 54,2 triệu USD, vượt doanh thu mở màn của Cậu bé rừng xanh và Người đẹp và quái vật. Trong 8 ngày đầu công chiếu toàn cầu, phim đạt 751 triệu USD, trong đó có 351,8 triệu USD từ quốc tế. Số này bao gồm 269,4 triệu USD từ cuối tuần công chiếu (trừ Trung Quốc). Các thị trường có doanh thu cao nhất gồm Anh, Ireland và Malta (20,8 triệu USD), Pháp (19,6 triệu USD), México (18,7 triệu USD), Brasil (17,9 triệu USD), Hàn Quốc (17,7 triệu USD), Úc (17,1 triệu USD) và Nga (16,7 triệu USD, cao thứ hai từ trước đến nay ở Nga). Tính đến 16 tháng 9 năm 2019, năm thị trường lớn nhất của phim là Trung Quốc (120,4 triệu USD), Anh, Ireland và Malta (91,3 triệu USD), Pháp (79 triệu USD), Brasil (69,1 triệu USD, cao thứ hai mọi thời đại tại Brasil) và Nhật Bản (60 triệu USD). Vua sư tử trở thành phim hoạt hình và nhạc kịch đầu tiên đạt 1 tỷ USD tại phòng vé quốc tế.

Đánh giá của giới phê bình

Trên Rotten Tomatoes, phim đạt 52% lượng đồng thuận dựa trên 429 bài đánh giá, với điểm trung bình 6/10. Các chuyên gia cho rằng, 'Dù tự hào về mặt hình ảnh, Vua sư tử thiếu đi năng lượng và cảm xúc đã làm nên sự yêu thích của bản gốc – dù một số người hâm mộ có thể thấy như vậy là đủ.' Trên Metacritic, phim đạt 55/100 dựa trên 54 nhận xét, chủ yếu là ý kiến trái chiều. Lượt bình chọn của khán giả trên CinemaScore cho phim điểm 'A' trên thang từ A+ đến F, trong khi PostTrak đánh giá 4 trên 5 sao.

Kenneth Turan từ Los Angeles Times cho rằng phim 'bóng bẩy, thỏa mãn nhu cầu giải trí.' Todd McCarthy từ The Hollywood Reporter nhận xét phim chưa đạt được như bản gốc: 'Sự thận trọng về mặt thẩm mỹ và tính dễ đoán của phim bắt đầu giảm dần trong nửa sau.' Peter Bradshaw từ The Guardian đánh giá phim 'dễ xem và dễ thưởng thức. Nhưng tôi nhớ lắm sự đơn giản và sống động của những nét vẽ tay trong bản gốc.' Vai diễn lồng tiếng của Timon và Pumbaa bởi Eichner và Rogen được khen ngợi nồng nhiệt, với A. A. Dowd từ The A.V. Club cho rằng: 'Billy Eichner và Seth Rogen, với vai Timon và Pumbaa, đã để lại ấn tượng mạnh; những trò đùa của họ vừa mới mẻ vừa đúng với tinh thần của các nhân vật – là một công thức làm lại hoàn hảo.'

Liên kết ngoài

• Trang web chính thức
• Vua sư tử trên Internet Movie Database
• Vua sư tử trên Rotten Tomatoes
• Vua sư tử trên Box Office Mojo