Vùng đồng bằng phía tây Siberia

Đồng bằng Tây Siberia (tiếng Nga: За́падно-Сиби́рская равни́на) là một khu vực đồng bằng rộng lớn nằm ở phía tây Siberia, giữa dãy núi Ural ở phía Tây và sông Enisei ở phía Đông, với dãy núi Altay ở phía Đông Nam. Khu vực này chủ yếu là đầm lầy và các vùng đất ngập nước, chứa một số hệ thống đầm lầy lớn nhất thế giới. Các thành phố quan trọng của khu vực bao gồm Omsk, Novosibirsk và Chelyabinsk.

Đặc điểm địa lý

Đồng bằng Tây Siberia nằm ở phía đông dãy núi Ural và chủ yếu nằm trong lãnh thổ Nga. Diện tích của đồng bằng này vượt quá 975.000 dặm vuông (2.530.000 km²). Đây là vùng đất thấp lớn nhất thế giới với hơn 50% diện tích dưới 100 m so với mực nước biển, kéo dài khoảng 2.400 km từ Bắc Băng Dương đến chân dãy núi Altay và 1.900 km từ sông Enisei đến dãy núi Ural.

Đồng bằng Tây Siberia có tám khu vực thực vật đặc trưng: lãnh nguyên, rừng-lãnh nguyên, taiga phía bắc, taiga trung, taiga phía nam, rừng cận taiga, rừng-thảo nguyên, và thảo nguyên. Số lượng loài động vật tại đây dao động từ 107 ở lãnh nguyên đến 278 hoặc hơn ở rừng-thảo nguyên. Sông Enisei chảy từ nam lên bắc với chiều dài khoảng 33 km, và tại cửa biển, sông xả ra hơn 5 triệu gallon nước mỗi giây. Cùng với chi lưu Angara, tổng chiều dài hai con sông lên tới 5.528 km. Thung lũng sông tạo ra một phân cách gần như rõ rệt giữa đồng bằng Trung Siberia và Cao nguyên Trung Siberia. Các dòng sông băng kéo dài xa về phía nam đến nơi hợp lưu của Obi-Irtysh, tạo ra một số đồi thấp và rặng núi, mặc dù đồng bằng vẫn rất bằng phẳng.

Mùa đông ở đồng bằng Tây Siberia rất khắc nghiệt và kéo dài. Khí hậu chủ yếu là kiểu cận Bắc cực hoặc lục địa. Trong số các thành phố lớn ở đồng bằng có Surgut và Nizhnevartovsk.

Đặc điểm địa chất

Đồng bằng Tây Siberia chủ yếu được hình thành từ các bồi tích Đại Tân sinh và có địa hình cực kỳ bằng phẳng. Nếu mực nước biển dâng thêm 50 mét, toàn bộ vùng đất giữa Bắc Băng Dương và Novosibirsk sẽ bị ngập. Khu vực này đã trải qua sự sụt lún kéo dài và có các trầm tích ngang từ 65 triệu năm trước. Nhiều trầm tích trong khu vực này là kết quả của các quá trình nghẽn băng, đã thay đổi dòng chảy của sông Obi và Enisei, hướng chúng đến biển Caspia và có thể là biển Aral. Đồng bằng có nhiều đầm lầy và đất chủ yếu là than bùn Histosol, trong khi các khu vực phía bắc trơ trụi có Gelisol.

Đây là một trong những khu vực than bùn lớn nhất thế giới, nổi bật với các đầm lầy nổi. Đầm lầy Vasyugan được coi là đầm lầy nổi đơn lẻ lớn nhất thế giới với diện tích khoảng 51.600 km². Ở phía nam của đồng bằng, nơi ít có tầng đất đóng băng vĩnh cửu, các đồng cỏ phong phú là một phần mở rộng của thảo nguyên Kazakh với thảm thực vật nguyên thủy. Nhiều khu vực lớn của đồng bằng bị ngập lụt vào mùa xuân, và các đầm lầy chiếm phần lớn diện tích đất không phù hợp cho nông nghiệp. Các con sông chính của đồng bằng là Obi, Irtysh và Enisei. Đồng bằng cũng có nhiều hồ và đầm lầy, cùng với tài nguyên dầu khí và khí thiên nhiên phong phú. Vào những năm 1970 và 1980, phần lớn sản phẩm dầu và khí đốt của Nga được khai thác từ khu vực này.

Ảnh minh họa

• Đồng bằng Đông Âu, một trong những đồng bằng chính của Nga

Liên kết bên ngoài

• Hình ảnh từ NASA: Đồng bằng Tây Siberia Lưu trữ ngày 11 tháng 10 năm 2006 tại Wayback Machine
• Đặc điểm địa hình và hệ thống thoát nước của Nga
• Đầm lầy trên thế giới: Nga — Siberia Lưu trữ ngày 27 tháng 9 năm 2006 tại Wayback Machine