Buzz
Nếu anh em gặp rắc rối với Wi-Fi tại nhà hoặc công ty, nhất là tình trạng sóng yếu, chập chờn, đứt kết nối... thì khả năng cao là do tín hiệu không dây được truyền đến thiết bị chưa ổn định. Có nhiều nguyên nhân gây ra các vấn đề này, từ nhiễu sóng, kết cấu tòa nhà, tường chắn đến khả năng của chính router. Phương án giải quyết có thể áp dụng gồm di chuyển vị trí router, sử dụng Wi-Fi repeater/extender hoặc đổi sang thiết lập mạng mesh, vậy sự khác biệt và ưu thế giữa chúng là gì?Đầu tiên, hãy thử thay đổi vị trí đặt router
Trước khi nghĩ đến chuyện mua thiết bị phụ trợ để tăng cường sóng không dây, anh em hãy thử qua cách đơn giản và không tốn kém - chuyển vị trí đặt router. Về lý thuyết, vị trí tối ưu nhất khi đặt router Wi-Fi là ở trung tâm phần không gian muốn phủ sóng. Bộ định tuyến sẽ phát Wi-Fi ra 1 không gian hình cầu, với bán kính tùy vào sức mạnh của antenna và những thiết kế, công nghệ khác trên sản phẩm. Dù vậy trong môi trường nhà ở hay công ty, việc có điểm đặt router tối ưu thường khá khó, do chính nhu cầu thẩm mỹ chung (đi dây, vị trí lắp đặt...). Ngoài ra, khả năng xuyên tường của sóng Wi-Fi cũng là 1 yếu tố cần phải tính toán tùy theo cấu trúc hạ tầng. Vị trí trung tâm không gian đôi khi không hẳn tốt nhất, chẳng hạn như nửa sau của ngôi nhà có nhiều tường, vật chắn và phòng hơn nửa trước, khi đó đặt lệch router về nửa sau sẽ tốt hơn.
Nếu (và thường là như vậy) xung quanh ngôi nhà của anh em có quá nhiều mạng không dây cùng phát sóng, khả năng chúng bị nhiễu là rất lớn. Phổ biến hiện tại vẫn là băng tần 2.4 GHz với khả năng xuyên tường tốt, khoảng cách xa, nhưng hạn chế về lượng kênh (từ kênh 1 đến 13, kênh 14 chỉ ở Nhật Bản). Anh em có thể truy cập vào thiết lập router và chọn 1 kênh phát sóng 2.4 GHz khác để xem thử liệu mạng có ổn định hơn hay không. Anh em có thể cài đặt các ứng dụng phân tích mạng không dây trên Google Play Store để kiểm tra xem kênh nào còn trống hoặc ít sử dụng nhất để chuyển đổi.
Một điểm cần lưu ý nữa là các modem/router đi kèm khi anh em lắp đặt mạng Internet từ ISP thì có chất lượng khá tệ. Nếu chỉ sử dụng với vài thiết bị đầu cuối và không gian nhỏ hẹp thì vẫn được, nhưng nếu nhà rộng hơn, nhiều thiết bị hơn và thường dùng nhiều băng thông, các modem/router này không đáp ứng nổi. Lý do là chất lượng của các antenna tích hợp không tốt, giải pháp tản nhiệt bên trong kém dẫn đến con chip và cả thiết bị quá nóng, giảm hiệu năng và cả đứt kết nối ngẫu nhiên. Thông thường, mình chỉ sử dụng modem do ISP cấp để làm nhiệm vụ Bridge, chuyển đổi tín hiệu quang sang tín hiệu điện, hoặc nhiều lắm là quay số kết nối mạng thôi, phát sóng không dây sẽ chuyển qua router rời.
Bộ gia tăng sóng Wi-Fi
Bộ gia tăng sóng Wi-Fi hoặc bộ khuếch đại/ mở rộng phạm vi sóng Wi-Fi cơ bản có chức năng giống nhau, đó là mở rộng vùng phủ sóng của mạng không dây. Hai thuật ngữ này thường được sử dụng thay thế cho nhau, mặc dù đôi khi chúng có một số điểm khác biệt. Bộ gia tăng Wi-Fi mở rộng vùng phủ sóng bằng cách tăng hoặc khuếch đại cường độ tín hiệu Wi-Fi, biến tín hiệu yếu thành tín hiệu mạnh hơn để cho phép kết nối nhiều thiết bị hơn. Trong khi đó, bộ gia tăng/ mở rộng sóng Wi-Fi sẽ thu tín hiệu Wi-Fi từ router chính sau đó phát lại tín hiệu đó để tạo thành một mạng không dây thứ hai - một bản sao của mạng gốc. Về mặt kỹ thuật, bộ gia tăng Wi-Fi lặp lại tín hiệu mà không can thiệp hoặc sửa đổi về cài đặt (SSID, mật khẩu...), tuy nhiên, sóng Wi-Fi sau khi phát ra vẫn là một mạng không dây khác nhau, dù nó có thể giống hoàn toàn với mạng gốc.
Bộ gia tăng sóng Wi-Fi có cấu trúc bao gồm 2 router tích hợp chung với nhau, trong đó có 1 router có nhiệm vụ thu tín hiệu gốc và router còn lại phát lại tín hiệu copy. Các mẫu bộ gia tăng Wi-Fi 1 băng tần (single band) sẽ có băng thông chỉ còn 1/2, vì chúng sử dụng 1 kênh cho cả việc nhận và phát lại các gói dữ liệu; trong khi các sản phẩm 2 băng tần (dual band), băng thông cũng hao hụt nhưng ít hơn, vì 1 kênh được sử dụng cho liên lạc và kết nối giữa router chính và bộ gia tăng, trong khi kênh còn lại dành cho người dùng.
Có một biến thể của bộ gia tăng sóng Wi-Fi gọi là Bộ gia tăng qua đường dây điện, sử dụng hệ thống dây điện trong nhà để truyền tín hiệu mạng. Điều này giúp giảm thiểu vấn đề mất băng thông không dây khi sử dụng bộ gia tăng qua Wi-Fi, đồng thời cũng linh hoạt hơn trong việc lắp đặt hoặc di chuyển. Việc cài đặt bộ gia tăng sóng Wi-Fi khá đơn giản, chỉ cần cấp nguồn, truy cập vào thiết bị mở rộng sóng và tiến hành kết nối với mạng Wi-Fi chính là hoàn thành.
Như đã nói, dù repeater/extender có mở rộng vùng phủ sóng bằng cách phát lại tín hiệu sau khi sao chép, nhưng về cơ bản vẫn là 2 mạng Wi-Fi riêng biệt. Khi di chuyển đến những vị trí xa trung tâm, bạn phải thủ công kết nối lại với mạng của repeater/extender (mật khẩu không đổi). Nếu thấy phiền phức, bạn có thể chọn giải pháp mất nhiều tiền hơn nhưng thoải mái hơn - mạng mesh.
Hệ thống mạng lưới mesh
Mạng lưới mesh không phải là điều mới mẻ, nó đã tồn tại trong doanh nghiệp từ lâu nhưng chỉ mới gần đây mới trở nên phổ biến đối với người dùng cuối. Wi-Fi mesh là một hệ thống Wi-Fi có nhiều node kết nối ngang hàng với nhau, mở rộng vùng phủ sóng, loại bỏ các điểm chết và cung cấp trải nghiệm mạng không dây liền mạch. Các nhà sản xuất cung cấp hệ thống mesh theo gói 1-pack, 2-pack hoặc 3-pack hoặc nhiều hơn, tùy thuộc vào nhu cầu của người dùng, với mỗi gói bao gồm 1, 2 hoặc 3 node (điểm truy cập) có cùng chức năng. Trong mạng mesh, mỗi node có thể trở thành node chính và cũng là node phụ. Node chính được kết nối trực tiếp với nguồn tín hiệu, trong khi các node con sẽ kết nối thông qua node chính và với nhau. Để tạo thành mạng mesh, cần ít nhất 2 node.
Một ưu điểm quan trọng của Wi-Fi mesh là khả năng mở rộng lên đến hàng chục node nhỏ để phủ sóng một không gian rộng lớn mà vẫn duy trì kết nối không dây liền mạch cho các thiết bị đầu cuối. Việc chuyển đổi giữa các vùng phủ sóng của các node diễn ra một cách tự động và nhanh chóng, với độ trễ không đáng kể, tuy nhiên có thể có sự ngắt kết nối ngắn khi chuyển đổi xảy ra (hand-off) đối với các ứng dụng yêu cầu kết nối liên tục. Các node trong mạng mesh có thể kết nối với nhau qua Wi-Fi hoặc dây cáp LAN, tuy nhiên, sử dụng Wi-Fi vẫn giảm băng thông điều kiện một nửa đối với các sản phẩm Wi-Fi mesh giá rẻ chỉ có một băng tần. Trong khi đó, các thiết bị cao cấp có thể trang bị đến 2 hoặc thậm chí 3 băng tần, trong đó có một băng tần backhaul dành cho việc kết nối giữa các node.
Hầu hết các sản phẩm Wi-Fi mesh đều có quá trình cài đặt đơn giản. Người dùng chỉ cần chọn vị trí phù hợp cho node, cấp nguồn, và kết nối node chính với modem/router. Thiết lập bổ sung có thể bao gồm tên SSID, mật khẩu, và các tính năng như Kiểm soát cha mẹ, Mạng khách... Nếu sử dụng modem/router từ nhà cung cấp dịch vụ Internet và mở rộng bằng Wi-Fi mesh, người dùng có thể thiết lập modem/router thành chế độ Bridge hoặc kết nối dây, sau đó phát Wi-Fi chuyển sang mạng mesh, giúp tăng độ ổn định và tốc độ, cũng như giảm tải cho modem. Phương pháp này đã được áp dụng và mang lại sự hài lòng tại nhà của tôi, sóng Wi-Fi từ tầng trệt lên tầng 2 và ra sân thượng đều mạnh mẽ, chỉ cần sử dụng mà không cần phải chuyển đổi mạng như trước đây khi sử dụng repeater.
