Buzz
Chắc chắn anh em đã nghe về các thuật ngữ như Repeater, Mesh, Roaming hoặc AP trong việc kết nối Wi-Fi. Mình tổng hợp một số thông tin để chia sẻ với anh em về đặc điểm của từng khái niệm này, từ đó giúp anh em không nhầm lẫn do chúng có các tính chất riêng biệt nhưng lại có mối liên hệ nhất định.
Theo tên gọi, Wi-Fi Repeater làm nhiệm vụ bắt sóng Wi-Fi từ một điểm truy cập, sau đó thiết bị này thu nhận tín hiệu và chuyển đến các thiết bị sử dụng tại khu vực được phủ sóng. Như vậy, Repeater không hoạt động như việc tăng công suất phát của ăn-ten Wi-Fi nên anh em có thể dễ nhầm lẫn về cách hoạt động và tên gọi của nó.
Một số nhà sản xuất gọi những thiết bị Repeater của họ là Wi-Fi Range Extender: mở rộng sóng Wi-Fi. Bên cạnh chức năng Wi-Fi Repeater, những thiết bị này còn có thể chuyển thành chế độ điểm truy cập (Access Point) với tín hiệu mạng từ cáp LAN.
Wi-Fi Repeater
Theo tên gọi, Wi-Fi Repeater làm nhiệm vụ bắt sóng Wi-Fi từ một điểm truy cập, sau đó thiết bị này thu nhận tín hiệu và chuyển đến các thiết bị sử dụng tại khu vực được phủ sóng. Như vậy, Repeater không hoạt động như việc tăng công suất phát của ăn-ten Wi-Fi nên anh em có thể dễ nhầm lẫn về cách hoạt động và tên gọi của nó.
Một số nhà sản xuất gọi những thiết bị Repeater của họ là Wi-Fi Range Extender: mở rộng sóng Wi-Fi. Bên cạnh chức năng Wi-Fi Repeater, những thiết bị này còn có thể chuyển thành chế độ điểm truy cập (Access Point) với tín hiệu mạng từ cáp LAN.
Về cơ bản, Wi-Fi Repeater vẫn phù hợp cho nhu cầu sử dụng với số lượng thiết bị ít trong không gian nhỏ với giá cả hợp lý. Giả sử anh em ở chung cư nhưng router Wi-Fi bị chắn bởi khoảng cách của 2 tầng tường, việc sử dụng một Wi-Fi Repeater thêm sẽ cải thiện tín hiệu mạng.
Điểm yếu của Repeater so với Wi-Fi Mesh
- Repeater hoạt động như một thiết bị kết nối mạng (client), tương tự như smartphone hoặc PC. Nó cần kết nối đến Wi-Fi Access Point để xác thực thông tin (nhập password và nhận IP từ DHCP của Router). Sau đó, Repeater chuyển tiếp tín hiệu đến các thiết bị khác cần mở rộng.
- Repeater không thể thực hiện tính năng định tuyến (Router), mặc dù có thể hoạt động như Access Point nếu nhà sản xuất hỗ trợ.
- Repeater thường không thể thay đổi mật khẩu của mạng mở rộng, mặc dù có thể đổi tên SSID so với mạng Wi-Fi gốc.
Hệ thống Wi-Fi Mesh
Mesh trong tiếng Anh có nghĩa là lưới. Hệ thống Wi-Fi Mesh trong mô hình mạng dân dụng hiện nay là một tập hợp các thiết bị Wi-Fi được kết nối với nhau để tạo thành một mạng có tên và khả năng chuyển đổi tín hiệu mạng một cách liền mạch (roaming), như sẽ được đề cập ở phần dưới.
Trước khi Wi-Fi Mesh System dành cho người dùng thông thường xuất hiện, các hệ thống Wi-Fi AP (Access Point) được sử dụng chủ yếu trong môi trường văn phòng, doanh nghiệp, khi được quản lý bởi các hệ thống lớn hơn như Router, Switch Managed kết nối qua dây LAN.
Tại sao Wi-Fi Mesh System được phát triển? Lợi ích của nó đối với người dùng thông thường là gì?
- Hệ thống Wi-Fi Mesh System được đơn giản hóa thông qua việc kết nối các thiết bị với cùng một thiết kế form-factor qua Wi-Fi. Điều này giúp việc triển khai Wi-Fi Mesh trong gia đình hoặc doanh nghiệp nhỏ trở nên dễ dàng hơn.
- Các nhà sản xuất thiết bị Mesh cung cấp firmware và ứng dụng giúp người dùng dễ dàng thiết lập mạng. Bạn có thể tham khảo các hướng dẫn từ các nhà sản xuất để thấy cách thiết lập đơn giản như thế nào.
- Do đó, quản lý và theo dõi mạng Wi-Fi Mesh đơn giản hơn so với hệ thống Wi-Fi AP System chuyên dụng. Các nhà sản xuất còn tích hợp các tính năng bảo mật để giới hạn truy cập của từng thiết bị và nội dung truy cập. Tất cả điều này có thể được cấu hình thông qua ứng dụng di động.
Điểm khác biệt rõ ràng nhất giữa Mesh và hệ thống Wi-Fi AP System (Access Point) là gì?
- Các hệ thống Mesh dành cho người dùng thông thường của các nhà sản xuất có thể thiết lập linh hoạt, ví dụ như có thể tạo ra 2 mạng riêng biệt từ 5 thiết bị có cùng thiết kế. Mỗi thiết bị có thể hoạt động như một router độc lập, tức là cung cấp tới 5 kết nối riêng biệt. Tuy nhiên, một số nhà sản xuất như Netgear phân biệt rõ ràng giữa Router (chính) và Satellite (nút phụ).
- Việc đơn giản hóa của hệ thống Wi-Fi Mesh giúp việc thiết lập trở nên dễ dàng, tiết kiệm chi phí so với hệ thống Wi-Fi AP. Hệ thống Wi-Fi AP cần được kết hợp với các thiết bị bổ trợ như Router chính, Switch, và dây cáp để hoạt động tốt.
Sự khác biệt giữa Wi-Fi Mesh và Repeater
Theo những đặc tính đã nêu, Wi-Fi Mesh có thể hoạt động như một router để định tuyến dữ liệu trong mạng, ngay cả khi nó đóng vai trò như một thiết bị nhánh (node). Vì sóng Wi-Fi thực tế có băng thông hạn chế hơn so với dây cáp, nên một thiết bị Mesh được thiết kế để tạo ra một đường tín hiệu riêng biệt (uplink) đến một thiết bị khác trong hệ thống Mesh.
Giả sử một Repeater giá 200k sử dụng Wi-Fi 2.4 GHz chỉ có 1 luồng Wi-Fi phục vụ theo mô hình: Wi-Fi cần bắt sóng ← → Repeater ←→ thiết bị sử dụng thì ‘một’ thiết bị Mesh giá 2 triệu đồng có thể chứa đến 3 luồng Wi-Fi: luồng 2.4 GHz & 5 GHz cho thiết bị sử dụng, và 1 luồng 5 GHz chỉ để lấy tín hiệu internet hay dữ liệu nội bộ từ node khác. Vai trò của luồng tín hiệu này giống như cổng Uplink trên Switch.
Trong hệ thống Wi-Fi Mesh, anh em có thể nghe thêm về khái niệm LAN Backhaul. Một số nhà sản xuất cung cấp firmware có tính năng LAN Backhaul. Thực tế, đây là việc sử dụng đường uplink thông qua cổng LAN thay vì Wireless-LAN để ưu tiên tài nguyên mạng cho các thiết bị sử dụng. Ngoài ra, nếu đường LAN Backhaul gặp sự cố, thiết bị vệ tinh Mesh có thể kết nối lại bằng Wireless-LAN đến node gần nhất nếu có tín hiệu. Một số nhà sản xuất còn sử dụng đường dây điện (Powerline) như TP-Link Deco P7, HUAWEI Q2 hay Xiaomi Mi Router Mesh để chuyển đổi tín hiệu mạng thành điện.
TP-Link đã sử dụng giải pháp chuyển đổi tín hiệu mạng thành điện để tạo kết nối Backhaul cho hệ thống Mesh Deco P7.
Hệ thống Mesh Netgear Orbi RBK50 bao gồm hai bộ Router & Satellite
Hầu hết các hệ thống Wi-Fi Mesh giá rẻ sử dụng đường truyền không dây chung trên băng tần 5 GHz cho các thiết bị kết nối, được gọi là Dual Band. Trong khi các hệ thống Wi-Fi Mesh cao cấp hơn sử dụng tới 3 băng tần (Tri Band). Trong môi trường gia đình, nếu có dưới 10 thiết bị hoạt động hoặc 25 kết nối đồng thời, hệ thống Wi-Fi Mesh có khả năng đáp ứng tốt. Đối với các đường truyền trên 400 Mbps, việc đầu tư vào hệ thống Wi-Fi Mesh Tri Band là đáng giá để tối ưu hóa hiệu suất truyền dẫn.
Roaming
Roaming là việc di chuyển qua vùng khác. Trong một mạng Wi-Fi có nhiều tên mạng giống nhau, thiết bị có trải nghiệm kết nối mạng liền mạch, tránh hiện tượng mất kết nối khi di chuyển qua các vùng khác nhau. Mặc dù khái niệm Roaming không giống với hai khái niệm trước, nhưng chúng có mối liên hệ, đặc biệt là với Mesh.
Ứng dụng thực tế của roaming là sử dụng mạng di động trên diện rộng. Điện thoại kết nối với các trạm BTS, và khi di chuyển, kết nối giữa các trạm này diễn ra một cách liền mạch. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, có thể gặp tình trạng mất kết nối, đặc biệt là khi thiết bị nằm ở vùng chuyển sóng không ổn định, khiến nó không thể kết nối đến trạm BTS mạnh hơn.
Hệ thống Wi-Fi Mesh dành cho gia đình thường hỗ trợ Roaming, nhưng không phải tất cả các thiết bị kết nối đều được. Cụ thể, các thiết bị IoT như bóng đèn thông minh, ổ cắm... thường không được hỗ trợ. Khi một trong các node mạnh hơn mất kết nối, các thiết bị IoT có thể không chuyển sang kết nối với node khác. Điều này có thể tạo ra sự cố kết nối trong mạng. Tuy nhiên, các điện thoại di động và máy tính xách tay hiện đại thường hỗ trợ Roaming, giúp giải quyết vấn đề này.
Repeater có giá rẻ thường không được hỗ trợ Roaming. Một số nhà sản xuất có cung cấp thông tin về tính năng Roaming trên trang web hỗ trợ của họ. Tuy nhiên, các thiết bị Repeater giá rẻ không phải lúc nào cũng có khả năng này. Mặc dù vậy, chúng vẫn có ích trong trường hợp cần mở rộng phạm vi phủ sóng Wi-Fi mà không có điều kiện kéo dây mạng Ethernet. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.
