Kính gửi luật sư, xin hỏi: Xâm lược là gì và khái niệm xâm lược được hiểu ra sao? Những hành động nào được xem là xâm lược? Mong nhận được sự tư vấn từ luật sư. Xin chân thành cảm ơn!
Người gửi: Bình Hùng - Ninh Bình
Trả lời:
1. Các quy định pháp lý về xâm lược
- Nghị quyết 3314 của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc năm 1974 đưa ra định nghĩa về khái niệm xâm lược.
2. Khái niệm xâm lược là gì?
Xâm lược được hiểu là hành động sử dụng vũ lực trái pháp luật của một quốc gia nhằm tấn công một quốc gia khác. Định nghĩa về xâm lược được Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc đưa ra vào năm 1974 như sau: 'Xâm lược là hành động của một nhà nước dùng vũ lực chống lại quyền chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, hoặc độc lập chính trị của quốc gia khác, hoặc thực hiện hành động trái với Hiến chương Liên hợp quốc'.
Xâm lược có thể được thực hiện theo hai phương thức: trực tiếp hoặc gián tiếp. Xâm lược gián tiếp là khi các nhóm vũ trang, lực lượng quân sự không chính quy, hoặc lính đánh thuê không thuộc lực lượng vũ trang của quốc gia thực hiện hành vi xâm lược, mặc dù hành động này được thực hiện dưới sự bảo trợ hoặc danh nghĩa của một quốc gia hoặc tổ chức. Hành vi gửi quân lính không chính quy hoặc lính đánh thuê để tấn công quốc gia khác cũng có thể bị coi là xâm lược. Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc có thể xem xét các trường hợp khác có tính chất tương tự như hành vi xâm lược.
Xâm lược trực tiếp là hành động bạo lực do lực lượng quân đội chính quy của quốc gia thực hiện, bao gồm các hành động sau đây:
1) Sự xâm lấn hoặc xâm chiếm lãnh thổ của một quốc gia bằng lực lượng vũ trang, bao gồm cả các cuộc tấn công quân sự hoặc chiếm đóng tạm thời kết quả từ các cuộc xâm nhập đó, hoặc việc thôn tính lãnh thổ của quốc gia khác bằng vũ lực;
2) Việc một quốc gia dùng lực lượng vũ trang để ném bom vào lãnh thổ của quốc gia khác hoặc sử dụng bất kỳ loại vũ khí nào để tấn công quốc gia khác;
3) Việc lực lượng vũ trang của một quốc gia thực hiện phong tỏa các cảng hoặc bờ biển của quốc gia khác;
4) Hành động của lực lượng vũ trang một quốc gia tấn công các lực lượng hải quân, lục quân, hoặc không quân của quốc gia khác;
5) Việc sử dụng lực lượng vũ trang của một quốc gia đang đóng quân trên lãnh thổ nước khác theo thỏa thuận nhưng vi phạm các điều kiện đã được thống nhất, hoặc cố ý kéo dài thời gian đóng quân dù thỏa thuận đã hết hiệu lực.
Pháp luật quốc tế quy định rằng việc cho phép các nước khác sử dụng lãnh thổ của mình để thực hiện hành vi xâm lược hoặc can thiệp quân sự vào quốc gia thứ ba được xem là hành vi xâm lược hoặc đồng phạm tội ác xâm lược, và các quốc gia phải chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật quốc tế.
'Xâm lược hay xâm chiếm, được hiểu là hành động chiếm đoạt tài sản hoặc quyền lợi của người khác, tổ chức khác, hoặc quốc gia khác và làm của mình. Xâm lược có nhiều hình thức, từ xâm lược văn hóa, kinh tế đến xâm lược lãnh thổ. Đó là việc sử dụng các biện pháp, bao gồm cả vũ trang, từ quân đội tổ chức của một quốc gia để xâm phạm và chiếm giữ lãnh thổ của quốc gia khác, nhằm mở rộng và sáp nhập lãnh thổ vào quốc gia mình.
3. Những hành động nào được coi là xâm lược?
Có nhiều phương pháp xâm lược khác nhau. Để phân biệt, Nghị quyết 3314 của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc năm 1974 đã định nghĩa về Xâm lược trong Điều 2 và liệt kê các hình thức xâm lược cụ thể trong Điều 3. Tuy nhiên, hành vi xâm lược không chỉ bao gồm những hành động trong Điều 3 mà còn những hành động khác.
Điều 2: Việc sử dụng lực lượng vũ trang của một quốc gia hoặc liên minh quốc gia vi phạm Hiến chương Liên Hiệp Quốc sẽ được coi là bằng chứng rõ ràng của hành vi xâm lược, dù Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc theo Hiến chương có thể kết luận rằng: 'Một hành động xâm lược, đã được xác nhận là vi phạm Hiến chương, không thể biện minh bằng các tình huống liên quan, bao gồm cả thực tế rằng những hành động hoặc hậu quả của chúng không đạt mức nghiêm trọng.'
Điều 3: Theo Điều 2, mọi hành động sau đây sẽ được coi là xâm lược, ngay cả khi không có tuyên bố chính thức về chiến tranh.
Hành vi xâm lược hoặc tấn công do các lực lượng vũ trang của một quốc gia hoặc liên minh quốc gia thực hiện nhằm vào lãnh thổ của quốc gia khác hoặc liên minh quốc gia khác, hoặc hành vi chiếm đóng quân sự, dù chỉ là tạm thời, hoặc sáp nhập bằng vũ lực dù chỉ là một phần lực lượng vũ trang của quốc gia hoặc liên minh quốc gia khác.
Hành động bắn phá, pháo kích, tấn công bằng cường kích hoặc ném bom do lực lượng vũ trang của một quốc gia hoặc liên minh quốc gia thực hiện nhằm vào lãnh thổ của quốc gia khác hoặc liên minh quốc gia khác, hoặc việc sử dụng bất kỳ loại vũ khí nào của quốc gia hoặc liên minh quốc gia này nhằm vào lãnh thổ của quốc gia khác hoặc liên minh quốc gia khác.
Hành vi phong tỏa các cảng hoặc bờ biển do lực lượng vũ trang của một quốc gia hoặc liên minh quốc gia thực hiện nhằm vào quốc gia khác hoặc liên minh quốc gia khác.
Cuộc tấn công trên bờ, trên biển hoặc trên không do lực lượng vũ trang, không quân, hải quân của một quốc gia hoặc liên minh quốc gia thực hiện nhằm vào quốc gia khác hoặc liên minh quốc gia khác.
Việc một quốc gia hoặc liên minh quốc gia sử dụng lực lượng vũ trang của mình trên lãnh thổ của quốc gia khác hoặc liên minh quốc gia khác mà không có sự đồng ý từ quốc gia tiếp nhận, bao gồm cả việc vi phạm các điều khoản trong thỏa thuận hoặc kéo dài thời gian hiện diện trái với thỏa thuận đã ký kết.
Các hành động do một quốc gia hoặc liên minh quốc gia thực hiện trên lãnh thổ đã được cấp phép nhưng bị quốc gia hoặc liên minh quốc gia khác bác bỏ, nhằm vi phạm luật xâm lược đối với quốc gia thứ ba hoặc liên minh quốc gia thứ ba.
Việc triển khai quân đội hoặc lực lượng vũ trang của một quốc gia hoặc liên minh quốc gia, bao gồm các nhóm vũ trang không chính quy hoặc lính đánh thuê, thực hiện các hành động quân sự gây thiệt hại tương tự như các hành động đã nêu trước đó, hoặc sự can thiệp này gây ra thiệt hại đáng kể cho quốc gia khác hoặc liên minh quốc gia khác.
3.1. Xâm lược trên đất liền
Xâm lược trên đất liền là hành động tấn công trực tiếp của lực lượng vũ trang vào các khu vực đất liền tiếp giáp giữa các quốc gia, thường xuyên xuyên qua biên giới hoặc các khu vực đã được xác định là vùng phi quân sự. Mặc dù chiến thuật này có thể dẫn đến chiến thắng nhanh chóng, nhưng việc di chuyển lực lượng thường bị cản trở bởi địa hình và thời tiết, đồng thời dễ bị phát hiện và phá vỡ bởi các công trình phòng thủ được bố trí tại các vị trí quan trọng.
3.2. Xâm lược trên biển
Sử dụng máy bay để tấn công các mục tiêu trên biển.
3.3. Xâm lược trên không
Dùng các loại phương tiện không quân như máy bay ném bom chiến lược, máy bay chiến đấu, và máy bay vận tải để thực hiện các cuộc tấn công từ trên không. Xâm lược trên không nhằm phá hủy các cơ sở quan trọng như nhà ga, nhà máy, sân bay và tiêu diệt các mục tiêu trên không, trên biển, và trên bộ.
4. Biện pháp phòng thủ là gì?
Các quốc gia có kẻ thù tiềm tàng thường áp dụng các biện pháp phòng thủ để làm chậm hoặc ngăn chặn hành vi xâm lược. Họ tận dụng các yếu tố địa lý như sông, suối, đầm lầy và núi để củng cố phòng ngự. Các công trình quân sự như Vạn Lý Trường Thành cũng được sử dụng để tăng cường sự phòng thủ. Các rào cản bao gồm công sự, hào, bãi mìn và các phương tiện quan sát để theo dõi. Tuy nhiên, việc duy trì và bảo vệ các công trình này đòi hỏi lực lượng quân đội lớn và có thể gây gánh nặng kinh tế.
Các công trình quân sự có thể được xây dựng liên tiếp, bao gồm các thành, công sự và pháo đài gần biên giới. Những công trình này nhằm kéo dài thời gian ngăn chặn xâm lược và cho phép triển khai lực lượng bảo vệ. Trong một số trường hợp, chúng có thể trở thành điểm yếu khi bị xâm nhập. Các pháo đài thường được đặt ở vị trí chiến lược để tránh hỏa lực trực tiếp của kẻ thù.
Trong thời đại hiện nay, việc sử dụng các công trình phòng thủ cố định để chống lại các cuộc tấn công trên đất liền đã trở nên lỗi thời. Chiến dịch không quân chính xác và phương tiện cơ giới hóa lớn đang ngày càng quan trọng. Các quốc gia hiện đại thường sử dụng các khu đô thị lớn như thành phố làm điểm phòng thủ. Kẻ xâm lược phải chiếm những khu vực này để phá vỡ khả năng phòng thủ. Ví dụ, trong cuộc xâm lược Iraq năm 2003, các thành phố như Baghdad, Tikrit và Basra được dùng làm công sự phòng ngự. Tuy nhiên, các công trình tĩnh vẫn hữu ích trong phòng thủ chống hải quân và không quân. Thuỷ lôi là phương pháp hiệu quả để bảo vệ bờ biển, còn hệ thống phòng không kết hợp súng và tên lửa là cách tốt nhất để chống lại các cuộc tấn công từ trên không. Ví dụ, hệ thống phòng không đã được sử dụng hiệu quả quanh Hà Nội trong Chiến tranh Việt Nam, và Hoa Kỳ cũng đã đầu tư vào hệ thống phòng thủ tên lửa quốc gia (WMD). Các quốc gia có bờ biển rộng như Vương quốc Anh, Nhật Bản và Hoa Kỳ thường dựa vào hải quân để ngăn chặn xâm lược hơn là củng cố biên giới. Tuy nhiên, lực lượng hải quân phải rất mạnh để thành công.
Rất mong được hợp tác!
Trân trọng.
Mytour - Thu thập và biên soạn