Buzz
Một bộ Phone Farm gồm 20 máy điện thoại rác có giá từ 20 - 25 triệu đồng kèm chi phí vận hành sẽ giúp chủ nhân kiểm soát hàng triệu lượt tương tác trên các mạng xã hội.
Dịch vụ tăng tương tác ảo đang phát triển mạnh mẽ
Hàng nghìn hành động như viết bình luận, thả 'yêu thích',... được tạo ra chỉ trong tích tắc từ các tài khoản mạng xã hội khác nhau.
Các lệnh này thường được thực hiện thông qua các phần mềm trên máy tính, biến những chiếc điện thoại cũ, nát thành một phần không thể thiếu của Phone Farm để tạo ra hàng triệu lượt xem trên mạng xã hội.
Khi thị trường thương mại điện tử (TMĐT) phát triển mạnh mẽ, sự uy tín của các nhà bán hàng được đánh giá dựa trên tương tác của người dùng với nội dung họ đăng tải, điều này cũng áp dụng cho các trang mạng xã hội. Sự hấp dẫn của tương tác đã tạo ra thị trường 'tăng tương tác' nhằm tăng uy tín và thu hút người theo dõi, từ đó thu lợi nhiều hơn. Từ đó, xuất hiện thị trường Click Farm hay Phone Farm.
Một xưởng tạo Phone Farm tại Hà Nội.
Click Farm hoặc Phone Farm được sử dụng để tăng lượt xem và tương tác trên mạng xã hội bằng cách thao túng thuật toán và nhận thức của người dùng. Loại hình này đã được đề cập từ năm 2007, đặc biệt phổ biến ở các nước đang phát triển và đã bùng nổ trong thập kỷ tiếp theo, đặc biệt là tại châu Á như Ấn Độ, Bangladesh, Indonesia, Philippines…
Một Phone Farm phổ biến được mô tả là một tập hợp của hàng chục đến hàng trăm chiếc điện thoại được thiết lập theo hai cách phổ biến: một là đặt điện thoại trên các giá đỡ có màn hình điều khiển; hai là gắn trong hộp đựng, chỉ có bo mạch và điều khiển qua máy tính.
Mô hình này được áp dụng để tăng tương tác trên mọi nền tảng mạng xã hội phổ biến như Facebook, Youtube… đặc biệt phổ biến trên TikTok.
Cách Phone Farm hoạt động
Cơ chế hoạt động của một Phone Farm khá đơn giản nếu người dùng cài đặt đầy đủ các ứng dụng phục vụ. Khi người dùng cần tăng tương tác số lượng lớn trên một nội dung như bài viết trên Facebook hoặc một phiên livestream bán hàng, họ sẽ kích hoạt hoạt động của Phone Farm thông qua ứng dụng kết nối các điện thoại trong Farm được cài đặt trên máy tính.
Từ ứng dụng này, người dùng đặt lệnh thao tác, toàn bộ các máy trong Farm sẽ ngay lập tức thực hiện và tạo ra lượng tương tác trên nội dung đó. Số lượng máy càng nhiều trong Farm, lượng tương tác càng lớn. Ứng dụng kết nối Farm có thể thực hiện nhiều loại lệnh khác nhau như thả biểu cảm trên nội dung mạng xã hội, tạo ra các tài khoản mới trên mạng xã hội với nhiều địa chỉ email khác nhau, tạo các bình luận giống nhau trên một bài viết…
Điều đặc biệt của Phone Farm là có thể mở đồng thời các phiên livestream để tăng số người xem trực tiếp, tạo cảm giác như livestream rất uy tín và thu hút lượng khán giả lớn.
Ứng dụng điều khiển Phone Farm hoạt động thông qua việc làm giả địa chỉ truy cập (IP) thông qua proxy, giúp hệ thống bot của các mạng xã hội hay website khó nhận ra nội dung ảo. Mặc dù các hệ thống quét bot của mạng xã hội ngày càng hiện đại, nhưng vẫn không thể hoàn toàn loại bỏ dịch vụ gây tranh cãi này.
Sự phát triển nóng của mô hình Phone Farm đã tạo ra những câu chuyện thú vị. Vào năm 2017, tờ Daily Mail đã chỉ ra một nghịch lý xảy ra tại Trung Quốc, nơi có thị trường Click Farm/ Phone Farm phát triển mạnh nhất thế giới.
Trong một ngày, hai chương trình truyền hình của Trung Quốc đã ghi nhận hơn 1 tỷ lượt xem trực tuyến, trong khi tổng số người dùng internet của nước này mới chỉ là 750 triệu. Đài CCTV của Trung Quốc đã khẳng định rằng 90% số lượt xem của một số chương trình nổi tiếng trên các kênh video là giả.
Năm 2017, cảnh sát Thái Lan đã triệt phá mạng lưới Phone Farm và thu giữ hàng nghìn điện thoại thông minh vì buôn lậu điện thoại và sử dụng SIM không đăng ký hợp pháp.
Một số nước như Trung Quốc đã bắt đầu siết chặt loại hình này để giảm gian lận. Quốc gia này coi việc sử dụng Phone Farm là vi phạm luật cạnh tranh không lành mạnh.
Trên mạng xã hội Facebook, dịch vụ tương tác ảo đã bị siết vì vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng. Điều khoản của các nền tảng như YouTube, TikTok cũng cấm sử dụng công cụ tự động để tăng lượt xem và bình luận, khiến các hệ thống như vậy luôn đối mặt với nguy cơ bị truy quét.
Tại Việt Nam, các Phone Farm vẫn hoạt động mạnh mẽ vì chưa có chính sách điều chỉnh hoạt động của loại hình này, theo sau sau một số nước.
Thị trường xây dựng Phone Farm
Các cửa hàng công nghệ mua lại điện thoại cũ, tháo rời các thành phần không cần thiết và tạo ra các bộ Phone Farm có giá từ 20 triệu đồng trở lên.
Theo ghi nhận của PV VTC News, tại một căn phòng khoảng 30 m2 tọa lạc trên đường Trương Công Giai (Cầu Giấy, Hà Nội), các kỹ sư đang tích hợp hàng chục chiếc điện thoại vào một phần mềm máy tính để xây dựng thành Phone Farm và chuẩn bị đưa ra thị trường. Hàng ngàn chiếc điện thoại hỏng khác được vứt bỏ lộn xộn trên sàn nhà và bàn làm việc đang chờ kỹ thuật viên kiểm tra và đưa vào sử dụng làm Phone Farm.
Theo nhân viên tại đây, cửa hàng anh ta cung cấp hai loại Phone Farm: một loại bao gồm cả điện thoại nguyên bản và một loại chỉ bao gồm bo mạch (bỏ qua pin và màn hình của điện thoại). Loại nguyên bản giữ lại tất cả các chức năng như màn hình và pin, trong khi loại bo mạch chỉ giữ lại bo mạch. Loại nguyên bản dùng để gắn vào giá đỡ để người sử dụng có thể dễ dàng thực hiện các hoạt động như livestream, xem lượt thích, chia sẻ... Trong khi đó, loại bo mạch làm giảm chi phí và tăng tính an toàn.
'Chúng tôi có thể tổ chức hàng trăm chiếc điện thoại thành một hệ thống Phone Farm. Tuy nhiên, giá cả sẽ phụ thuộc vào nhu cầu của khách hàng để đưa ra mức giá hợp lý,' nhân viên này chia sẻ.
Khi PV ghi nhận, cửa hàng đang trưng bày một dàn Phone Farm gồm khoảng 20 chiếc điện thoại được đặt trên giá đỡ hoặc trong hộp đựng. Giá đỡ cho 20 chiếc điện thoại với màn hình và pin nguyên bản, thuận tiện cho việc livestream, xem lượt thích và bình luận. Theo nhân viên cửa hàng, một Phone Farm như vậy có giá từ 30 đến 40 triệu đồng, bao gồm cả chi phí vận hành.
Đối với hộp Phone Farm 20 chiếc, đã loại bỏ pin và màn hình, giá dao động từ 25 đến 30 triệu đồng, bao gồm tất cả các chi phí vận hành.
Một bộ Phone Farm đang được cài đặt để sử dụng.
Nhân viên tại đây đang kết nối với máy tính để điều khiển các tài khoản trong những chiếc điện thoại. Sau khi thành công, các điện thoại sẽ được đặt lên giá đỡ hoặc đựng vào hộp để giao cho khách hàng sử dụng.
Việc sử dụng những chiếc Phone Farm này rất đơn giản cho người dùng. Chỉ cần đưa ra một lệnh nhất định, tất cả các điện thoại sẽ thực thi đồng loạt. Với 20 chiếc điện thoại hoạt động đồng thời, hệ thống có thể tạo ra hàng trăm tài khoản mới và tăng lên đồng thời 20 lượt xem, 20 lượt thích mà không lo bị phát hiện vi phạm chính sách của Facebook, TikTok…
Trước khi giao cho người dùng, Phone Farm này đang được các nhân viên kiểm tra cuối cùng với mức giá từ 30 đến 40 triệu đồng, bao gồm tất cả các chi phí vận hành.
Luật pháp vẫn chưa có quy định cụ thể về vấn đề này.
Về bản chất, Phone Farm tận dụng cơ chế đề xuất của các mạng xã hội. Khi có nhiều tương tác cho một nội dung, nền tảng sẽ phổ biến nó rộng rãi hơn đến người dùng. Phone Farm giúp tối đa hóa hiệu quả của quy luật tương tác này, mang lại lợi ích cho người dùng dịch vụ.
Do đó, nếu bị lạm dụng cho việc lan truyền tin giả hoặc nội dung tiêu cực, Phone Farm có thể đe dọa đến cộng đồng.
Theo luật sư Hồ Văn Sơn, hiện chưa có biện pháp quản lý rõ ràng đối với dịch vụ Phone Farm tại Việt Nam, do đó tính pháp lý của nó vẫn còn chưa rõ ràng.
Tuy nhiên, cá nhân hoặc tổ chức sử dụng dịch vụ Phone Farm có thể phải đối mặt với các vấn đề pháp lý tùy thuộc vào mục đích sử dụng của họ.
Tại cuộc họp báo của Bộ Thông tin và Truyền thông tháng 10/2023, đại diện Cục An toàn thông tin cho biết thiết bị này vẫn chưa thuộc diện cấm trong các quy định hiện hành.
