1. Tổng quan về hoạt động trải nghiệm và hướng nghiệp
Hoạt động trải nghiệm và hướng nghiệp có vai trò quan trọng trong việc phát triển toàn diện học sinh trong môi trường giáo dục. Sách giáo khoa 'Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp' 7 được biên soạn theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, nhằm trang bị cho học sinh các năng lực và phẩm chất cần thiết để tự tin và thành công trong cuộc sống.
Cuốn sách này được chia thành 9 chủ đề, mỗi chủ đề phản ánh các mạch nội dung khác nhau như: Hoạt động tự thân, Hoạt động xã hội, Hoạt động tự nhiên và Hoạt động hướng nghiệp. Mỗi chủ đề sẽ được triển khai trong khoảng thời gian từ 3 đến 4 tuần, với 3 loại hình cơ bản gồm: Hoạt động giáo dục theo chủ đề, Sinh hoạt dưới cờ và Sinh hoạt lớp.
Mục tiêu của việc trải nghiệm các chủ đề này là giúp học sinh phát triển những năng lực cơ bản như khả năng thích nghi với cuộc sống, năng lực thiết kế và tổ chức hoạt động, cùng với khả năng định hướng nghề nghiệp. Đồng thời, khi tham gia vào những hoạt động này, học sinh được khuyến khích phát triển các phẩm chất và năng lực cốt lõi như lòng yêu nước, nhân ái, tính chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm; khả năng tự chủ và tự học, giao tiếp, hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo.
Ngoài ra, sách còn cung cấp bảng đánh giá ở cuối mỗi chủ đề, giúp học sinh tự xem xét mức độ hoàn thành mục tiêu của từng chủ đề. Hơn nữa, nhà trường tổ chức các chuyến tham quan và thực tế nghề nghiệp, cùng với các hoạt động kết nối cộng đồng và dự án xã hội để học sinh có thêm cơ hội trải nghiệm và phát triển. Học sinh cũng được khuyến khích chọn các câu lạc bộ để tham gia, rèn luyện sở trường của bản thân, từ đó phát triển một cách toàn diện.
2. Hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp 7: Xây dựng kế hoạch để vượt qua những khó khăn cá nhân
Hoạt động 1: Khám phá và chia sẻ về phương pháp vượt qua khó khăn
Câu 1: Kể về những tấm gương vượt khó mà em biết: Những thử thách họ đã đối mặt và cách mà họ đã vượt qua những khó khăn đó.
Phản hồi:
Thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký, một người thầy bị khuyết tật nhưng vẫn kiên cường vượt lên trên mọi khó khăn để học tập, trở thành một người xuất sắc và có những đóng góp tích cực cho xã hội.
Câu 2: Chia sẻ:
- Những thử thách mà em đã gặp phải trong quá trình học tập và trong cuộc sống.
- Em đã vượt qua những thử thách đó bằng cách nào?
Phản hồi:
- Em sẽ chia sẻ về những khó khăn mà mình đã trải qua trong cuộc sống: cảm giác tự ti, học kém ở một số môn học khó, và gặp khó khăn khi thuyết trình…
- Em sẽ cùng bạn thảo luận về những phương pháp giúp em vượt qua những khó khăn này: thường xuyên rèn luyện, nỗ lực học tập và khám phá những môn học khó khăn hơn.
- Em và bạn sẽ cùng nhau chia sẻ và thảo luận về những thử thách trong học tập và cuộc sống, nhằm giúp nhau cải thiện bản thân hơn nữa.
Gợi ý:
- Phương pháp mà bạn Minh đã sử dụng để vượt qua khó khăn trong môn Toán:
- Nhận diện nguyên nhân khiến Minh chưa đạt kết quả tốt trong môn Toán.
- Lập và thực hiện kế hoạch học tập cho môn Toán.
- Nghĩ tích cực rằng mình hoàn toàn có khả năng cải thiện.
- Tìm kiếm sự trợ giúp
Phản hồi:
- Em chọn một khó khăn mà nhóm hoặc bản thân đã trải qua để thảo luận và tìm ra cách vượt qua.
- Ví dụ: Phương pháp mà bạn Mai đã áp dụng để vượt qua sự tự ti.
+ Nhận diện nguyên nhân của sự tự ti: có thể do tính cách nhút nhát, rụt rè, lo sợ sai lầm hoặc ngại giao tiếp.
+ Xây dựng và thực hiện kế hoạch giúp bạn Mai vượt qua sự tự ti và trở nên tự tin hơn: Thường xuyên luyện tập thể hiện bản thân và dần dần mạnh dạn nêu ý kiến trước mọi người.
+ Nghĩ tích cực và chủ động trong việc học hỏi.
+ Tìm kiếm sự hỗ trợ, cùng nhau luyện tập với bạn bè.
Hoạt động 2: Lập kế hoạch và thực hiện để vượt qua khó khăn
Câu 1: Em hãy xác định một số khó khăn mà bản thân cần vượt qua trong học tập và cuộc sống.
Phản hồi:
Em nhận diện những khó khăn mà mình phải đối mặt trong học tập và cuộc sống cần phải vượt qua. Những khó khăn này có thể xuất phát từ hoàn cảnh bên ngoài hoặc từ chính bản thân em.
Câu 2: Xây dựng kế hoạch chi tiết (trong một tuần hoặc một tháng) để vượt qua những khó khăn đó.
Phản hồi:
- Em xây dựng kế hoạch để vượt qua những khó khăn theo các gợi ý đã đưa ra.
- Tham khảo các ý kiến đã nêu ở phần trước và xây dựng kế hoạch phù hợp với bản thân.
Câu 3: Thực hiện kế hoạch để vượt qua những khó khăn cá nhân. Ghi lại kết quả thực hiện kế hoạch vượt khó của em thông qua hình ảnh, bài viết hoặc sản phẩm đã hoàn thành.
Phản hồi:
- Em tiến hành thực hiện kế hoạch đã xây dựng để vượt qua khó khăn.
- Trong quá trình thực hiện, em có thể chụp ảnh, ghi chép nhật ký hoặc viết về hành trình mà em đã trải qua.
Câu 4: Chia sẻ những kết quả mà em đã đạt được trong việc vượt qua khó khăn cá nhân.
Phản hồi:
- Thực hành việc chia sẻ những kết quả mà em đã hoàn thành hoặc chưa hoàn thành trong quá trình thực hiện.
- Từ đó, em sẽ đề xuất những phương hướng để tiếp tục hoàn thiện bản thân và vượt qua những khó khăn hiện tại.
Hoạt động 3: Sưu tầm những tấm gương vượt khó và bài học kinh nghiệm cho chính mình
Câu 1: Thu thập những tấm gương vượt khó tại lớp, trường và địa phương.
Phản hồi:
- Em thu thập những tấm gương vượt khó ở lớp, trường và địa phương. Có thể là những hình mẫu tiêu biểu trong khu vực hoặc là một bạn học trong lớp.
Mẫu 1: Trong những lúc khó khăn và thử thách, bạn Mai đã chứng tỏ mình là người có nghị lực và sự kiên nhẫn. Dù phải đối diện với khó khăn về tài chính và thời gian, Mai vẫn không ngừng cố gắng và nỗ lực trong học tập. Với sự chăm chỉ không mệt mỏi và lòng đam mê sáng tạo, Mai đã đạt được nhiều thành tích đáng tự hào. Đặc biệt, việc giành giải nhất trong kỳ thi HSG tỉnh là minh chứng rõ nét cho sự thông minh và cố gắng của bạn. Em không chỉ ngưỡng mộ thành tích học tập mà còn cả tinh thần kiên định và quyết tâm vượt qua khó khăn trong cuộc sống của Mai.
Mẫu 2: Trần Thị Trang là một minh chứng rõ ràng cho sức mạnh của nghị lực và quyết tâm. Sinh ra trong hoàn cảnh khó khăn và thiếu thốn, Trang đã trải qua nhiều gian nan và thử thách từ khi còn rất nhỏ. Sự mất mát đau đớn của anh trai và trách nhiệm trong gia đình đã tạo ra những thách thức lớn trong cuộc đời Trang. Dù mẹ chỉ làm công nhân với mức lương thấp, nhưng Trang chưa bao giờ từ bỏ ước mơ và khát khao học hỏi. Với quyết tâm và sự hỗ trợ từ gia đình cùng nhà trường, Trang đã vượt qua mọi khó khăn, nỗ lực học tập và đạt được nhiều thành tích đáng tự hào. Sự kiên định và tinh thần vượt khó của Trang là nguồn động viên lớn cho những người xung quanh và là điều em rất ngưỡng mộ.
3. Phương pháp vượt qua khó khăn trong học tập
Trong quá trình học tập, mỗi học sinh đều phải đối mặt với những thử thách và khó khăn. Để vượt qua những trở ngại này, học sinh cần áp dụng một số phương pháp học tập hợp lý. Dưới đây là một số gợi ý nhằm hỗ trợ học sinh vượt qua những khó khăn trong học tập:
- Xác định nguyên nhân của vấn đề: Trước tiên, học sinh cần làm rõ nguyên nhân gây ra khó khăn mà họ gặp phải. Nguyên nhân có thể là do thiếu kiến thức nền tảng, thiếu kỹ năng học tập, hoặc tâm lý không ổn định. Việc xác định nguyên nhân sẽ giúp học sinh tìm ra giải pháp thích hợp.
- Lập kế hoạch học tập: Học sinh nên xây dựng một kế hoạch học tập chi tiết, bao gồm mục tiêu học tập, thời gian học và các phương pháp học. Kế hoạch này sẽ giúp học sinh tổ chức thời gian và công việc học tập một cách hiệu quả hơn.
- Học tập đều đặn: Việc học tập thường xuyên là chìa khóa để học sinh tiếp thu kiến thức hiệu quả. Học sinh nên dành thời gian mỗi ngày để học, ngay cả khi chỉ là một khoảng thời gian ngắn.
- Tìm kiếm sự hỗ trợ: Khi gặp khó khăn trong việc học, học sinh không nên ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ từ giáo viên, bạn bè hay gia đình. Họ có thể giúp giải đáp thắc mắc và cung cấp những lời khuyên quý giá.
- Chủ động tham gia các hoạt động học tập: Tham gia vào các hoạt động như học nhóm, làm bài tập chung và tham gia các câu lạc bộ sẽ giúp học sinh tiếp thu kiến thức hiệu quả hơn và tăng thêm hứng thú cho việc học.
- Duy trì tinh thần tích cực: Cuối cùng, học sinh cần giữ cho mình một tinh thần tích cực và yêu đời. Tránh những suy nghĩ tiêu cực và luôn tin tưởng vào khả năng của bản thân. Tinh thần lạc quan sẽ giúp học sinh vượt qua khó khăn một cách dễ dàng hơn.