Một loạt trạm nạp hydro tại thủ đô California (Mỹ) vừa bị đóng cửa.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu trở nên nghiêm trọng hơn, chính phủ của nhiều quốc gia và khu vực đã thúc đẩy việc sử dụng phương tiện năng lượng sạch. Ngoài xe điện, việc sử dụng xe chạy bằng hydro cũng là một chủ đề được thảo luận nhiều.
Công nghệ sử dụng hydro phổ biến nhất là pin năng lượng, sử dụng hydro như một nguồn nhiên liệu trong quá trình hóa học để tạo ra nước và điện. Có nhiều mẫu xe hoạt động dựa trên công nghệ này trên thị trường, như Toyota Mirai, Honda Clarity hay Hyundai NEXO.
Tuy nhiên, việc đóng cửa một loạt 7 trạm nạp hydro tại bang California, Mỹ - được coi là trung tâm của xe hydro - đã bộc lộ nhiều vấn đề tồn tại.

Xe chạy bằng hydro để tạo điện thường được gọi là Xe Sử dụng Pin Năng Lượng (FCE), có nhiều ưu điểm hơn so với xe điện sạc pin, như thời gian nạp hydro nhanh tương đương với thời gian đổ xăng, khả năng di chuyển xa, và quan trọng hơn là không gây ra khí nhà kính khi vận hành.
Tháng 10/2021, Toyota thiết lập kỷ lục Guinness với một chiếc Mirai di chuyển 1360km với một bình hydro - quãng đường xa hơn so với chiếc xe điện tốt nhất có thể đạt được.
Tuy có nhiều ưu điểm, nhưng xe chạy bằng hydro cũng có nhiều hạn chế.

Ví dụ, Toyota Mirai sử dụng động cơ điện có công suất tối đa 182 mã lực và mô-men xoắn cực đại 406Nm; trong khi đó, Tesla Model 3 cùng phân khúc giá có công suất tối đa 279 mã lực và mô-men xoắn cực đại 420Nm.

Ngoài việc có công suất thấp hơn, người sử dụng xe chạy bằng hydro cũng cần phải quan tâm đến số lượng hạn chế của trạm nạp loại năng lượng này. Hiện tại, California là bang duy nhất của Mỹ có trạm nạp hydro, trong khi các bang khác không có trạm nào. Tình trạng này cũng tương tự ở nhiều quốc gia khác - không phải mọi quốc gia, thành phố đều có trạm nạp.
Theo tờ Hydrogen Insight, bang California có khoảng 55 trạm hydro, trong đó có 7 trạm của Shell Hydrogen vừa được thông báo đóng cửa vĩnh viễn cách đây ít ngày. Trong thông báo đóng cửa hoạt động của trạm, Phó Chủ tịch Andrew Beard cho rằng điều này 'do rối loạn nguồn cung và nhiều yếu tố khách quan của thị trường'.

Chuyên trang xe điện Insideevs đã theo dõi các trạm nạp hydro qua cổng thông tin điện tử và thấy rằng phần lớn trạm ở phía nam California đang đóng cửa hoặc hoạt động cầm chừng. Hydrogen Insights cũng cho biết rằng rối loạn nguồn cung hydro đã bắt đầu từ giữa tháng 8 năm ngoái.
Trạm hydro của Iwatani ở California đã gắn thông báo: 'Nguồn cung cấp hydro chính của chúng tôi đang gặp vấn đề, có thể ảnh hưởng đến việc cung cấp năng lượng tại trạm Hawaiian Gardens. Chúng tôi chưa xác định được thời gian quay trở lại hoạt động bình thường nhưng sẽ cập nhật sớm nhất có thể'.
Iwatani là một trong hai đơn vị cung cấp hydro lớn nhất tại Mỹ. Ngoài vấn đề về nguồn cung, công ty này còn bị dính vào một vụ kiện với nhà cung cấp công nghệ cốt lõi. Trong tài liệu gửi tới tòa án, Iwatani cáo buộc nhà cung cấp không kiểm tra thiết bị trong điều kiện thực tế, giấu lỗi và lừa dối khách hàng.
Một điều cần lưu ý là mỗi trạm nạp hydro có chi phí xây dựng ước tính từ 1,5 triệu USD đến 2 triệu USD (tương đương từ 36,6 tỷ đến 48,8 tỷ đồng).

Chi phí xây dựng trạm nạp hydro cao vì hydro cần phải được bảo quản một cách an toàn dưới áp suất cao và không bị nhiễm tạp chất.
Một trạm nạp hydro có thể cần 6 hệ thống: Máy nén và nạp, hệ thống bể chứa áp suất cao, hệ thống làm mát, hệ thống an toàn, hệ thống điện, máy điện phân nước (không nhất thiết phải trang bị, trừ khi muốn tự tạo hydro).
Với những đặc tính của xe chạy hydro, các phương tiện nhẹ có vẻ khó có thể thay thế được xe điện sử dụng pin, nhưng nếu áp dụng vào các phương tiện vận tải nặng như xe khách, xe tải, xe container... và hoạt động theo tuyến đường cố định, thì đây có thể là một lựa chọn hợp lý.