Xe điện: Động cơ thú vị đẩy Trung Quốc đến nguy cơ 'cạn kiệt' nhiên liệu hóa thạch
Tính tiện lợi và sự tiết kiệm chi phí là những ưu điểm nổi bật của xe điện, thu hút sự quan tâm lớn từ người dùng tại Trung Quốc. Sự gia tăng về nhu cầu xe điện cũng đồng nghĩa với việc giảm lượng nhiên liệu sử dụng từ dầu mỏ.
Taishang, một vùng miền ở miền nam Trung Quốc, cách thành phố gần nhất hơn một giờ lái xe. Ở đây, vào mỗi buổi chiều, những người đàn ông lớn tuổi thường tập trung tại ngôi nhà cộng đồng. Những con gà béo bản bên đường làng.
Tuy nhiên, trước một căn nhà, có một chiếc Tesla Model Y màu đen đậu trên lề đường. Sun Hesheng, một doanh nhân 56 tuổi, chuyên về xuất khẩu kẹp tóc nhựa, gần đây đã mua chiếc xe này cho con trai ông, Sun Yajun. Trong khi ông Hesheng thích chiếc Tesla Model Y vì chi phí vận hành thấp hơn so với xe chạy xăng, thì Yajun lại chú trọng hơn vào thiết kế thời trang và tính năng công nghệ cao. 'Tesla rất thời trang và tương lai,' chàng trai 20 tuổi nói.
Sun và chiếc xe Tesla của anh ấy là một phần của sự bùng nổ xe điện đặc biệt ở Trung Quốc. Tính từ đầu năm 2017, Trung Quốc đã bán được hơn 18 triệu xe điện, chiếm gần một nửa tổng số xe điện bán ra trên toàn thế giới và gấp 4 lần so với Mỹ. Dự kiến đến năm 2026, hơn 50% tổng số xe chở khách mới bán ra ở Trung Quốc sẽ là xe điện, so với hơn 1/4 ở Mỹ.
Sự tăng mạnh trong việc mua xe điện nội địa đã giúp các công ty Trung Quốc thống trị thị trường xe điện trên toàn thế giới. Tuy nhiên, việc chuyển đổi từ động cơ đốt trong sang động cơ điện ở Trung Quốc có những hệ quả lớn hơn nhiều so với ngành công nghiệp ô tô.
“Mỗi khi bạn bắt đầu sử dụng xe điện, bạn sẽ không muốn quay lại sử dụng xe chạy bằng dầu nữa. Nếu tốc độ tăng trưởng của xe điện ở Trung Quốc tiếp tục trong thập kỷ tới, điều đó sẽ ảnh hưởng lớn đến mức tiêu thụ dầu trên toàn thế giới”, Robert Brecha, giáo sư về tính bền vững tại Đại học Dayton ở Ohio cho biết.
Trung Quốc là quốc gia nhập khẩu dầu thô lớn nhất thế giới. Tăng trưởng tiêu thụ dầu lớn kéo dài hai thập kỷ đã đẩy giá dầu lên mức 100 USD một thùng và tạo ra nhiều tỷ phú ở Texas và Trung Đông.
Lĩnh vực vận tải chiếm gần một nửa tổng lượng tiêu thụ dầu của Trung Quốc, do đó, với số lượng xe điện ngày càng tăng, nhu cầu sử dụng nhiên liệu dự kiến sẽ giảm. Các nhà phân tích và các nhà quản lý trong ngành dự đoán rằng Trung Quốc có thể đạt đỉnh tiêu thụ dầu mỏ trong năm nay.
Tuy nhiên, một số người cho rằng việc dự đoán về việc nhu cầu dầu đạt đỉnh ở Trung Quốc là quá sớm. Vào năm 2017, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc dự báo rằng mức tiêu thụ cuối cùng sẽ đạt 690 triệu tấn mỗi năm. Năm sau đó, họ tăng dự báo lên 700 triệu tấn, rồi lên 740 triệu trước khi đạt 780 triệu tấn - triển vọng dự báo hiện nay.
Dự đoán về mức đỉnh tiêu thụ của Trung Quốc dựa trên giả định rằng tỷ lệ sử dụng xe điện sẽ tiếp tục tăng. Tuy nhiên, điều đó không phải luôn đúng. Để xe điện thực sự trở nên phổ biến, chúng cần có khả năng hoạt động ở các khu vực rộng lớn hơn của quốc gia này và không chỉ dành cho tầng lớp kinh tế cao.
Thị trường xe điện ở Trung Quốc đa dạng, từ những chiếc SUV sang trọng như Yangwang, có thể đi được 1.000 km sau mỗi lần sạc đầy, đến chiếc Wuling Hongguang Mini giá rẻ, có thể đi được khoảng 120 km mỗi lần sạc. Phóng viên của Bloomberg đã chọn mẫu sedan điện hạng A của BYD Qin để thử nghiệm.
Trạm xăng đầu tiên mà phóng viên Bloomberg chọn để sạc xe ở Thượng Hải là một dấu hiệu cho thấy ngay cả các công ty xăng dầu truyền thống cũng đang chuyển đổi sang việc hỗ trợ xe điện. Được vận hành bởi Sinopec, nhà máy lọc dầu lớn nhất Trung Quốc, trạm này không chỉ cung cấp xăng và dầu diesel mà còn có khoảng 20 trạm sạc cho xe điện.
Zhang, một nhân viên tại trạm sạc, cho biết trong vài năm qua, việc tính phí sạc pin cho ô tô điện đã tăng đáng kể. Trạm sạc hoạt động 24/7 và vào giờ ăn trưa, có nhiều tài xế đợi sạc pin trong khi hút thuốc, đến mức Sinopec phải lắp một bức tường bê tông giữa khu vực sạc điện và trụ bơm xăng để đảm bảo an toàn.
'Trong tương lai, không ai sẽ lái xe xăng nữa. Đó sẽ là thế giới của ô tô điện,' Zhang nói.
Sau khi đi dọc khắp Trung Quốc, phóng viên của Bloomberg nhận thấy rằng việc lắp đặt trụ sạc xe điện ở các trạm xăng dầu như trạm Sinopec không còn là điều hiếm gặp nữa. Hiện nay, Trung Quốc có khoảng 2,5 triệu trạm sạc công cộng, nhiều nhất trên thế giới.
Li Yong, lái chiếc MPV điện của Changan Auto để vận chuyển thịt từ trang trại ngỗng của mình ở tỉnh An Huy cho khách hàng cách đó vài trăm km, cho biết việc chuyển từ xe xăng sang xe điện giúp anh tiết kiệm được khoảng 80% chi phí nhiên liệu.
“Tôi sẽ không quay lại sử dụng xe xăng. Ô tô điện thật sự tiện lợi và tiết kiệm,” Li nói tại một trạm sạc ở Hợp Phì.
Quay lại vùng Taishang, dường như sẽ có nhiều người chuyển sang sử dụng xe điện trong thời gian tới. Một nhóm học sinh tiểu học đang tập trung quanh chiếc Tesla đậu đó. Một cậu bé vô cùng ngạc nhiên khi mở cửa xe bằng cách ấn vào tay nắm ẩn, làm cho nó mở ra. Sun Hesheng đang đựng một túi vải lớn đầy những chiếc kẹp tóc vào phía sau chiếc xe tải nhỏ của mình. Ông điều khiển chiếc xe tải này đi khoảng 10.000 km mỗi năm để vận chuyển hàng, tiêu tốn khoảng 8.000 nhân dân tệ hàng năm. Con trai ông nói với ông rằng chi phí có thể chỉ khoảng 1.000 nhân dân tệ cho một chiếc xe điện.
Ông Sun nói: “Nếu con trai tôi thực sự thích xe điện, tôi sẽ xem xét việc đổi chiếc xe tải của mình lấy một chiếc xe điện khác.”