Dù xe 'độ' một số chi tiết đơn giản được đề xuất thông qua đăng kiểm mà không cần thực hiện thủ tục cải tạo nhưng vẫn cần kiểm soát chất lượng, tiêu chuẩn của những chi tiết này
Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đang thu thập ý kiến cho dự thảo Thông tư Sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 85/2014 quy định về cải tạo phương tiện giao thông cơ giới đường bộ.
Cần đáp ứng yêu cầu kiểm định
Theo đề xuất của Bộ GTVT, xe ô tô được lắp đặt thêm một số phụ kiện mà không thay đổi kết cấu, công năng và hệ thống vận hành sẽ được miễn làm thủ tục cải tạo khi đăng kiểm.
Cụ thể, thay thế cụm đèn chiếu sáng trước bằng cụm đèn đã được chứng nhận theo quy định mà không cần phải gia công, lắp thêm đèn sương mù dạng rời, lắp thêm giá nóc cho xe con mà không làm thay đổi chiều rộng của xe sẽ không cần lập hồ sơ thiết kế cho xe cơ giới cải tạo. Ngoài ra, chủ xe cũng có thể 'độ' các chi tiết, bộ phận của phần thân vỏ như mặt ca-lăng, cánh lướt gió, bậc bước chân mà không làm thay đổi kích thước tổng thể của xe cũng được coi là hợp lệ khi đăng kiểm.
Đề xuất mới từ Bộ Giao thông Vận tải đã thay đổi quy định về điều kiện cho việc thông qua đăng kiểm đối với các chi tiết đơn giản được lắp đặt thêm trên ô tô
Quy định hiện hành không cho phép chủ xe tự ý thay đổi kết cấu của xe không phù hợp với thiết kế ban đầu của nhà sản xuất hoặc thiết kế đã được phê duyệt. Riêng đối với hệ thống đèn chiếu sáng - một trong những phần được 'độ' nhiều nhất, chủ xe được phép thay đổi nhưng phải sử dụng loại đã được chứng nhận hoặc công bố phù hợp với quy định và phải tuân thủ các thủ tục liên quan.
Nếu đề xuất mới từ Bộ GTVT được chấp nhận, chủ xe có thể 'độ' hệ thống đèn chiếu sáng mà không cần phải thông báo việc cải tạo, thay đổi. Tuy nhiên, đèn chiếu sáng mới vẫn phải đáp ứng các yêu cầu về vị trí lắp đặt, độ lệch, cường độ sáng... khi kiểm định. Ngoài ra, đề xuất cũng cho phép 'độ' các chi tiết như đèn sương mù, giá nóc, lốp, mặt ca-lăng... nếu được thông qua, đồng thời sẽ tạo ra cơ sở pháp lý để chủ xe xác định rõ những phần có thể 'độ', từ đó giảm thiểu tranh cãi giữa chủ xe và cơ quan đăng kiểm như đã xảy ra trong quá khứ.
Nhiều quy định đã trở nên không phù hợp
Ông Nguyễn Minh Cường - chủ một garage ô tô tại quận Cầu Giấy, Hà Nội - cho rằng việc lắp thêm các tấm ốp, miếng nhựa trên mặt ca-lăng, giá nóc, cánh lướt gió chỉ mang tính chất thẩm mỹ. Trong khi đó, việc lắp bậc bước chân cho xe gầm cao không chỉ không làm thay đổi kích thước tổng thể của xe mà còn giúp người có chiều cao thấp dễ dàng bước lên xe hơn.
Còn việc lắp thêm đèn sương mù dạng rời sẽ phù hợp với các dòng xe tải thế hệ cũ không được trang bị sẵn loại đèn này, giúp xe di chuyển an toàn hơn trong điều kiện thời tiết xấu. Do đó, việc yêu cầu lập hồ sơ thiết kế xe cơ giới cải tạo khi thực hiện những thay đổi nhỏ như vậy là không còn phù hợp.
Theo ông Trần Quang Hà, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học - Công nghệ và Môi trường - Bộ GTVT, sau gần 10 năm thực hiện, Thông tư 85/2014 đã phát hiện một số điểm đã trở nên lỗi thời, không phù hợp với nhu cầu cải tạo phương tiện và yêu cầu quản lý của nhà nước đối với phương tiện cải tạo đã thay đổi. Do đó, khi soạn thảo dự thảo Thông tư Sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 85/2014, ban soạn thảo đã đề xuất bổ sung một số trường hợp được miễn lập hồ sơ thiết kế xe cơ giới cải tạo.
Bên cạnh việc cho phép đăng kiểm đối với các chi tiết ngoại thất được thay đổi trên ô tô, một số thay đổi liên quan đến nội thất, tiện nghi trong xe cũng có thể được xem xét chấp nhận khi đăng kiểm. Riêng đối với xe đầu kéo, các thay đổi như lắp thêm mui gió trên nóc cabin; lắp đặt bơm, thùng dầu và hệ thống đường ống thủy lực để dẫn động cho hệ thống nâng, hạ thùng hàng; thay đổi chiều cao, lớp bọc ngoài thùng của xe mui phủ cũng sẽ được miễn lập hồ sơ thiết kế.
Bộ GTVT đánh giá đây là những cải tạo đơn giản, không làm thay đổi thiết kế tổng thể, công năng và kích thước xe. Việc miễn lập hồ sơ thiết kế giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi hơn cho người dân và doanh nghiệp. Nếu không có quy định pháp luật điều chỉnh, việc trung tâm đăng kiểm 'cho qua' đối với những xe lắp thêm phụ kiện nêu trên có thể khiến cả đôi bên bị pháp luật xử lý.
Nhiều người sử dụng ô tô, đặc biệt là những người yêu thích trang trí 'xế yêu', đồng tình với đề xuất mới từ Bộ GTVT. Anh Nguyễn Văn Sơn (ngụ quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội) cho rằng cơ quan quản lý không nên cấm việc làm đẹp cho ô tô mà không ảnh hưởng đến an toàn của xe.
Đồng tình nhưng anh Trần Văn Hưng (ngụ quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội) cũng nhấn mạnh cần kiểm soát chặt chẽ chất lượng, tiêu chuẩn, độ sáng của đèn được 'độ' vì nhiều trường hợp chủ xe lắp đặt đèn có chùm tia sáng quá mạnh hoặc ánh sáng không phù hợp, gây khó chịu và mất an toàn cho người điều khiển phương tiện ngược chiều.