Xe kết hợp điện: Cấu trúc, ưu nhược điểm, điều lưu ý khi sử dụng

Kỹ thuật kết hợp đã tồn tại từ lâu nhưng chỉ thu hút sự chú ý tại Việt Nam vào năm 2022. Mặc dù phổ biến ở Châu Âu, nhưng ở Việt Nam, kỹ thuật này vẫn chưa được ưa chuộng, kể cả trong các dòng xe sang. Vậy, xe kết hợp điện là gì? Ưu nhược điểm như thế nào? Khi sử dụng cần chú ý gì?

Xe kết hợp điện là gì?

Xe kết hợp điện là loại xe sử dụng cả động cơ đốt trong và động cơ điện nhằm giảm thiểu khí thải và tiết kiệm nhiên liệu. Xe này được thiết kế để hai loại động cơ này hoạt động cùng nhau, tuỳ thuộc vào tình huống lái xe. Động cơ điện hoạt động ở tốc độ thấp và động cơ đốt trong ở tốc độ cao hơn. Xe kết hợp điện hiện nay được sản xuất bởi nhiều hãng xe nổi tiếng như Toyota, Honda, Ford, Hyundai,... và được sử dụng phổ biến trên thị trường ô tô hiện nay.

Cấu trúc xe kết hợp điện

Xe kết hợp điện được thiết kế với cấu trúc bao gồm hai nguồn năng lượng khác nhau: động cơ đốt trong và động cơ điện. Cấu trúc chi tiết có thể khác nhau tuỳ theo từng loại xe, nhưng thường bao gồm các thành phần sau:

• Động cơ đốt trong: Loại động cơ sử dụng nhiên liệu để tạo ra năng lượng, thường là xăng hoặc dầu diesel. Thường kết hợp với hộp số tự động hoặc hộp số cơ.
• Động cơ điện: Loại động cơ sử dụng điện để tạo ra năng lượng. Cung cấp bởi pin lithium-ion hoặc pin nickel-metal hydride.
• Hệ thống pin: Pin lưu trữ năng lượng để cung cấp cho động cơ điện khi cần thiết.
• Hệ thống truyền động: Chuyển động từ động cơ đến bánh xe. Trong xe kết hợp điện, hệ thống này cho phép cả hai động cơ hoạt động cùng nhau hoặc động cơ điện hoạt động độc lập.
• Hệ thống điều khiển: Điều chỉnh chuyển động của xe, đảm bảo linh hoạt và tiết kiệm nhiên liệu.
• Hệ thống tái tạo năng lượng: Tận dụng lại năng lượng từ phanh và động cơ đốt trong để sạc pin, giúp tiết kiệm nhiên liệu.

Nhờ cấu trúc pha trộn này, xe kết hợp điện có thể tận dụng năng lượng từ cả hai nguồn để tiết kiệm nhiên liệu và giảm khí thải ra môi trường.

Ưu điểm của xe kết hợp điện

Xe kết hợp điện mang lại nhiều lợi ích như sau:

• Tiết kiệm nhiên liệu: Xe kết hợp điện sử dụng động cơ điện kết hợp với động cơ đốt trong, giúp giảm thiểu việc tiêu thụ nhiên liệu và tiết kiệm chi phí.
• Giảm khí thải: Với công nghệ tiên tiến, xe kết hợp điện giảm thiểu lượng khí thải, giúp bảo vệ môi trường và cải thiện chất lượng không khí.
• Lái êm ái: Động cơ điện giảm độ ồn và rung, tạo cảm giác lái êm ái và thoải mái hơn.
• Tăng tuổi thọ động cơ: Việc sử dụng động cơ điện ở tốc độ chậm giúp giảm tải trọng cho động cơ đốt trong, làm tăng tuổi thọ của động cơ.
• Khả năng tăng tốc tốt: Hệ thống kết hợp động cơ điện và động cơ đốt trong giúp xe kết hợp điện có khả năng tăng tốc nhanh và mượt mà hơn.
• Hỗ trợ lái an toàn: Nhiều loại xe kết hợp điện được trang bị công nghệ hỗ trợ lái an toàn như phanh tự động, cảnh báo điểm mù, cảnh báo va chạm,...

Tóm lại, xe kết hợp điện mang lại nhiều ưu điểm như giúp tiết kiệm nhiên liệu, giảm khí thải, tăng tuổi thọ động cơ và cung cấp trải nghiệm lái an toàn và thoải mái.

Nhược điểm của xe kết hợp điện

Mặc dù có nhiều ưu điểm, nhưng xe kết hợp điện cũng mang một số nhược điểm như sau:

• Giá thành cao: Xe kết hợp điện thường có giá cao hơn so với các loại xe thông thường.
• Trọng lượng nặng: Do cần phải trang bị thêm pin và hệ thống động cơ điện, nên trọng lượng của xe kết hợp điện thường nặng hơn, làm giảm hiệu suất và tốc độ của xe.
• Không phù hợp cho mọi tình huống lái xe: Xe kết hợp điện thường hoạt động hiệu quả ở tốc độ chậm và trung bình, nhưng không phù hợp cho mọi tình huống lái xe ở tốc độ cao hơn.
• Thời gian sạc pin lâu: Đối với các xe kết hợp điện sử dụng pin, thời gian sạc pin lâu hơn so với việc đổ nhiên liệu, khiến cho việc sử dụng xe không thuận tiện.
• Khả năng vận hành bị giới hạn: Xe kết hợp điện phụ thuộc vào nhiều hệ thống phức tạp, bao gồm cả động cơ điện và động cơ đốt trong, nếu có sự cố về hệ thống sẽ khiến xe khó vận hành hoặc ngừng hoạt động.

Tóm lại, xe kết hợp điện có một số khuyết điểm như giá thành cao, trọng lượng nặng, không phù hợp cho mọi tình huống lái xe, thời gian sạc pin lâu và khả năng vận hành bị giới hạn.

Các loại xe kết hợp điện phổ biến tại Việt Nam

Hybrid nhẹ

Công nghệ Hybrid nhẹ, hay còn gọi là Mild hybrid, đã xuất hiện trên nhiều dòng xe sang từ lâu, nhưng bây giờ mới bắt đầu có trên xe phổ thông. Suzuki Ertiga là một ví dụ điển hình sử dụng công nghệ Mild hybrid.

Ertiga hybrid vẫn sử dụng động cơ xăng 1.5L như phiên bản xăng thông thường nhưng có thêm một động cơ phát điện kèm pin lithium-ion 12V nhỏ. Động cơ phát điện này hoạt động cùng với động cơ xăng khi cần, giúp tăng tốc và giảm tiêu thụ nhiên liệu của xe trong quá trình vận hành.

Hybrid đầy đủ

Toyota Corolla Cross là mẫu xe thông dụng đánh dấu sự bắt đầu của phong trào hybrid tại Việt Nam. Xe được trang bị động cơ Hybrid đầy đủ, kết hợp giữa động cơ xăng và động cơ điện cùng pin Ni-MH. Sau Corolla Cross, Toyota còn mang đến Camry và Corolla Altis với công nghệ hybrid.

Với động cơ hybrid đầy đủ, động cơ điện có công suất cao hơn và pin có dung lượng lớn hơn. Ở tốc độ thấp, xe có thể hoạt động hoàn toàn bằng động cơ điện, ngắt động cơ xăng hoàn toàn.

Nissan Kicks cũng được trang bị động cơ hybrid, nhưng cách hoạt động có sự khác biệt so với các xe hybrid của Toyota. Động cơ e-Power trên Kicks có động cơ điện truyền động trực tiếp tới bánh xe, trong khi động cơ xăng làm nhiệm vụ làm máy phát điện và sạc pin.

Hybrid cắm điện

Hybrid cắm điện là công nghệ hybrid đi kèm với cổng sạc điện. Hai mẫu xe tiêu biểu ở Việt Nam được trang bị Hybrid cắm điện là Kia Sorento và Hyundai Santa Fe.

So với loại Hybrid đầy đủ, những xe Hybrid cắm điện (PHEV) có cổng sạc cho phép sạc trực tiếp vào pin như xe điện hoàn toàn. Ví dụ như trên Sorento, động cơ điện kèm pin 13,8 kWh, cho phép xe chạy hoàn toàn bằng điện tới gần 70 km. Điều này là điểm mạnh hơn của loại hybrid này so với hybrid thông thường.

Lưu ý khi sử dụng xe kết hợp điện

Khi sử dụng xe kết hợp điện, người dùng cần chú ý những điểm sau đây:

• Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng: Trước khi sử dụng xe kết hợp điện, người dùng cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng để hiểu rõ cách vận hành và bảo dưỡng xe.
• Sử dụng đúng loại nhiên liệu: Người dùng cần sử dụng đúng loại nhiên liệu được hướng dẫn trong sách hướng dẫn sử dụng, đảm bảo an toàn và hiệu suất của xe.
• Bảo dưỡng định kỳ: Người dùng cần bảo dưỡng xe định kỳ theo hướng dẫn của nhà sản xuất, bao gồm kiểm tra động cơ, hệ thống phanh, hệ thống treo và pin.
• Thay đổi lối lái: Xe kết hợp điện có hệ thống phức tạp hơn so với các loại xe thông thường, người dùng cần thay đổi lối lái để tận dụng hiệu quả hệ thống động cơ điện và động cơ đốt trong.
• Lưu ý thời gian sạc pin: Nếu xe kết hợp điện sử dụng pin, người dùng cần lưu ý thời gian sạc pin để đảm bảo pin luôn đầy và hiệu quả.
• Kiểm tra hệ thống điện: Hệ thống điện là một phần quan trọng của xe kết hợp điện, người dùng cần kiểm tra thường xuyên để đảm bảo hoạt động tốt của xe.
• Thực hiện vận hành an toàn: Xe kết hợp điện có nhiều tính năng an toàn, nhưng người dùng cần thực hiện vận hành an toàn và tuân thủ luật giao thông để tránh tai nạn.

Tóm lại, khi sử dụng xe kết hợp điện, người dùng cần chú ý những điểm như đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, sử dụng đúng loại nhiên liệu, bảo dưỡng định kỳ, thay đổi lối lái, lưu ý thời gian sạc pin, kiểm tra hệ thống điện và thực hiện vận hành an toàn.

Câu hỏi thường gặp về xe kết hợp điện

Tuổi thọ pin của xe kết hợp điện kéo dài bao lâu?

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ pin kết hợp điện. Quan trọng nhất là cách bảo dưỡng và sử dụng. Mỗi dòng xe kết hợp điện sẽ có tuổi thọ pin khác nhau. Ví dụ, pin kết hợp điện trên mẫu xe Toyota Corolla Cross được cho là có tuổi thọ tương đương với tuổi thọ của mẫu xe.

Cách bảo dưỡng pin của xe kết hợp điện như thế nào?

Về cơ bản, pin kết hợp không cần bảo dưỡng định kỳ, phải bảo dưỡng định kỳ là lọc gió trong hệ thống làm mát pin. Lọc gió này cần được vệ sinh sau mỗi 10.000 km, thay thế sau mỗi 30.000 km.

Xe kết hợp điện đi qua đường ngập có được không?

Để đảm bảo thiết kế, phân bổ trọng lượng của xe, pin kết hợp thường được đặt ở phía sau. Nhà sản xuất đã tính toán kỹ lưỡng về an toàn trong nhiều điều kiện khác nhau. Nếu xe đi qua đường ngập bình thường, không có nước vào bên trong. Trong trường hợp hiếm hoi nước xâm nhập, hệ thống điện cao áp sẽ tự động tắt, tránh nguy cơ giật điện hay chập cháy.

Xe kết hợp có cần sạc pin không?

Với loại xe kết hợp hoàn toàn hoặc kết hợp nhẹ, không cần sạc pin vì động cơ đốt trong đảm nhận dẫn động và cung cấp năng lượng cho pin kết hợp. Còn đối với xe kết hợp cắm sạc, pin cần sạc từ nguồn điện bên ngoài.

Xe có chạy được không khi pin kết hợp hỏng?

Xe kết hợp hoàn toàn có cả động cơ điện và động cơ đốt trong. Nếu pin hết, chỉ động cơ điện ngừng hoạt động, động cơ đốt trong vẫn chạy được nhưng xe chỉ chạy ở chế độ dự phòng với tốc độ hạn chế. Cần đưa xe đến gara sửa chữa ngay lập tức. Lưu ý nếu pin hỏng, xe sẽ không khởi động được vì cần pin kết hợp để khởi động.

Giá pin kết hợp bao nhiêu?

Giá pin kết hợp phụ thuộc vào loại xe, năm sản xuất, thường dao động từ 100 – 300 triệu đồng.