Buzz
Trong lịch sử hệ điều hành Windows, không phải phiên bản nào cũng được lòng người dùng. Gần đây nhất là Windows 8, nhưng trước đó, Windows Vista được nhiều người coi là một trong những hệ điều hành tồi tệ nhất mà Microsoft từng mang đến.
Với những người đã trải qua thời gian sử dụng Windows XP, việc chuyển sang Vista và cảm thấy nó chậm hơn là điều khó chấp nhận. Nhưng liệu Windows Vista có thực sự tệ đến vậy không? Sau 17 năm, hãy cùng nhìn lại và phân tích một cách trực quan để thấy rằng Vista đã đem lại điều gì và đóng góp như thế nào cho tương lai của Windows.
Windows Vista thực sự rất đẹp
Windows Vista có thể nhận được nhiều chỉ trích, nhưng hầu hết mọi người đều không thể phủ nhận vẻ đẹp của nó. Windows XP đã đẹp rồi, nhưng hiệu ứng kính và ánh sáng của Windows Aero đã khiến hệ điều hành này trông rất hiện đại và vẫn phù hợp cho đến ngày nay. Microsoft đã cẩn thận trong việc triển khai ngôn ngữ thiết kế mới này, kết hợp các yếu tố chính của hệ điều hành để mang lại sự hoàn chỉnh xuyên suốt.
Windows Aero cũng cung cấp nhiều tùy chọn cá nhân hóa chưa từng có trong các phiên bản Windows trước đó. Có rất nhiều màu sắc để bạn lựa chọn, làm cho Windows trở nên thú vị hơn. Trong khi đó, XP phụ thuộc nhiều hơn vào phần mềm bên thứ ba nếu người dùng muốn thay đổi màu sắc khác ngoài màu xanh lá, xanh lam hoặc bạc.
Vista cũng được tích hợp sẵn các trò chơi có đồ họa tiên tiến hơn nhiều so với XP, bao gồm cả các phiên bản làm lại của Hearts và Solitaire, cùng với các trò chơi hoàn toàn mới như Chess Titans và Purble Place. Windows Vista được thiết kế dựa trên Windows Display Driver Mode mới để tận dụng tối đa phần cứng đồ họa mới và DirectX 10, mang đến nhiều trải nghiệm đồ họa nâng cao hơn.
Có rất nhiều tính năng mới
Mặc dù Windows Vista có thể bị coi là cồng kềnh, nhưng nhiều tính năng bổ sung cũng rất hữu ích và nhiều trong số đó đã trở thành những phần quan trọng của Windows trong các thế hệ sau này. Ví dụ như Windows Sidebar với các tiện ích như nguồn cấp dữ liệu RSS, đồng hồ và thư viện ảnh.
Các tiện ích sau này đã trở thành một tính năng cốt lõi không chỉ trong Windows mà còn trong các hệ điều hành khác. Windows 11 hiện có bảng Widgets, macOS có Widget có thể đặt trên màn hình chính và Android cũng như iOS đã có chúng từ nhiều năm qua.
Một số tính năng mới trong Vista thực sự đáng hoan nghênh. Windows Update tích hợp vào hệ điều hành giúp việc cập nhật dễ dàng hơn. Vista cũng giới thiệu Disk Management Utility để thay đổi kích thước và quản lý các phân vùng, Shadow Copy để sao lưu các tệp và thư mục thường xuyên và nhiều tính năng bảo mật như mã hóa ổ đĩa BitLocker, Windows Defender như một trong những công cụ chống lại phần mềm độc hại đầu tiên, User Account Control giúp ngăn chặn những thay đổi không mong muốn đối với tệp hệ thống.
Windows Search cũng được cải tiến để tìm kiếm tệp và ứng dụng trên Windows dễ dàng hơn. Nhiều tính năng này, đặc biệt là những tính năng liên quan đến bảo mật, vẫn còn tồn tại và là một phần quan trọng của Windows ngày nay.
Vista cũng là một hệ điều hành được tập trung vào giải trí với các ứng dụng mới như Windows Photo Gallery, Windows Media Player 11 được cập nhật và Windows Media Center trở thành một phần nổi bật hơn của hệ điều hành.
Tại sao Windows Vista lại bị ghét bỏ?
Yêu cầu cấu hình cao và hiệu suất kém
Vấn đề lớn đầu tiên mà nhiều người nhắc đến với Windows Vista là về hiệu suất. Trong khi Windows XP chỉ yêu cầu 64 MB RAM, Windows Vista lại yêu cầu ít nhất 512 MB, trừ phiên bản Starter Edition yêu cầu 384 MB và chỉ có ở một số thị trường. Điều này là một bước nhảy vọt lớn về cấu hình tối thiểu. Đối với cấu hình khuyến nghị, Vista đề xuất lên đến 1GB RAM.
Tuy nhiên, một vấn đề lớn hơn là ngay cả với những yêu cầu tối thiểu đó, Windows Vista vẫn không phù hợp thực sự với nhiều máy tính. Nhiều PC được bán dưới danh nghĩa tương thích với Vista nhưng trải nghiệm sử dụng Vista trên các PC đó rất tệ, đặc biệt là với các tính năng như Windows Aero yêu cầu phần cứng mà nhiều máy không có, khiến việc nâng cấp trở nên không đáng giá.
Vista cũng đưa ra những thay đổi lớn về đồ họa với Windows Display Driver Model và DirectX 10 mới, mở ra cánh cửa lớn cho trải nghiệm chơi game và đồ họa, tuy nhiên, quá trình chuyển đổi không diễn ra suôn sẻ với nhiều tựa game DirectX 9 ban đầu chạy kém trên Windows Vista. Hơn nữa, nhiều tính năng của Vista dựa trên đồ họa tiên tiến hơn, vì vậy các máy cũ không thể đáp ứng được, dù đã được quảng cáo là tương thích. Ví dụ, các giao diện Windows Aero yêu cầu phần cứng cao cấp hơn, giới hạn nhiều tính năng tùy chỉnh nếu máy không đủ mạnh.
Tuy nhiên, hiệu suất đã được cải thiện theo thời gian với các bản cập nhật như Service Pack 1 và với sự phổ biến ngày càng tăng của phần cứng hiện đại, trải nghiệm sẽ cải thiện hơn. Tuy vậy, điều này không giúp giảm bớt sự tai tiếng của Vista sau những ngày đầu ra mắt thất bại.
User Account Control (UAC)
Một điểm gây tranh cãi khác là UAC, một tính năng được Microsoft phát triển để ngăn ngừa người dùng vô tình thay đổi cài đặt máy tính. UAC cơ bản làm cho các chương trình không thể chạy với quyền admin một cách âm thầm mà người dùng không nhận ra, vì vậy lý thuyết là tăng cường bảo mật. Tuy nhiên, ban đầu Vista yêu cầu người dùng xác nhận quyền admin cho hầu hết các hoạt động trên máy tính, gây ra trải nghiệm khó chịu khi phải liên tục xác nhận.
Như những lời phàn nàn về hiệu suất, Microsoft đã lắng nghe người dùng và đã cải thiện đáng kể với Service Pack 1, giảm thiểu lời nhắc UAC. Mặc dù ban đầu bị chỉ trích gay gắt, UAC vẫn là một phần không thể thiếu của Windows ngày nay, mặc dù đã được điều chỉnh để ít gây phiền toái hơn nhiều.
Windows 7 thực sự là một phiên bản nâng cấp của Vista
Mặc dù Vista đã nhận được nhiều ý kiến trái chiều, nhưng nó đã mở ra đường cho các phiên bản Windows tiếp theo và Windows 7, là một trong những phiên bản được ưa chuộng nhất của Windows mọi thời đại, là minh chứng cho điều này.
Windows 7 giữ lại nhiều tính năng của Vista, bao gồm cả giao diện thiết kế và hầu hết các tính năng khác. Thanh tác vụ đã có sự thay đổi đáng kể, nhưng nói chung, Windows 7 thực sự là một sự tái sinh của Vista, và sự phổ biến của nó chỉ ra rằng Microsoft đã có một tầm nhìn rõ ràng đối với hệ điều hành này, mặc dù họ đã phải vượt qua một quá trình chuyển đổi khó khăn do sự thay đổi lớn về yêu cầu phần cứng.
Đáng chú ý là Windows 7 cũng tăng gấp đôi yêu cầu về RAM so với Vista, điều này giúp nó hoạt động mượt mà hơn nhiều. Vấn đề lớn nhất với Windows Vista là yêu cầu phần cứng tối thiểu không đủ để thực hiện hệ điều hành, dẫn đến trải nghiệm không thực sự tốt dù máy tính của người dùng lý thuyết có thể chạy được nó. Tuy nhiên, chính Vista cũng không phải là một sản phẩm tồi, đặc biệt là sau các bản cập nhật sau này.
Mặc dù không thành công như mong đợi, Windows Vista vẫn xứng đáng được đánh giá cao hơn so với thời điểm ra mắt ban đầu. Hầu hết những gì mà Vista mang lại đã trở thành một phần không thể thiếu của Windows ngày nay, đặc biệt là về mặt bảo mật.
