Đề bài: Phân tích một bài thơ thể loại năm chữ mà bạn yêu thích
Mẫu phân tích một bài thơ thể loại năm chữ mà bạn ưa thích
Bài thực hiện
Hạt mầm
Tác giả: Võ Quảng
Dưới lớp vỏ mảnh của cây bàng
Chưa mấy chiếc lá đỏ rơi,
Một Mầm Non bé nhỏ nhắn
Nằm im lặng dưới tán lá.
Cố nhìn xuyên qua những lá xanh
Nhìn máy bay hối hả bay qua
Cảm nhận cơn mưa phùn nhẹ nhàng
Nghe tiếng lá rơi rào rào
Vàng rải đầy khắp mặt đất
Rừng thông thưa thớt như cành lá dày đặc
Như cánh cối cách xa một cành nhỏ...
Một chú thỏ vụt qua nhanh như ánh sáng
Chạy vào bụi cây vắng vẻ che lấp
Và mọi thứ êm đềm im lìm.
Dưới đám cỏ và lớp rêu mịn...
Bỗng một tiếng chim hót lên
- Chiếp chiu, chiu! Xuân ơi!
Bỗng trăm dòng suối hân hoan
Đón mừng vui róc rách reo
Bỗng ngàn chim muông hòa nhịp
Tiếng hát ca vang dậy vui
Mầm Non vừa nghe tiếng gọi
Bừng tỉnh, vỏ bao rơi rụng
Thức dậy, trời xanh bao la
Áo xanh biếc khoác trên người
Võ Quảng là nhà thơ trẻ với những tác phẩm thiếu nhi sôi động. Thơ ông lôi cuốn, hấp dẫn như lời kể truyện cổ tích. Ngôn từ sâu lắng, tình cảm chan hòa, ý tưởng mới lạ, phong cách sáng tạo, đó là bản sắc nghệ thuật và tinh thần thơ đặc biệt của Võ Quảng.
Bài thơ 'Mầm non' với 26 câu thơ đẹp như những cánh hoa đua nở, đã ghi dấu ấn đậm nét của nghệ sĩ và tâm hồn trẻ thơ đáng yêu ấy.
Hai từ 'mầm non' lóe sáng ba lần trong bài thơ, như những điểm sáng của một trái tim trẻ thơ, của sự trẻ trung và tươi mới trong cuộc sống.
Bài thơ bắt đầu với hình ảnh một cây bàng cuối đông (ở nơi sân trường?) chỉ còn những 'vệt đỏ'. Lúc ấy, một mầm non rất đáng yêu đang chờ đợi, như một điềm báo cho mùa xuân mới sắp đến. Sự tinh tế của nhà thơ là đã cảm nhận, đã hiểu, đã chia sẻ bước chuyển mình của thiên nhiên qua hai dấu vết 'đỏ' và 'mầm non':'
'Dưới lớp vỏ của một cành bàng
Còn vài chiếc lá đỏ rơi
Một mầm non bé nhỏ
Nằm im lìm dưới ánh sáng.'
Đang kín đáo, đang trông ngóng, đôi mắt lấp lửng, Mầm Non 'cố nhìn xuyên qua lá' nhìn thấy và nghe vũ trụ đang lăn xả. Tạo vật đang đi theo những bước cuối cùng của mùa đông. Mây 'vội vã' trôi. Mưa phùn nhẹ nhàng' rơi bên lề:
'Mầm Non mắt lấp lửng
Cố nhìn xuyên qua lá
Thấy mây trôi vội vã
Thấy nhẹ nhàng mưa phùn bay.
Cảnh vật dường như đang lưu luyến và còn nhiều dấu vết. 'Mầm Non' vẫn nằm im chờ đợi mùa xuân. Nghe lá rơi 'rụng rời' theo hướng gió thổi. Mặt đất phủ đầy lá vàng. Không gian trở nên rộng rãi. Rừng vắng hoe. Cây trơ cành không lá. Mùa đông đã qua. Mùa xuân đã gõ cửa:
'Lá rơi rủ vào trận gió
Mặt đất phủ vàng lá
Rừng thông trải rộng bát ngát
Như đang tương tác với mây...'
Khung cảnh biến đổi trước sự tan tác của mùa đông. Thỏ bật dậy. Cỏ, rêu đều im lặng chờ đợi mùa xuân ập đến. Cùng với 'Mầm Non', nhà thơ cảm nhận một sự thay đổi của tự nhiên:
'Một con thỏ nhảy vọt nhanh
Chạy trốn vào bụi cây xanh
Và mọi thứ im lặng yên bình
Từ những bông hoa nhỏ...'
Xuân đã về rồi. Một buổi sáng sớm. Bất ngờ trước tiếng chim hót, một dấu hiệu vui mừng, âm nhạc vang vọng, ngân nga mừng rỡ. Xuân đến với bản nhạc của mùa xuân:
'Bỗng một tiếng chim reo vang
- Chiếp chiu, chiu! Xuân đã đến!'.
Dòng suối tràn đầy, như vừa 'nhấp nhô' mà cất tiếng 'hát mừng'. Muôn loài chim tung cánh 'hòa ca hát lên' chào đón mùa xuân. Khúc nhạc mùa xuân thêm sôi động. Vũ điệu mùa xuân thêm phấn khởi, phồn thịnh. Sứ điệp 'ngay lập tức' như 2 nốt nhạc trong bản nhạc, nhịp điệu nhanh như mùa xuân. Suối hát, chim reo và Mầm Non cùng hát vang:
'Ngay lập tức nước suối reo vang
Nổi lên, rộn ràng hát mừng
Ngay lập tức hàng ngàn chim tỏa sáng
Hòa vào bản hát vang dậy'
Và sau bao ngày đêm nằm im chờ đợi, 'Mầm Non' đã cảm nhận, đã tỉnh giấc, rồi đứng dậy, rồi khoác lên mình áo quen thuộc:
'Mầm Non đã nghe thấy
Liền bật dậy như cánh vỏ rơi
Nó vươn mình giữa không trung
Mang áo xanh mướt trên vai.'
'Mầm Non' đã tỉnh giấc, bước ra và khoác lên mình chiếc áo màu xanh ngọc, biểu tượng cho sức sống và sự tươi mới của mùa xuân.
Hình ảnh Mầm Non đại diện cho sự mới mẻ, trẻ trung, thay thế cho những điều cũ kỹ, tàn phai trong cuộc sống.
'Mầm Non' là bản giao hưởng mùa xuân, là điệu nhảy mùa xuân, là ước mơ của mùa xuân. Ý nghĩa triết lí thực sự của bài thơ 'Mầm Non'!
Ngoài nội dung trên, bạn cũng có thể tham khảo phần Soạn bài Em bé thông minh để chuẩn bị cho bài học về Ông lão đánh cá và con cá vàng trong sách giáo khoa Ngữ Văn lớp 6.
Xem kỹ phần Soạn bài Danh từ để chuẩn bị tốt cho bài Bài 9 trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 6.