1. Định nghĩa về đường xích đạo
Xích đạo là một đường tròn tưởng tượng vẽ trên bề mặt Trái Đất, tạo ra ranh giới giữa hai cực. Nó phân chia hành tinh thành bán cầu bắc và bán cầu nam. Xích đạo là vĩ tuyến chính dựa trên sự quay của Trái Đất quanh mặt trời và là vĩ tuyến dài nhất trong năm vĩ tuyến.
2. Các đặc điểm của xích đạo
- Xích đạo là vĩ tuyến dài nhất trên Trái Đất, với chiều dài khoảng 40.000 km.
- Đường xích đạo phân chia Trái Đất thành hai bán cầu bằng nhau: bán cầu Bắc và bán cầu Nam.
- Vĩ độ của xích đạo là 0 độ.
- Các khu vực nằm trên xích đạo luôn có ngày và đêm dài bằng nhau quanh năm.
- Tại xích đạo, mặt trời sẽ ở ngay trên đỉnh đầu hai lần mỗi năm vào các ngày xuân phân (21-3) và thu phân (23-9).
- Xích đạo là một trong năm vĩ tuyến chính, được xác định dựa trên sự quay của Trái Đất và mặt phẳng quỹ đạo quanh Mặt Trời. Đây cũng là vĩ tuyến dài nhất trong số các vĩ tuyến.
3. Tính chất khí hậu ở khu vực xích đạo
Các quốc gia nằm quanh xích đạo chủ yếu trải qua hai mùa là mùa khô và mùa mưa. Tuy nhiên, những quốc gia càng gần xích đạo thì khí hậu sẽ luôn ẩm ướt suốt cả năm.
Khí hậu xích đạo còn được gọi là khí hậu rừng mưa nhiệt đới. Đặc điểm chính của khí hậu này bao gồm:
- Nhiệt độ cao suốt cả năm, với nhiệt độ trung bình luôn trên 25 độ C.
- Nhiệt độ khá ổn định quanh năm.
- Mưa thường xuyên và tập trung chủ yếu vào buổi chiều, với lượng mưa trung bình đạt khoảng 2000mm mỗi năm.
- Áp suất khí quyển thấp và độ ẩm luôn ở mức cao.
Với đặc điểm khí hậu xích đạo, cảnh quan không chỉ luôn xanh tươi mà còn sở hữu hai trong số những con sông lớn nhất và quan trọng nhất thế giới: Amazon ở Nam Mỹ và Congo ở Châu Phi. Phần lớn bề mặt Trái Đất tại đường xích đạo là biển.
4. Các quốc gia nằm trên đường xích đạo
Hiện tại, có tổng cộng 25 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới mà đường xích đạo đi qua.
1. Borneo – Kalimantan
2. Brazil (Nam Mỹ)
3. Colombia (Nam Mỹ)
4. Cộng hòa Congo
5. Cộng hòa Dân chủ Congo
6. Đảo Baker – một hòn đảo san hô ít người ở
7. Ecuador (Nam Mỹ)
8. Ecuador lục địa
9. Gabon
10. Halmahera và các đảo nhỏ khác thuộc quần đảo Moluccas
11. Indonesia
12. Kenya
13. Kiribati
14. Quần đảo Line – đi qua gần đảo Jarvis, nằm trong một trong những chuỗi đảo dài nhất thế giới
15. Lingga và các hòn đảo nhỏ khác gần Sumatra
16. Quần đảo Galapagos – đi qua đảo Isabela.
17. Quần đảo Gilbert – có thể đi qua mọi đảo trong chuỗi.
18. Quần đảo Phoenix – đi gần đảo Baker
19. São Tomé và Príncipe – có thể đi qua Ilhéu das Rolas, một đảo nhỏ trong quần đảo.
20. Somalia
21. Sulawesi
22. Sumatra
23. Uganda
24. Maldives – khám phá những hòn đảo tuyệt đẹp
25. Mỹ
5. Tại sao xích đạo không phải là nơi nóng nhất trên Trái đất?
- Mặc dù xích đạo được coi là khu vực nóng nhất vì mặt trời luôn ở trên đỉnh đầu, nhưng thực tế, nhiệt độ cao nhất ở đây hiếm khi vượt quá 35 độ C. Trong khi đó, sa mạc Sahara ở châu Phi có thể đạt tới 55 độ C, mặc dù xa xích đạo hàng ngàn dặm. Thung lũng Chết ở California, Mỹ, từng được công nhận là nơi nóng nhất với nhiệt độ lên tới 56,7 độ C vào năm 1913. Hiện nay, sa mạc Lut ở Iran và sa mạc Sonoran ở Bắc Mỹ được xem là những nơi nóng nhất, với nhiệt độ có thể lên đến 80,8 độ C.
⇒ Như vậy, dù xích đạo hấp thụ nhiều nhiệt lượng mặt trời nhất, nó vẫn chưa phải là khu vực nóng nhất. Nhiệt độ không khí còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác ngoài lượng nhiệt nhận được.
- Khi quan sát xích đạo, chúng ta thấy rằng các khu vực xích đạo có nhiều biển như Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương. Nước biển có khả năng truyền nhiệt xuống đáy biển và bốc hơi giúp giảm nhiệt lượng mặt trời. Nước biển có nhiệt dung riêng lớn hơn đất liền, vì vậy nó làm tăng nhiệt độ chậm hơn so với đất. Một cm³ nước chỉ cần 4,18 jun nhiệt lượng để tăng 1 độ C, trong khi đất cần cùng lượng nhiệt lượng này để tăng 2-2,5 độ C. Do đó, nhiệt độ mặt biển xích đạo không thay đổi đột ngột vào mùa hè.
- Xích đạo đi qua nhiều đại dương, gió tín phong mang đến lượng mưa dồi dào quanh năm. Ngược lại, sa mạc hiếm khi có mưa và nhiệt độ có thể rất cao suốt cả ngày. Mưa ở khu vực xích đạo tăng độ ẩm, tạo điều kiện cho thực vật phát triển và làm đa dạng hệ sinh thái. Thực vật có vai trò điều hòa khí hậu bằng cách ảnh hưởng đến sự phản xạ năng lượng mặt trời và lượng hơi nước trong khí quyển. Đồng thời, thực vật cũng giúp giảm nồng độ carbon dioxide, làm giảm hiện tượng nóng lên toàn cầu.
- Ngược lại với các khu vực sa mạc, nơi thực vật cực kỳ hiếm và nước càng khan hiếm, chỉ còn lại cát trắng chủ yếu. Cát có nhiệt dung thấp, vì vậy nó nóng lên nhanh chóng khi hấp thụ nhiệt nhưng không truyền nhiệt xuống sâu được do khả năng truyền nhiệt rất kém. Kết quả là, mặc dù lớp cát bề mặt nóng rực, lớp cát dưới sâu vẫn lạnh như băng. Thêm vào đó, đất sa mạc không có khả năng bốc hơi nước để làm giảm nhiệt như biển, nên khi mặt trời chiếu sáng, nhiệt độ trên sa mạc luôn tăng cao, đặc biệt là vào giữa trưa khi mặt đất nóng như lửa.
- Một lý do khác giải thích tại sao xích đạo không phải là nơi nóng nhất là do sự xuất hiện của đám mây và mưa. Khu vực xích đạo thường có mưa vào buổi chiều, giúp nhiệt độ không tăng quá cao. Ngược lại, sa mạc thường không có mưa và luôn nắng nóng từ sáng đến tối. Vì vậy, nhiệt độ sa mạc vào buổi chiều có thể tăng rất cao, lý do khiến xích đạo không phải là khu vực nóng nhất của Trái đất.
Trên đây là toàn bộ phân tích về Đường xích đạo và các quốc gia có đường xích đạo đi qua do Mytour tổng hợp và sưu tầm. Nội dung có giá trị tham khảo. Cảm ơn bạn đã theo dõi!