Xíu mại

Xíu mại, còn gọi là Sú mại (giản thể: 烧卖; phồn thể: 燒賣; Hán-Việt: Thiêu Mại; bính âm: shāomài; Việt bính: siu1 maai2; Yale Quảng Đông: sīumáai), là một món ăn nổi tiếng trong ẩm thực Trung Hoa, có nguồn gốc từ thành phố Hồi Hột, Nội Mông. Trong ẩm thực Quảng Đông, xíu mại thường được phục vụ như một món dim sum nhẹ nhàng. Bên cạnh cộng đồng người Hoa, món này cũng được ưa chuộng tại Nhật Bản (焼売, Shūmai) và một số quốc gia Đông Nam Á, bao gồm cả Việt Nam.

Lịch sử

Nguyên gốc

Xíu mại được cho là bắt nguồn từ Hồi Hột, vào thời Minh và Thanh. Các tài liệu lịch sử mô tả rằng xíu mại được phục vụ tại các quán trà như một món ăn phụ. Tên gọi '捎卖' ('siếu mại' có thể hiểu là mang kèm đi bán) ám chỉ món ăn này được bán cùng với trà như một mặt hàng phụ.

Theo truyền thuyết, các thương nhân từ Sơn Tây đã mang món xíu mại đến Bắc Kinh và Thiên Tân, giúp món này trở nên nổi tiếng hơn. Tên gọi sau đó được cải biến thành các dạng như '烧麦', '稍美' và '烧卖', giữ nguyên cách phát âm nhưng thay đổi ký tự. Ban đầu, món này gồm thịt và rau gói trong lớp giấy mỏng và được bán theo trọng lượng mỗi vỏ bánh, một truyền thống vẫn được duy trì tại Hồi Hột.

Phục vụ

Tại Hồi Hột, xíu mại là một món ăn phổ biến, đặc biệt là vào bữa sáng. Đây được xem là món ngon địa phương của vùng xung quanh Hồi Hột. Các món hấp được xếp chồng trong xửng hấp tre, trong khi các món chiên thường được dọn trong đĩa, thường là 8 viên mỗi phần. Giấm thường được dùng làm món khai vị, và các món ăn thường được kết hợp với trà. Trong ẩm thực dim sum miền nam Trung Quốc, thiếu mại là một trong những món ăn tiêu biểu. Món này thường được ăn cùng với há cảo, một loại bánh bao hấp khác chứa tôm, mỡ lợn băm, măng và hành lá, thường được gọi chung là há cảo-xíu mại (蝦餃燒賣).

Tại các quán ăn ở Indonesia, siomai (hoặc 'siomay' trong phương ngữ địa phương) thường được thưởng thức kèm với rau và đậu phụ hấp, và đi kèm với nước xốt đậu phộng cay. Trong khi đó, ở các quán và nhà hàng thức ăn nhanh tại Philippines, siomai được xiên vào que để dễ dàng ăn kèm hoặc ăn cùng với cơm (dùng muỗng và nĩa).

Biến thể ở một số quốc gia

Philippines: siomai

Siomai (tiếng Visayas và tiếng Tagalog: siyomay) ở Philippines thường được làm từ thịt lợn xay, thịt bò, tôm, và các nguyên liệu khác, kết hợp với gia vị như tỏi, đậu xanh, cà rốt và các thành phần tương tự, sau đó được bọc trong lớp vỏ hoành thánh. Nó thường được hấp, nhưng cũng phổ biến là chiên để có lớp vỏ giòn. Món này thường được ăn kèm với nước tương pha nước ép quất. Đôi khi, dầu tỏi ớt cũng được thêm vào nước xốt.

Gần đây, món siomai đã được biến tấu bằng cách gói thêm lớp rong biển Nori ngoài lớp vỏ hoành thánh, và được bán dưới tên gọi 'kiểu Nhật Bản'.

Việt Nam: Xíu mại

Xíu mại là một món ăn phổ biến trong ẩm thực Việt Nam, được chế biến chủ yếu từ thịt lợn băm, hành lá, hành tây và bánh mì vụn, nấu cùng cà chua. Món này thường được thưởng thức với bánh mì hoặc cơm trắng.

• Sủi cảo
• Xí quách
• Bánh bao chỉ
• Nước cốt gà

Chú thích