Buzz
Người mua ô tô tại Việt Nam thường ưa chuộng mua trực tiếp và chọn các loại xe động cơ đốt trong. Tuy nhiên, theo khảo sát của ABeam, có vẻ sẽ có những biến động lớn về sự chọn lựa sản phẩm và phương thức mua bán trong thời gian sắp tới, đặc biệt khi xe điện ngày càng thu hút sự chú ý và các kênh trực tuyến đang tỏ ra tiềm năng rất lớn trong thời đại công nghệ số đang phát triển mạnh mẽ.
Chọn xe động cơ đốt trong và Mua sắm trực tiếp đang dẫn đầu
Gần đây, ABeam Consulting Việt Nam, công ty tư vấn toàn cầu có trụ sở chính tại Tokyo, Nhật Bản, đã công bố Báo cáo về hành vi mua sắm ô tô của người Việt.
Cuộc khảo sát được thực hiện với 320 người tham gia tại sáu tỉnh/thành phố kinh tế trọng điểm trên cả nước, bao gồm: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đà Nẵng, Hải Phòng và Cần Thơ. Đa số người tham gia khảo sát thuộc độ tuổi từ 25 - 50, có thu nhập trung bình cao, đa phần tự kinh doanh hoặc làm việc tự do, với tỷ lệ nam giới chiếm đa số ở mức 78%.
73% người tham gia khảo sát là người mua ô tô lần đầu, 20,32% là người chuyển đổi thương hiệu xe, và 6,89% là nhóm người trung thành với một thương hiệu. 98,4% mua xe với mục đích sử dụng cá nhân/gia đình, trong đó, SUV và các loại xe 7 chỗ ngồi (không kể xe tải) chiếm 27% và 28% lần lượt; MPV chiếm 17%; riêng xe điện chạy pin (BEV) chiếm 11%.
Toyota, Honda, Mitsubishi đều có số lượng khách hàng lớn và độ trung thành cao nhất trong số những người tham gia khảo sát.
Toyota, Honda và Mitsubishi là những thương hiệu được người tiêu dùng Việt ưa chuộng theo khảo sát. Trong nhóm người mua ô tô lần đầu, Toyota chiếm vị trí hàng đầu với 16,88%, tiếp theo là Honda (15,63%) và Mitsubishi (13,75%). Điều này làm nổi bật sức hấp dẫn rộng rãi và uy tín lâu dài của Toyota đối với người mua xe mới.
Toyota và Mitsubishi cũng đạt tỷ lệ khách hàng trung thành cao, lần lượt là 31,8% với Honda, 27,3% với Toyota và 13,6% với Mitsubishi trong nhóm người trung thành với thương hiệu.
An toàn, tiết kiệm nhiên liệu và cảm giác lái đứng đầu danh sách yếu tố quan trọng với người mua xe của mọi thương hiệu.
Khi mua xe, người dùng chú trọng vào an toàn và tiết kiệm nhiên liệu với điểm lần lượt là 4,77 và 4,55. Cảm giác lái là yếu tố quan trọng thứ ba với điểm trung bình là 4,49.
Đa số người tham gia khảo sát thích đến trực tiếp đại lý để xem xe và lái thử.
Người sở hữu xe tham gia khảo sát thường dành từ 2 đến 3 tháng từ giai đoạn nghiên cứu đến khi mua xe và có sẵn lòng chờ từ 2 đến 4 tuần để nhận xe.
Trong việc chọn đại lý mua xe, danh tiếng của đại lý (89,1%) và giá thành hấp dẫn (86,9%) là hai yếu tố quan trọng nhất. Người mua dưới 25 tuổi thường quan tâm hơn đến giá và tình trạng sẵn có của xe. Người mua lớn tuổi hơn thường coi trọng mối quan hệ với đại lý (trên 20%). Hầu hết đáp viên thường thử lái xe ít nhất một lần và sẵn sàng chi trả nếu trải nghiệm lái thử suôn sẻ.
Nghiên cứu cho thấy, đa số người mua ghé thăm một đại lý cho mỗi thương hiệu (55,9%) và ghé thăm đại lý khoảng 2-3 lần (60,6%). Người mua dưới 25 tuổi thường tới 2-3 đại lý cùng thương hiệu (100%). Trong khi đó, người mua lớn tuổi hơn chủ yếu chỉ ghé thăm một đại lý cho mỗi thương hiệu (hơn 50%).
Hai lý do chính khiến người mua xe muốn thay thế là thiết kế hoặc chức năng của chiếc xe mới hấp dẫn hơn và chiếc xe hiện tại đã đạt đến độ tuổi nhất định. Người mua thường đổi xe sau 3-6 năm sử dụng (41%) hoặc sau 150.000 km lăn bánh (52%). Một lý do khác là khi chiếc xe hiện tại không còn hoạt động bình thường nữa (49%).
Khoảng thời gian 3-9 năm (76%) từ lần mua gần nhất là lúc người dùng ô tô thường xem xét để thay thế chiếc xe. Hãng và đại lý, nếu xây dựng hệ thống dữ liệu khách hàng, sẽ có cơ hội tiếp cận người mua tiềm năng và tăng doanh số bán hàng.
Xu hướng lựa chọn ô tô trong tương lai của người Việt
Tiếp tục ưu tiên sự an toàn, tiết kiệm nhiên liệu và cảm giác lái
Các yếu tố quan trọng nhất khi mua xe trong tương lai vẫn là sự an toàn (4,77 điểm), khả năng tiết kiệm nhiên liệu (4,55 điểm), cảm giác lái (4,49 điểm) và dịch vụ bảo trì/hậu mãi (4,48 điểm). Giá mua xe đạt 4,46 điểm, thiết kế bên ngoài là 4,43 điểm, thương hiệu là 4,4 điểm. Riêng đối với xe điện, thông số kỹ thuật về động cơ/pin được đánh giá cao hơn (từ 3,85 lên 4,15 trong tương lai).
Xe xanh đang trở thành xu hướng
Khảo sát của ABeam cho thấy, VinFast là thương hiệu có số lượng người mua chuyển từ thương hiệu khác lớn nhất (21,6%), chủ yếu từ Kia, Hyundai, Toyota và Honda. Sau VinFast, hai thương hiệu có lượng người chuyển đổi đáng kể nhất là Mitsubishi và Isuzu (mỗi thương hiệu 15,4%).
VinFast cũng có tỷ lệ tiêu hao nhỏ nhất (1,5%). Với 11% đáp viên sở hữu ô tô điện, họ đều chọn sản phẩm của VinFast, điều này không ngạc nhiên khi đây là thương hiệu dẫn đầu thị trường ô tô điện phổ thông tại Việt Nam với dải sản phẩm từ A đến E.
VinFast là thương hiệu thu hút số lượng người mua mới lớn nhất và có tỷ lệ tiêu hao nhỏ nhất.
Hành vi mua sắm chuyển dần sang VinFast, thể hiện nhu cầu tăng của xe điện và sự chú ý đối với xe xanh từ người Việt.
Khảo sát cho thấy người mua xe điện đánh giá cao khả năng tiết kiệm nhiên liệu, giảm khí thải, bảo vệ môi trường, thoải mái, ít tiếng ồn, và chi phí bảo trì tốt. Thế hệ trẻ (dưới 30 tuổi) ưa chuộng trải nghiệm lái xe BEV (40,0%). Nhóm 31-40 tuổi chú ý đến bảo vệ môi trường (88,2%). Người trên 40 tuổi quan tâm đến thoải mái, độ ồn thấp (71,4%) và sạc điện thuận tiện (14,3%).
Người mua BEV hầu hết hài lòng với lựa chọn của mình (61,11%). Các mẫu xe VinFast VF8, VFe34 và VF5 đều đạt điểm hài lòng cao từ người dùng với 4,5/5 điểm.
Tuy nhiên, người dùng vẫn lo ngại về phạm vi lái xe ngắn (53,5%), thời lượng pin ngắn (48,8%) và chi phí trả trước cao (30,2%). Mối quan ngại của người 31-40 tuổi là thời gian sạc lâu (44,2%) và độ an toàn (43,6%). Người trên 40 tuổi chú ý đến lắp đặt trạm sạc tại nhà (29,5%), bảo trì (25,6%) và chi phí sạc công cộng (16,7%).
Phân khúc xe điện ở Việt Nam còn nhiều tiềm năng khi chỉ có khoảng 11% sở hữu BEV và 2/3 trong số họ là người mua lần đầu. 36,1% người sở hữu xe xăng/dầu mong muốn chuyển đổi sang xe điện. Xe điện khác như HEV cũng có tiềm năng.
Tỷ lệ trung thành với xe điện rất cao, chiếm 36,1%. 33,1% người đã xem xét mua HEV. Xe điện thu hút người mua mới và người mua lần đầu, chiếm 61,1%. Điều này chứng minh tiềm năng của xe thân thiện với môi trường là lớn.
Thương mại điện tử thu hút sự chú ý, mặc dù khó trở thành kênh chính thức
Hầu hết người dùng thích đặt hàng trực tiếp tại đại lý cho lần mua tiếp theo (97,50%). Số người ưa chuộng kết hợp trải nghiệm thực tế với đặt hàng trực tuyến chiếm 12,19%. Chỉ có 2,50% mong muốn mua xe hoàn toàn trực tuyến. Phương thức truyền thống đến đại lý trực tiếp vẫn phổ biến.
Số hóa đóng vai trò quan trọng trong quyết định của người mua xe
Thương mại điện tử tiện lợi, linh hoạt, nhưng vẫn chưa thể thay thế trải nghiệm mua xe tại showroom. Một số người muốn đặt hàng ô tô trực tuyến qua kênh của nhà sản xuất, như mua iPhone trực tuyến từ Apple. Họ tin rằng giá sẽ rẻ hơn vì tránh chi phí nhượng quyền đại lý. Điều này có thể chỉ áp dụng cho hãng xe như Tesla với chi phí bảo dưỡng thấp.
Khảo sát ABeam: Website đại lý được đánh giá cao nhất cho nghiên cứu mua xe (6,9%); tiếp theo là website thương hiệu (6,3%), và sau đó là website bán hàng điện tử (5,3%).
Mặc dù nhiều hãng xe có trang web thương mại điện tử, đa số chỉ cho đặt cọc vị trí mua xe, chứ không cung cấp trải nghiệm mua sắm trực tuyến từ đầu đến cuối.
Các tập đoàn hàng đầu trong lĩnh vực tự nhiên hiểu rằng việc cải thiện quy trình bán hàng là quan trọng để đảm bảo trải nghiệm khách hàng đồng nhất. Tuy nhiên, việc áp dụng mô hình đại lý mới, mở rộng kênh phân phối trực tiếp tới khách hàng (D2C) với giá niêm yết và minh bạch về lượng xe tồn kho sẽ tạo ra một môi trường cạnh tranh hoàn hảo. Dù mang lại lợi ích ngắn hạn cho người tiêu dùng, nhưng lâu dài, điều này sẽ ảnh hưởng tới cả hãng xe và đại lý.
Việt Nam được đánh giá là một trong những thị trường ô tô phát triển nhanh nhất Đông Nam Á, đi kèm với sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Việc triển khai kênh thương mại điện tử là quan trọng, nhưng chưa đủ. Đặc biệt, các hãng xe và đại lý cần tận dụng giải pháp số hóa để tạo ra sự khác biệt.
Nhóm nghiên cứu của ABeam Consulting tin rằng, việc chuyển đổi số đóng vai trò then chốt trong quá trình người mua đưa ra quyết định cuối cùng. Ngoài việc đầu tư vào tiếp thị kỹ thuật số để tiếp cận khách hàng mới, các hãng xe và đại lý cần nắm bắt cơ hội, hiểu rõ sở thích của người mua và cải thiện dịch vụ khách hàng. Chẳng hạn, việc chuyển đổi từ công cụ và quy trình trên giấy sang thiết bị điện tử và quy trình kỹ thuật số trong tương tác với khách hàng đã trở thành yếu tố quan trọng khi người mua chọn thương hiệu hoặc đại lý. Đặc biệt, 75-80% người được hỏi cho biết yếu tố này đặc biệt quan trọng.
“Chuyển đổi số trong lĩnh vực bán hàng ô tô là một hành trình dài, đòi hỏi đổi mới ở nhiều khía cạnh như cơ chế khuyến khích, quản lý mạng lưới đại lý, thiết kế showroom, cơ sở vật chất, chế độ lương thưởng và đào tạo kỹ năng cho nhân viên bán hàng. Điều quan trọng là nó không chỉ là việc sửa đổi quy trình mà còn là việc doanh nghiệp phải hướng tới mô hình kinh doanh kỹ thuật số”, đại diện của ABeam Consulting nhận định.
Ông Hoàng Vũ - CEO của Mytour.com.vn, một trong những kênh thương mại điện tử hàng đầu, nhấn mạnh: 'Kết quả khảo sát một lần nữa thể hiện xu hướng trẻ hoá và sự mở cửa của thị trường. Người tiêu dùng hiện nay đánh giá các thương hiệu dựa trên tiêu chí rõ ràng và thực tế. Họ nhận thức giá trị mà một chiếc xe cần mang lại để phục vụ cuộc sống của họ và sẵn sàng tiếp nhận những xu hướng công nghệ mới.'
Hình ảnh và thông tin số: ABeam Consulting
