Xu hướng ô tô điện đang tăng

Nguồn cung cấp năng lượng từ tài nguyên hóa thạch đang giảm dần, kèm theo vấn đề ô nhiễm môi trường trở nên nghiêm trọng hơn, thúc đẩy nhiều hãng xe trên thế giới chuyển sang sản xuất ô tô điện để thay thế cho xe sử dụng nhiên liệu xăng dầu.

Xe điện đang thay thế xe xăng

Theo dữ liệu từ JATO Dynamics, xe điện chiếm 6% tổng số xe bán ra trên toàn cầu năm 2021, tăng gần gấp đôi so với năm 2020. Trong năm 2021, khoảng 4,2 triệu xe điện được bán ra, tăng mạnh so với 2,01 triệu xe năm 2020.

Dữ liệu từ MarkLines Co ở Tokyo, Nhật Bản cho thấy doanh số bán xe điện toàn cầu năm 2022 tăng 66,6% so với năm 2021, lên 7,26 triệu xe. Thị phần xe điện chiếm 9,5% tổng số xe bán ra toàn cầu trong năm 2022.

Tại Trung Quốc, doanh số bán xe điện tăng khoảng 80%, lên 4,53 triệu xe vào năm 2022. Ở châu Âu, bao gồm Đức và Anh, doanh số bán xe điện tăng khoảng 30%, đạt 1,53 triệu xe.

Các hãng xe như Jaguar, Volvo, và Lotus đều đặt mục tiêu ngừng sản xuất các mẫu xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch và chuyển sang sản xuất ô tô điện trong tương lai gần.

Chính phủ nhiều quốc gia đang hướng tới việc cấm bán ô tô sử dụng động cơ đốt trong. Sự chấm dứt của xe xăng dầu đang trở nên không thể tránh khỏi, và điều này liên quan đến nhiều yếu tố, trong đó công nghệ là quyết định, và mọi thứ diễn ra rất nhanh chóng.

Trong vài năm gần đây, tình hình kinh tế xã hội của Việt Nam khá ổn định và có nhiều dấu hiệu khởi sắc, tạo điều kiện cho Việt Nam trở thành một thị trường tiềm năng để phát triển ô tô nói chung và ô tô điện nói riêng. Tuy nhiên, tỷ lệ sở hữu ô tô ở Việt Nam vẫn thấp hơn nhiều so với các nước láng giềng, chỉ 46 ô tô/1.000 người. Con số này chỉ bằng 1/10 của Thái Lan và 1/20 của Malaysia. Điều này tạo cơ hội cho các hãng ô tô đầu tư và phát triển sản xuất tại Việt Nam.

Chính phủ đã áp dụng những chính sách thuế ưu đãi đối với ô tô điện. Từ ngày 1/3/2022, Chính phủ đã giảm thuế tiêu thụ đặc biệt xuống còn 3% đối với các loại xe dưới 9 chỗ (trước đây là 15%) nhằm thúc đẩy phát triển ô tô điện tại Việt Nam. Ô tô điện chạy pin cũng được miễn thuế trước bạ trong 3 năm, bắt đầu từ 1/3/2023 theo Nghị định số 10/2023/NĐ-CP ngày 15/1/2023. Trong 2 năm tiếp theo, mức thuế này sẽ bằng 50% so với mức thu của các loại xe xăng, dầu có cùng số chỗ ngồi.

Trong khi đó, giá dầu thế giới phụ thuộc rất lớn vào biến động địa chính trị, và dự báo về thị trường nhiên liệu này liên tục thay đổi. Điều này sẽ ảnh hưởng lớn đến quyết định mua ô tô của người tiêu dùng trên thế giới nói chung và tại Việt Nam nói riêng.

Theo một cuộc khảo sát của một diễn đàn ô tô uy tín tại Việt Nam, có đến 99,4% người tiêu dùng trên 25 tuổi đã nghe về ô tô điện, trong đó 82% quan tâm và đã tìm hiểu về ô tô điện. Đáng chú ý, với những người đã và đang nghiên cứu sâu về ô tô điện, có tới hơn 45% dự định sẽ mua ô tô điện trong vòng 12 tháng tới.

Dù ở độ tuổi nào, người tiêu dùng vẫn thể hiện sự lạc quan, tin tưởng rằng ô tô điện sẽ là phương tiện của tương lai, giúp giảm ô nhiễm môi trường. Quan điểm này cho thấy sự chấp nhận mạnh mẽ của người tiêu dùng đối với ô tô điện nói chung, và tiềm năng lớn của thị trường ô tô điện tại Việt Nam nói riêng.

Trong 2 năm gần đây, nhiều hãng xe đã và đang giới thiệu những dòng sản phẩm sử dụng động cơ điện, sử dụng năng lượng sạch. Việt Nam hiện có VinFast với các sản phẩm xe máy điện, xe buýt điện và ô tô điện. Ngoài ra, các thương hiệu lớn như KIA với mẫu EV6, Hyundai với IONIQ 5, Audi với e-tron GT cũng đã xuất hiện tại thị trường Việt Nam. Tại Triển lãm Vietnam Motor Show 2022, hàng loạt mẫu xe điện lần đầu tiên được ra mắt, thể hiện sự quan tâm của các hãng đối với thị trường này. Tuy nhiên, tất cả các mẫu xe đều thuộc phân khúc tầm trung đến cao cấp với giá bán khá cao.

Chỉ tính riêng một hãng xe, doanh số ô tô điện tại Việt Nam trong hơn 1 năm (2021-2022) đã đạt khoảng gần 10.000 xe, tính lũy kế quý I-2023 là hơn 1.500 xe. Đây được đánh giá là mức tăng trưởng đáng kể trong thời gian ngắn.

Cơ hội nào cho ô tô điện cỡ nhỏ?

Việt Nam sẽ sớm chứng kiến sự ra mắt của một mẫu ô tô điện phổ thông là Wuling HongGuang MiniEV, dự kiến sẽ mở ra một phân khúc hoàn toàn mới tại thị trường ô tô Việt Nam: ô tô điện cỡ nhỏ. Giá bán của mẫu xe này được dự đoán sẽ giải quyết khoảng trống thị trường giữa xe tay ga cao cấp và hatchback hạng A giá thấp nhất.

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, mẫu xe này có thể là lựa chọn phù hợp với nhiều người dân, đồng thời làm cho doanh số bán ô tô điện tại Việt Nam tăng mạnh trong thời gian sắp tới.

Theo dữ liệu từ JATO, trong 3 năm (từ 2020, 2021 và 2022) Wuling HongGuang MiniEV là mẫu ô tô điện mini bán chạy nhất trên thế giới. Đây là sản phẩm được nghiên cứu và phát triển bởi GM - (SAIC - WULING) với doanh số bán lũy kế đạt hơn 25 triệu xe. Công ty liên doanh này có sự đóng góp của 3 cổ đông chính là: hãng General Motors (GM) của Mỹ chiếm một nửa tổng số cổ phần, cùng với SAIC Motor và Wuling Motors.

Wuling HongGuang MiniEV được TMT Motors sản xuất, lắp ráp và phân phối độc quyền tại Việt Nam, dự kiến sẽ ra mắt vào quý II năm 2023.

Theo thông số kỹ thuật được công bố tại các thị trường khác, Wuling HongGuang MiniEV có kích thước nhỏ gọn với chiều dài khoảng 2,9m, rộng 1,5m, và cao 1,6m, chiều dài cơ sở chỉ khoảng 1,9m - nhỏ gọn hơn rất nhiều so với các mẫu xe ô tô khác hiện có trên thị trường Việt Nam, phù hợp với nhu cầu di chuyển trong thành phố. Đặc biệt, với công suất sạc thấp, xe có thể được nạp năng lượng dễ dàng tại các ổ điện dân dụng với chi phí thấp.