1. Tại sao trẻ thường bị sặc bột?
Tình trạng sặc bột ở trẻ thường xuất phát từ những nguyên nhân sau đây:
- Trẻ ăn uống kèm với việc vui chơi: Thói quen kết hợp ăn uống với hoạt động vui chơi có thể dễ khiến thức ăn bị lọt vào đường hô hấp, gây ra tình trạng sặc. Khi đó, trẻ có thể gặp khó khăn trong việc thở, gây lo lắng cho ba mẹ.
- Thức ăn quá đặc: Cháo hoặc bột quá đặc dễ khiến trẻ khó nuốt, thậm chí gây nghẹt đường thở. Ngoài việc sặc, trẻ cũng có thể gặp khó khăn trong việc thở, da tái nhợt. Trong trường hợp này, việc xử lý kịp thời và đúng cách rất quan trọng để tránh tình huống nguy hiểm.
- Hệ thần kinh chưa hoàn thiện: Một số trẻ có hệ thần kinh chưa hoàn thiện hoặc yếu thường gặp phải tình trạng nấc, sặc khi ăn uống.
Trẻ khiến trò khi ăn dễ gặp tình trạng sặc bột
2. Nhận biết dấu hiệu trẻ đang bị sặc bột
Để phát hiện kịp thời và giảm thiểu tình trạng trẻ bị sặc bột, bạn cần nhận diện các dấu hiệu đặc trưng như:
- Trẻ bất ngờ ho trong lúc ăn.
- Da của trẻ chuyển sang màu tái nhợt.
- Chân tay trẻ cảm giác cứng đờ.
- Trẻ bắt đầu co giật.
- Trẻ khóc liên tục và thở không đều (gập ghềnh).
- Trẻ nôn ra thức ăn.
Trẻ khi gặp sự cố sặc bột thường khóc không ngớt
Khi nhận ra các biểu hiện trên, bạn cần hành động ngay hoặc đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất một cách nhanh chóng. Vì nếu cơ thể chuyển sang trạng thái nguy hiểm, ngừng thở, trẻ có nguy cơ tử vong trong vòng 5 đến 10 phút nếu không được can thiệp kịp thời.
3. Hướng dẫn cách xử lý khi trẻ gặp sự cố sặc bột
3.1. Xử lý sự cố sặc bột cho trẻ dưới 5 tuổi
Trẻ dưới 5 tuổi là nhóm đối tượng dễ gặp sự cố sặc bột. Vì trong giai đoạn này, trẻ rất năng động, và hệ cơ quan của họ chưa hoàn thiện hoàn toàn.
Nếu nhận thấy trẻ có các triệu chứng của sự cố sặc bột và bị ho, ba mẹ nên để bé tiếp tục ho, thậm chí khuyến khích bé ho, để giúp bé đẩy vật lạ (bột) ra khỏi miệng trong khoảng một phút. Sau đó, kiểm tra miệng của bé và lấy các vật thể còn sót lại trong miệng bé ra. Tuy nhiên, không nên cố tình đưa vào hoặc cho bé uống nước trừ khi bé sặc vật khô, vì việc này có thể làm tình hình trở nên nghiêm trọng hơn.
Trường hợp sau khi cơn ho giảm nhưng vẫn nghe thấy tiếng thở ồn hoặc bé vẫn ho, thở vẫn khó khăn, hãy đưa bé đi cấp cứu tại cơ sở y tế gần nhất.
Ngoài ra, dưới đây là một số bước xử lý mà ba mẹ có thể tham khảo:
- Bước 1: Bạn đặt bé dưới 5 tuổi nằm xuống bên đùi, mặt hướng xuống, đầu thấp hơn ngực, mông cao hơn đầu. Đồng thời, bạn phải giữ chặt cằm và cổ của bé.
- Bước 2: Dùng cánh tay vỗ mạnh khoảng 5 cái liên tục vào lưng của bé. Kiểm tra miệng và lấy bất cứ thứ gì vừa xuất hiện. Nếu biện pháp vỗ lưng không hiệu quả, chuyển sang kỹ thuật ấn ngực.
- Bước 3: Đặt bé nằm ngửa trên đùi bạn, đầu bé nên ở tư thế thấp hơn ngực. Sau đó, bạn ấn khoảng 5 lần vào nửa dưới của xương ức, sử dụng 2 ngón tay để ấn nếu bé dưới 12 tháng tuổi và gốc bàn tay nếu bé lớn hơn. Nếu đường thở của bé vẫn bị tắc, thực hiện lặp lại 5 lần vỗ lưng và ấn ngực.
- Bước 4: Trong trường hợp bé bất tỉnh và ngừng thở, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức và bắt đầu thực hiện hồi sức tim phổi (thực hiện hơi thở nhân tạo và ép tim từ bên ngoài lồng ngực) với tỷ lệ 2 lần hơi thở và 30 lần ép tim, tiếp tục cho đến khi nhân viên y tế đến.
Xử lý trẻ bị sặc bột cần phải được thực hiện nhanh chóng và kịp thời
Sau khi thực hiện xong các biện pháp sơ cứu trên, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế để kiểm tra xem có dị vật nào còn mắc kẹt trong đường thở của trẻ không.
3.2. Xử lý sặc bột cho trẻ lớn
Trường hợp trẻ đã trưởng thành nhưng vẫn bị sặc khi ăn bột hoặc cháo đặc, bạn nên áp dụng kỹ thuật Heimlich. Tùy vào tình trạng của trẻ, có tỉnh táo hay đã mất ý thức, bạn cần thực hiện xử lý đúng cách.
3.2.1. Nếu trẻ vẫn tỉnh
Trường hợp trẻ vẫn tỉnh, bạn cần tuân thủ các bước hướng dẫn dưới đây.
- Bước 1: Di chuyển về phía sau lưng của trẻ. Sau đó, ôm lấy phần thắt lưng của trẻ bằng 2 tay.
- Bước 2: Nắm chặt bàn tay và đặt vào vùng thượng vị (phần trên của xương rốn của trẻ).
- Bước 3: Thực hiện ấn mạnh 5 lần từ phía trước ra phía sau và từ phía dưới lên phía trên, đảm bảo thao tác nhanh chóng.
- Bước 4: Lặp lại quy trình trên khoảng 10 lần, cho đến khi trẻ có thể thở lại bình thường hoặc có thể khóc được.
Nếu trẻ có thể khóc, điều này có thể coi là quá trình xử lý đã thành công
3.2.2. Nếu trẻ đã mất ý thức
Nếu nhận thấy trẻ rơi vào trạng thái mất ý thức, bạn không nên chần chừ mà phải xử lý ngay, thực hiện hồi sức tim phổi đồng thời gọi cấp cứu như đã được hướng dẫn ở bước 4 trước đó.
4. Lưu ý khi thực hiện xử lý trẻ bị sặc bột
Trong quá trình xử lý trẻ bị sặc bột, bạn cần nhớ những điểm quan trọng sau đây.
- Nếu trẻ đã ngưng thở, bạn có thể thực hiện kỹ thuật Heimlich kết hợp với thổi ngạt và vỗ lưng cho đến khi trẻ khóc hoặc dị vật được đẩy ra ngoài.
- Sau khi lấy dị vật thành công, bạn cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế để được kiểm tra tổng quát và thực hiện các biện pháp điều trị hỗ trợ phù hợp.
- Nếu nhận thấy trẻ vẫn thở và khóc, bạn không nên vội vàng thực hiện các biện pháp xử lý sặc bột.
- Tránh móc tay vào cổ họng của trẻ để lấy dị vật vì có thể làm dị vật mắc kẹt sâu hơn.
Nếu trẻ vẫn khóc, bạn không nên vội vàng thực hiện các biện pháp xử lý
5. Cách phòng tránh tình trạng sặc bột ở trẻ
Để phòng tránh tình trạng sặc bột ở trẻ, hãy chú ý thực hiện một số biện pháp như sau:
- Lựa chọn thức ăn phù hợp theo độ tuổi của trẻ, tránh cho trẻ ăn cháo hoặc bột quá đặc.
- Khi trẻ đang ăn, hạn chế trẻ nô đùa quá mức.
- Đút cho trẻ từng miếng một cách từ tốn.
- Nếu nhận thấy trẻ ho hoặc có dấu hiệu bị nghẹn, hãy ngưng cho trẻ ăn ngay.
- Luôn để trẻ ngồi khi ăn, tránh để trẻ vừa nằm vừa ăn.
- Nếu trẻ không muốn ăn, không nên ép buộc.
- Trường hợp trẻ thường xuyên bị ốm vặt hoặc gặp vấn đề về đường hô hấp, hãy chú ý theo dõi biểu hiện khi trẻ ăn.
Mytour đã hướng dẫn chi tiết cách xử lý trẻ sặc bột tại nhà. Nhớ rằng sau khi xử lý thành công, bạn vẫn cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để kiểm tra kỹ hơn.