Xuất phát từ nền văn hóa truyền thống, câu đối ngày Tết tỏa sáng ra từ đâu? Ý nghĩa sâu sắc của việc treo câu đối Tết không ngừng được khám phá.

Việc treo câu đối Tết từ lâu đã trở thành biểu tượng văn hóa đặc trưng của người Việt. Cùng khám phá câu trả lời cho câu hỏi về nguồn gốc và ý nghĩa của truyền thống câu đối ngày Tết.

Tết đến, mọi người không chỉ trang hoàng nhà cửa mà còn treo đèn, kết hoa, mua quất đào và đặc biệt là gắn bó với những câu đối xuân. Những bài thơ ngắn này không chỉ tạo nên không khí vui tươi mà còn mang đến sự ấm áp và may mắn cho năm mới.

Bạn đã bao giờ tự hỏi câu đối Tết là gì chưa?

Câu đối Tết, hay còn gọi là Xuân liên hoặc liễn Tết, thật ra là một loại hình văn học truyền thống: bao gồm hai câu thơ song song, thể hiện tâm trạng và mong ước của tác giả trước khi đón chào năm mới, mùa xuân về.

Câu đối Tết là một phần không thể thiếu trong mỗi lễ hội xuân của người Á Đông nói chung và người Việt nói riêng. Thường được viết trên giấy màu hồng nhạt, bằng mực hoặc chữ vàng kim, thậm chí có những câu đối được viết trên giấy màu đỏ rực dát vàng. Nội dung của chúng thường chứa đựng những lời chúc phúc, bày tỏ hy vọng vào một năm mới tràn đầy hạnh phúc và thành công.

Xuất xứ của câu đối Tết

Câu đối Tết có nguồn gốc từ Trung Quốc trong thời kỳ nhà Chu: 'vào ngày mùng 1 tết, mỗi gia đình treo trước cửa hai tấm bùa bằng gỗ cây đào, được gọi là 'đào phù', trên tấm gỗ này có viết tên hai vị Thần chống lại tà ma là Thần Đồ và Uất Lũy, giúp xua đuổi tà ma, ác quỷ, đuổi đi điều không may và mang lại may mắn cho gia đình'.

Tuy nhiên, đến thời Ngũ Đại, trong triều đình nhà Tây Hán, nội dung viết trên tấm đào phù đã thay đổi thành những câu đối. Cụ thể, theo sách “Tống sử – Thục thế gia” ghi chép: Hậu Thục chúa Mạnh Sưởng ra lệnh cho học giả Chương Tốn viết lên đào phù hai câu đối:

Câu đối này được xem là câu đối Tết đầu tiên trong lịch sử các quốc gia Châu Á. Từ thời kỳ Tống trở đi, việc viết câu đối tết dần trở nên phổ biến.

Đến thời kỳ nhà Minh, tên gọi đào phù và câu đối Tết đã chính thức được thay đổi thành Xuân liên. Phong tục này đã lan rộng ngày càng nhiều đến các nước Châu Á như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Việt Nam.

Tại Việt Nam, việc viết câu đối tết trở nên phổ biến từ thời nhà Trần, không chỉ mang ý nghĩa của sự may mắn mà còn là biểu hiện của sự thông thái của người tạo ra chúng.

Ý nghĩa đằng sau việc treo câu đối Tết

Câu đối tết thường được viết trên giấy có màu hồng đào hoặc màu đỏ, theo quan niệm của người Việt xưa, những gam màu này tượng trưng cho sự rực rỡ, vui tươi. Vì vậy, mỗi từ, mỗi chữ trên giấy như một lời cầu nguyện, hy vọng vào sự may mắn, hạnh phúc trong suốt năm mới.

Việc treo câu đối còn tượng trưng cho sự hướng về cái đẹp và thiện, đã trở thành một phần của văn hóa tín ngưỡng của người Việt. Câu đối đỏ được viết bằng chữ quốc ngữ, từng nét chữ đều phản ánh khí chất và trí tuệ của người tạo ra, người mua hoặc người nhận câu đối.

Trong những câu đối Tết luôn chứa đựng sự tri ân và lòng thành kính đối với ông bà, cha mẹ, và những lời chúc an khang, thành công cho mọi người xung quanh trong dịp tết đến và xuân về.

Các xu hướng viết câu đối Tết hiện nay

Câu đối tết đã trở nên phổ biến trong dân gian, dưới đây là những xu hướng viết câu đối Tết hiện nay:

• Trend viết câu đối bằng chữ Hán, chữ Nôm: Nhiều gia đình chọn mua câu đối bằng chữ Hán và chữ Nôm dù họ có thể không hiểu hết về ý nghĩa của câu đối, nhưng họ nghĩ rằng tất cả các câu đối ngày Tết đều mang ý nghĩa chung là cầu cho một năm mới với nhiều điều may mắn, tốt lành.

• Câu đối thư pháp chữ Việt: Ngoài câu đối bằng chữ Hán, chữ Nôm, câu đối bằng chữ thư pháp chữ Việt cũng được ưa chuộng. Lý do đơn giản là vì với chữ Tiếng Việt sẽ giúp mọi người dễ hiểu ý nghĩa của câu đối hơn, bên cạnh đó chữ thư pháp còn có tính nghệ thuật cao, chữ viết đẹp mắt và tinh tế.

• Viết câu đối tập trung vào ý nghĩa hơn là số lượng chữ: Thay vì chọn câu đối ngắn hoặc dài, vào dịp tết khi chọn câu đối treo trong nhà hoặc dành tặng bạn bè, người thân, các gia đình thường chọn những câu đối mang ý nghĩa cầu mong sự may mắn, bình an, thuận buồm xuôi gió trong suốt một năm, không quan trọng là dài hay ngắn.

Ngoài những cặp câu đối, tết không thể thiếu các loại bánh chưng, bánh tét, mứt và quan trọng hơn là mâm ngũ quả với nhiều ý nghĩa cầu mong một năm mới đủ đầy, may mắn. Hãy chuẩn bị cho gia đình mình một mâm ngũ quả thật đẹp để đón một năm mới ý nghĩa nhé.

Hy vọng với những chia sẻ từ bài viết sẽ giúp bạn hiểu thêm về nguồn gốc và ý nghĩa của câu đối. Đừng quên mua những câu đối ý nghĩa để treo trong nhà và dành tặng những người thân yêu của mình nhé!

Mua các loại trái cây sấy tại Mytour để thưởng thức trong ngày Tết: