Xưởng chế tạo khuôn giày thủ công với quá khứ trên 100 năm tại Nhật Bản đã phải đóng cửa do không đuổi kịp công nghệ in 3D

Kết cục đau lòng cho một xưởng sản xuất thủ công với lịch sử vô cùng lâu dài ở Nhật Bản

Xưởng Fukui Kutsukigata nằm trên một con đường thương mại ở phía Bắc Tokyo và là một trong những xưởng còn hoạt động lâu nhất ở Nhật Bản. Nhưng nhân công và máy móc ở đây đang hoàn thành các đơn hàng cuối cùng của các nhãn hiệu giày trước khi hoàn toàn đóng cửa trong vài tháng tới.

Sản phẩm chính của xưởng Fukui Kutsukigata là các khuôn gỗ theo hình dạng bàn chân để làm giày da, được đánh giá cao bởi sự chính xác trên mỗi sản phẩm. Trong thời kỳ hoàng kim, họ sản xuất hơn 100.000 khuôn gỗ mỗi năm. Nhiều đôi giày cho các vận động viên nổi tiếng như Ryo Ishikawa hoặc Keiichiro Fukabori đã được tạo ra từ các khuôn của xưởng.

Nhưng trong vài năm gần đây, các hãng giày dần chuyển sang sử dụng mẫu khuôn mới được sản xuất bằng công nghệ in 3D, với độ chính xác cao và giá thành thấp hơn nhiều. Vì lí do đó, đơn hàng cho xưởng Fukui Kutsukigata ngày càng giảm. Cuối cùng, chủ tịch Fukui Toshimi, nay đã 88 tuổi, đã quyết định đóng cửa xưởng sau hơn 100 năm hoạt động.

Theo lời kể của ông Toshimi, xưởng chế tạo này được cha ông, ông Fukui Chibanosuke, thành lập vào năm 1917. Khi đó, Nhật đang mở cửa đón nhận văn hóa phương Tây, với các loại giày da đang thịnh hành. Vì thế, xưởng được thành lập để đáp ứng nhu cầu về khuôn giày của thị trường.

Ban đầu, xưởng chế tạo được đặt tại Asakusa, Tokyo, nhưng đã bị phá hủy trong cuộc tấn công vào tháng 3 năm 1945. Tuy nhiên, chỉ sau một thời gian ngắn, xưởng Fukui Kutsukigata đã tìm được một địa điểm mới tại Adachi, phía Bắc Tokyo. Và từ đó đến nay, đó vẫn là địa chỉ của xưởng.

Trong thời kỳ hậu chiến, những đôi giày cao gót trở thành xu hướng của phụ nữ Nhật Bản, mang lại nguồn thu ổn định cho xưởng chế tác với một số lượng lớn khuôn giày cao gót được đặt hàng. Tuy nhiên, điều đó vẫn không thể sánh kịp với thời kỳ thịnh vượng nhất của xưởng Fukui Kutsukigata vào khoảng giữa những năm 90, khi những đôi giày đế dày theo phong cách của nữ ca sĩ Amuro Namie làm mưa làm gió. Để theo kịp trào lưu, các xưởng sản xuất giày cũng sản xuất ra các mẫu giày với kiểu dáng khác nhau, dẫn đến nhu cầu về khuôn giày tăng mạnh trong thời điểm này. Doanh thu của xưởng chế tác Fukui Kutsukigata khi ấy lên đến 500 triệu yên mỗi năm.

'Khi ấy, chúng tôi làm việc quá giờ như việc ăn cơm hàng ngày,' ông Fukui Toshimi nhớ lại với niềm hồi hộp.

Không giống những chiếc khuôn giày làm từ nhựa dẻo như ngày nay, những chiếc khuôn của xưởng chế tác Fukui Kutsukigata được khắc thủ công từ gỗ bởi các nghệ nhân của xưởng. Việc đào tạo những nghệ nhân như vậy mất rất nhiều thời gian, nhưng đó cũng là hướng đi mà ông Toshimi đã chọn từ khi lên nắm quyền vào năm 1980. Ông tin rằng những nghệ nhân thủ công có kỹ thuật cao sẽ là chìa khóa dẫn đến thành công của xưởng trong tương lai.

Và kết quả đã chứng minh sự đúng đắn của niềm tin của ông Toshimi, khi nhờ tập trung vào việc đào tạo kỹ thuật cho các thợ của xưởng, ông đã có trong tay đội ngũ nghệ nhân để đáp ứng mọi yêu cầu từ những khách hàng khó tính nhất. Các hãng sản xuất giày danh tiếng luôn tìm đến Fukui Kutsukigata để đặt khuôn cho những đôi giày dành riêng cho các vận động viên hàng đầu.

Tuy nhiên, trong vài năm gần đây, mọi thứ đã thay đổi hoàn toàn.

Với sự tiến bộ của công nghệ in 3D, bây giờ có thể dễ dàng tạo ra các khuôn giày với độ chính xác cao, trong khi giá lại rẻ hơn nhiều so với các khuôn giày thủ công bằng gỗ do xưởng Fukui Kutsukigata sản xuất. Thời thế thay đổi, xưởng chế tác cũng dần bị chìm trong nợ nần.

Cuối cùng, khi đứa cháu ruột của ông Fukui Toshimi không muốn tiếp nối nghiệp gia đình vì cảm thấy xưởng chế tác không có tương lai, ông Toshimi đã quyết định đóng cửa xưởng chế tác hơn 100 năm tuổi này.

'Bán phần đất của xưởng chế tác đi, tôi sẽ có đủ tiền để trả nợ,' ông Toshimi trả lời trong một cuộc phỏng vấn. 'Đến lúc phải làm chuyện này rồi.'

Ông Toshimi đã tìm được người sẵn lòng mua lại phần đất của xưởng chế tác để xây dựng một khu nhà ở, và hai bên đang trong quá trình đàm phán giá cả.

'Tôi sẽ nhớ xưởng chế tác Fukui Kutsukigata, nhưng làm sao có thể tránh khỏi sự thay đổi của thời đại.'

Tham khảo Nikkei