Xuyên tâm liên là gì? Lợi ích và cách sử dụng xuyên tâm liên

Xuyên tâm liên được biết đến là loại thảo dược có tác dụng chữa viêm họng, cảm cúm, tiêu chảy, nhiễm trùng,... Ngoài ra, cây này còn có khả năng chống oxy hóa và kháng sinh hiệu quả. Vậy xuyên tâm liên là gì, lợi ích và cách sử dụng ra sao? Hãy cùng khám phá câu trả lời trong bài viết này nhé!

Tìm hiểu về xuyên tâm liên

Cây xuyên tâm liên là gì?

Xuyên tâm liên là một loại thảo dược thuộc họ Ô rô Acanthaceae, có tên khoa học là Andrographis paniculata. Cây này có nguồn gốc từ Ấn Độ và Sri Lanka, còn được gọi là cây công cộng, cây lá đắng, khổ đởm thảo,...

Xuyên tâm liên có tính hàn, được sử dụng làm thuốc trong y học. Andrographolide là thành phần chính được tìm thấy trong xuyên tâm liên, có tác dụng ức chế sự nhân lên của virus và chống viêm rất hiệu quả.

Đặc điểm của cây xuyên tâm liên

Xuyên tâm liên là loại cây thân thảo, cao khoảng từ 30 - 80cm, thân cây có nhiều đốt, lá mọc đối diện nhau. Lá của cây thường có hình mác hoặc hình trứng thuôn dài.

Hoa xuyên tâm liên có màu trắng, mọc thành từng chùm. Sau khi hoa nở, cây sẽ ra nhiều quả nhỏ, dài khoảng 15mm.

Cây xuyên tâm liên được trồng nhiều ở các nước Nam Á, Đông Nam Á, châu Phi, Trung Mỹ, Caribe,... Ở Việt Nam, cây chủ yếu phân bố ở vùng phía Bắc.

Xuyên tâm liên là một trong 70 loại thuốc nam quan trọng được Bộ Y tế khuyến khích trồng nhiều trong vườn thuốc tại các trạm y tế.

Bộ phận của cây được sử dụng làm dược liệu

Cây xuyên tâm liên được sử dụng làm nguyên liệu dược phẩm. Trừ bộ phận ở dưới mặt đất, toàn bộ phần trên của cây đều có thể dùng làm thuốc.

Các loại thuốc từ cây xuyên tâm liên đã được sử dụng từ lâu trong y học cổ truyền với hiệu quả rất tích cực.

Công dụng chính của cây xuyên tâm liên

Theo y học cổ truyền, cây xuyên tâm liên có vị đắng, thuộc kinh phế, kinh vị, kinh đại tràng và kinh tiểu trường. Loại cây này có khả năng thanh nhiệt, giải độc, và hoạt huyết rất tốt.

Trong đông y, xuyên tâm liên thường được sử dụng để điều trị các bệnh như cảm cúm, sốt, viêm amidan, viêm họng, viêm phổi, tiểu buốt, viêm âm đạo, mụn nhọt, mẩn ngứa,...

Trong thời kỳ khó khăn ở Việt Nam, xuyên tâm liên là một loại thuốc quý vì có nhiều tác dụng khác nhau. Trong đó, nổi bật là khả năng chống vi khuẩn, nấm và virus; chống lại sự oxy hóa, ngăn ngừa ung thư; kích thích hệ miễn dịch chống viêm,...

Ngoài ra, xuyên tâm liên còn được sử dụng rộng rãi trong điều trị bệnh gan, thủy đậu, tăng huyết áp, tiểu đường,...

Một số công thức chữa bệnh bằng xuyên tâm liên

Dưới đây là những công thức chữa bệnh hiệu quả từ cây xuyên tâm liên. Tuy nhiên, các công thức này chỉ mang tính chất tham khảo, cần được tư vấn chính xác từ chuyên gia hoặc bác sĩ trước khi áp dụng.

Chữa viêm phổi, viêm phế quản, viêm xoang

• Nguyên liệu: Xuyên tâm liên, kim ngân hoa, bách bộ, mạch môn lương. Mỗi loại 10g
• Cách làm: Rửa sạch các nguyên liệu và sắc cùng với 1 lít nước để uống. Mỗi lần sắc chỉ nên dùng trong ngày, mỗi ngày 1 thang, uống liên tục trong 1 tuần.

Chữa viêm họng, viêm amidan

• Nguyên liệu: 6g xuyên tâm liên, 10g kim ngân hoa, 12g huyền sâm, 12g mạch môn.
• Cách làm: Rửa sạch các nguyên liệu và sắc cùng với 1 lít nước để uống. Mỗi lần sắc chỉ nên dùng trong ngày, mỗi ngày 1 thang, dùng liên tục từ 7 - 10 ngày.

Chữa tiểu buốt, tiểu rắt do viêm đường tiết niệu

• Nguyên liệu: 20g lá xuyên tâm liên.
• Cách làm: Rửa sạch lá xuyên tâm liên và giã nát để lấy nước. Uống loại nước này mỗi ngày một lần.

Chữa các bệnh liên quan đến gan

• Nguyên liệu: 25g xuyên tâm liên tươi, 15g cây xạ đen, 15g cây an xoa.
• Cách làm: Rửa sạch các nguyên liệu và sắc trên bếp cùng với 1 lít nước. Sắc cho đến khi nước còn khoảng một nửa rồi lấy nước chia thành 2 phần và uống sau khi ăn.

Chữa rối loạn tiêu hoá

• Nguyên liệu: 10g xuyên tâm liên, 10g khổ sâm.
• Cách làm: Rửa sạch các nguyên liệu rồi sắc cùng với 1 lít nước. Uống trong ngày, mỗi ngày 1 thang, sử dụng cho đến khi hết triệu chứng bệnh.

Chữa áp xe

• Nguyên liệu: 10g lá xuyên tâm liên, 10g muối hạt.
• Cách làm: Rửa sạch lá xuyên tâm liên và giã nát cùng với 10g muối hạt để lấy nước uống. Phần bã còn lại cho vào một chiếc khăn mềm, chườm lên vùng đang bị áp xe.
• Thực hiện đều đặn mỗi ngày một lần.

Chữa mụn nhọt, mẩn ngứa, viêm ngoài da

• Nguyên liệu: 20g xuyên tâm liên khô.
• Cách làm: Rửa sạch nguyên liệu, rang vàng trên bếp sau đó đun cùng với 3 - 5 lít nước trong khoảng 30 phút.
• Sau 30 phút, chắt lấy nước để xông vào vùng bị bệnh cho đến khi nước nguội bớt thì dùng nước đó để tắm.
• Nên thực hiện đều đặn mỗi ngày một lần để đạt hiệu quả tốt nhất.

Lưu ý khi sử dụng xuyên tâm liên

Theo thông tin từ trang Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Mytour, khi sử dụng xuyên tâm liên, bạn cần chú ý những điều sau:

• Không nên sử dụng thường xuyên trong một thời gian dài vì xuyên tâm liên có tính lạnh, có thể ảnh hưởng đến tỳ vị, đặc biệt là đối với những người bị hư hàn.
• Không nên dùng xuyên tâm liên cho bệnh nhân có rối loạn đông máu, người đang chấn thương, sau phẫu thuật, phụ nữ mang thai và cho con bú,...
• Không tự ý thay đổi liều thuốc đã được kê đơn. Khi phát hiện các triệu chứng bất thường, cần nhanh chóng đến gặp bác sĩ.

Trên đây là những chia sẻ về xuyên tâm liên từ Mytour. Hy vọng với bài viết này, bạn có được những kiến thức hữu ích. Cảm ơn vì đã theo dõi!

Nguồn: Trang Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Mytour