Trong thời kỳ chiến tranh bảo vệ tổ quốc khốc liệt, nhà thơ Tố Hữu đã viết:
Giương gươm không quỳ phục,
Thanh niên không ngần ngại, lão tướng cũng không e dè.
Trước cha, sau con,
Đã trở thành đồng đội, chung lối quân đi
(Tiếng hát sang xuân - 1965)
Dòng thơ ấy đưa ta về thời kỳ anh hùng của người trẻ Việt Nam trong cuộc chiến chống Mỹ. Hình ảnh của cô Thu, người phụ nữ giao liên trong truyện 'Chiếc lược ngà' của Nguyễn Quang Sáng, đã khiến chúng ta ngưỡng mộ không ít.
Thông qua nhân vật bác Ba, Nguyễn Quang Sáng đã biểu hiện tình cảm đặc biệt dành cho cô Thu, với sự quý trọng và yêu thương. Ông cảm thông với tính cách 'cứng đầu' của một đứa trẻ chỉ vì vết sẹo chiến tranh trên gương mặt của một người lính trở về từ chiến trường mà không chịu gọi một tiếng 'ba'. Hình ảnh của bé Thu, 'hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và hôn cả vết thẹo dài trên má của ba', cùng với cử chỉ 'dang cả hai chân rồi câu chặt lấy ba nó', từ chối để ba nó ra đi, mãi mãi là một biểu tượng cảm động về tình cha con trong thời kỳ đầy máu lửa. Khoảnh khắc đặc biệt đó đã trở thành kỷ niệm khó quên. Câu chuyện đã gây ra một cú sốc đau lòng trong lòng người!
Khi anh Sáu ra đi nhập ngũ, bé Thu mới 1 tuổi. Khi hai cha con gặp lại nhau, bé Thu đã gần 9 tuổi. Năm 1958, ông Sáu hy sinh, con gái ông chỉ mới 13 tuổi. Khi cô 16 tuổi, cô nhận được chiếc lược ngà của cha gửi lại, và cô đã trở thành một nữ chiến sĩ giao liên 'rất thông minh, mưu trí'.
Cô Thu, nữ chiến sĩ giao liên, có nhiều phẩm chất anh hùng. Khi rơi vào tình huống bị bao vây bởi kẻ thù, cô vẫn có khả năng lừa dối chúng, thoát ra an toàn. Cô có khả năng phân biệt 'kẻ nào là Mỹ, kẻ nào là giả' từ rất xa bằng 'cái mũi rất nhạy bén' của mình. Trong chuyến công tác dẫn đoàn cán bộ từ trạm M.G đến trạm L.A, trên đường gặp phải bọn biệt kích, cô đã ở lại chặn địch. Sáng hôm sau, cô xuất hiện ở binh trạm 'trang phục bùn đất bẩn và ướt sũng', mới rời khỏi tình thế nguy hiểm mà gương mặt 'trơ trọi' lạ thường! Cặp mắt 'tập trung vào súng', làn da cháy nắng, đôi tai đeo bông tai, vừa duyên dáng, vừa ngây thơ đó chính là đứa con gái của ông Sáu. Chúng ta cảm thấy xúc động và kính trọng cô chiến sĩ giao liên đang bước tiếp trên con đường chiến đấu gian nan, quyết liệt, vẻ vang của cha cô.