Đề bài: Ý kiến về hình tượng quê hương và con người tại quê cha đất tổ trong Cố hương
Ý kiến về hình tượng quê hương và con người tại quê cha đất tổ trong Cố hương
Bài làm:
Lỗ Tấn (1881- 1936) là một trong những nhà văn cách mạng nổi tiếng nhất của lịch sử văn hóa Trung Quốc. Ông ra đời và lớn lên trong bối cảnh đất nước Trung Hoa đang trải qua sự đổi thay và chậm trễ cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX. Cố Hương, một tác phẩm xuất sắc thuộc tập Gào thét, không chỉ là sự kể chuyện cảm động về quê hương, về ngôi nhà cũ cần chuyển giao mà còn chứa đựng những tư duy sâu sắc về sự thay đổi của bản chất con người và niềm hi vọng vào một con đường, một tương lai mới của Lỗ Tấn.
Ngay từ đầu tác phẩm, hình ảnh 'quê hương' được đặt trong không khí u ám với bầu trời 'đang độ giữ đông', 'gió lạnh thổi vào khoang thuyền'. Nổi bật với tâm trạng của một người con xa quê hơn 20 năm về thăm lại quê cũ, 'không sợ trời giá rét, đi qua hơn hai nghìn dặm'. Thế nhưng, khi nhìn thấy 'thôn xóm mờ mịt ở xa', tâm trạng của tác giả bắt đầu 'trở nên khó nói'. Ông cảm thấy nghi ngờ về những ký ức tốt đẹp về quê hương của mình hơn 20 năm trước. Lỗ Tấn phải tự nhắc nhở mình rằng 'do tâm hồn mình đã biến đổi' và 'lòng mình chẳng vui vẻ'. Ngay từ đoạn đầu truyện, hình ảnh quê hương của Lỗ Tấn hiện ra thật buồn và mang đến sự thất vọng một cách khó diễn đạt.
Chuyến về thăm quê lần này của tác giả thật sự là đặc biệt, bởi đây là lần cuối cùng ông chia tay ngôi nhà cũ, nơi đã là nơi sinh sống của những đời gia đình Lỗ Tấn, nơi mà mọi người chôn nhau để chia sẻ cuộc sống. Chuyến về thăm quê mang theo mình nhiều ý nghĩa, nhưng cảnh đầu tiên mà tác giả chứng kiến lại là ngôi nhà vắng lặng, không còn chút gì ấm áp, quen thuộc. Đó là 'mấy cọng tranh khô phơi bay trước gió', ngôi nhà đã được dọn sạch sẽ nhưng lại trở nên 'càng thêm trống vắng'.
Mẹ của tác giả và cháu Hoằng chạy ra đón. Người mẹ vẫn giữ nguyên vẻ hiện tại, sau hơn 20 năm chỉ gặp qua thư từ, bây giờ đã được gặp trực tiếp. Mẹ 'vô cùng phấn khích' và chăm sóc tận tình, bảo con 'nghỉ ngơi, uống trà'. Tuy nhiên, tác giả cảm nhận được 'nét buồn thầm kín' trên khuôn mặt của mẹ. Bà là người mẹ chu đáo, lo lắng cho con đi đường xa, sắp xếp thời gian thư thả và cả việc chuẩn bị trước ngày con lên đường. Bà cũng cố gắng không nhắc đến việc dọn nhà để không làm phiền lòng con.
Nhân vật mẹ là người hiền lành và sâu sắc, gặp hai bố con Nhuận Thổ, bà chăm sóc và hỏi thăm tận tình. Bà nói với con trai: 'Cái gì không cần chở đi thì để anh ta chọn, lấy cái nào thì lấy'. Có một nhà thơ Việt Nam曾说: 'Quê hương là chiếc cầu tre nhỏ/Mẹ đeo nón là nghiêng che'. Không có mẹ, làm sao có quê hương? Hình ảnh người mẹ ân cần, ấm áp và chu đáo làm cho quê hương trong tâm hồn tác giả trở nên đẹp đẽ và êm dịu.
Sau hơn 20 năm xa cách, khi quay trở lại quê hương, tác giả không chỉ cảm nhận sự thay đổi của cảnh đẹp và ngôi nhà mà còn thấy lạ xa với những người dân. Nhân vật tôi không nhận ra chị Hai Dương - 'nàng Tây Thi đậu phụ' của xưa. Chị đã trở thành 'mụ com - pa' cáu kỉnh, miệng liên tục xỉa xói. Cô thiếu nữ xinh đẹp ngày nào giờ đã trở thành người cay độc, thích gian trá và nhận chăm sóc của người khác. Những hình ảnh như 'mụ com - pa' hay những người khác thường xuyên đến nhà tác giả để nhặt nhạnh đồ đạc làm cho quê hương hiện lên trong tâm trạng đói khổ và cực nhọc. Tuy nhiên, sự thay đổi rõ ràng nhất về con người quê hương hiện lên khi tác giả kể về cuộc gặp gỡ với Nhuận Thổ, người bạn thân thiết từ thời thơ ấu.
Khi mẹ nhắc đến Nhuận Thổ, kí ức của tác giả như được 'thắp sáng' ngay lập tức. Chỉ với một Nhuận Thổ, tác giả cảm nhận được vẻ đẹp của quê hương. Đây là người bạn quan trọng đại diện cho vẻ đẹp của tuổi thơ và cả quê hương. Những kí ức tươi đẹp về Nhuận Thổ làm cho cuộc gặp lại trở nên xa cách và đau lòng hơn bao giờ hết.
Hình ảnh hiện tại của Nhuận Thổ chỉ còn lại sự đau khổ và mầu mực tăm tối. 20 năm đã biến đổi hoàn toàn con người, khuôn mặt tròn trĩnh và nước da mềm mại bây giờ trở thành màu vàng xanh, với những nếp răn sâu. Đôi mắt đỏ húp mọng. Chiếc mũ lông chiên bé tí năm xưa bây giờ đã bị thay thế bằng chiếc mũ rách tươm, và người ta chỉ nhìn thấy chiếc áo bông mỏng dính trên cơ thể co ro cúm rúm. Cậu bé Nhuận Thổ mạnh mẽ và năng động ngày nào giờ đã biến thành hình ảnh già nua, đau khổ, gánh nặng gia đình nặng nề.
Gặp lại người bạn thân sau bao năm, Nhuận Thổ trở nên lạc quan và nhưng lại đầy thê lương. Anh ta mở miệng để nói nhưng chỉ có thể mấp máy, sau đó mới 'cung kính' nói 'Bẩm ông!'. Lễ giáo và trật tự xã hội đã đẩy họ xa nhau, xây dựng một bức tường ngăn cách giữa họ. Nhân vật tôi đã bị 'điếng người' khi nghe bạn thân từng nói như vậy. Gặp lại Nhuận Thổ, tác giả cảm thấy nặng trĩu vì sự thay đổi của người bạn, làm cho họ trở nên xa cách, 'trông anh ta phảng phất như một pho tượng đá' vô linh hồn. Sự thay đổi của Nhuận Thổ có lẽ là biểu tượng cho sự biến đổi của một miền quê, nơi mọi thứ trở nên co ro, người nông dân trở nên nghèo đói, và gánh nặng cuộc sống chồng chất.
Thông qua chuyến thăm cuối cùng, nhân vật tôi đã mô tả rõ sự thay đổi của quê hương, từ cảnh đẹp đến con người. Đặc biệt là sự thay đổi của Nhuận Thổ. Tác giả đã lên án tội ác của chế độ phong kiến đối với nhân dân, đặt ra vấn đề về quyền sống và quyền hạnh phúc của họ.
Ở phần cuối của truyện ngắn, tác giả nói về con đường: 'Như những con đường trên mặt đất; thực tế trên mặt đất không có đường nào cả. Chúng ta đi mãi thì mới tạo ra những con đường'. Con đường ở đây có thể là con đường thoát nghèo, con đường tìm kiếm hạnh phúc, nhưng cũng có thể là con đường đến tương lai. Tác giả liên kết giữa hy vọng và con đường. Có lẽ tác giả đang hy vọng, tin rằng sẽ có một con đường nào đó dẫn đến hạnh phúc cho những người dân nghèo, một con đường cách mạng để đến tương lai? Câu cuối cùng làm nặng thêm triết lý của truyện ngắn và thể hiện tầm nhìn, nỗi đau đau đáu để tìm kiếm hạnh phúc cho dân tộc của Lỗ Tấn.