Ý nghĩa của các biểu tượng trên bảng điều khiển của hộp số tự động ô tô

Đối với các loại xe ô tô sử dụng hộp số tự động, các ký hiệu trên cần số thường khác biệt so với xe số sàn, và nhiều người vẫn chưa hiểu rõ ý nghĩa của chúng. Hãy đọc bài viết này để tìm hiểu thêm về các ký hiệu này và công dụng của chúng!

Khám phá thêm về hộp số tự động của xe

Quá trình phát triển

Hộp số ô tô được phát minh vào năm 1894 bởi René Panhard và Émile Levassor. Hai nhà phát minh này, trước đây là đối tác kinh doanh trong lĩnh vực sản xuất gỗ, đã hợp tác để tạo ra xe hơi và hộp số là một trong những thành tựu lớn của họ.

Kể từ khi hộp số đầu tiên xuất hiện, các nhà sản xuất ô tô đã liên tục nghiên cứu để cải thiện quá trình sang số, đặc biệt là khi di chuyển trong các thành phố đông đúc. Năm 1904 được xem là một bước tiến lớn trong ngành công nghiệp ô tô với sự xuất hiện của hộp số tự động, giúp cho việc lái xe trở nên thuận tiện hơn, đặc biệt là trong điều kiện giao thông đô thị.

Vào năm 1932, hộp số tự động cổ điển đầu tiên đã được phát triển hoàn chỉnh. Loại hộp số này bao gồm 4 cấp số, giúp cho việc chuyển số trở nên tự động mà không cần đến chân côn và cần số như trước đây, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc lái xe.

Đến đầu thế kỷ 20, nhiều hãng sản xuất ô tô hàng đầu như BMW, BF, Mercedes-Benz,... đã tập trung vào việc nâng cấp và cải tiến hộp số tự động. Nhờ đó, nhiều loại hộp số tự động mới và mạnh mẽ hơn đã được ra đời, như hộp số ZF 6HP26 trên BMW Series 7 hay hộp số tự động 7 cấp trên các dòng xe Mercedes. Và các hãng xe khác như Toyota cũng đã cho ra đời loại hộp số tự động 8 cấp trên Lexus LS 460 của họ vào năm 2007.

Hiện nay, có nhiều mẫu xe sử dụng hộp số tự động 10 cấp hoặc vô cấp (CVT). Hộp số tự động giúp xe di chuyển mượt mà, êm ái hơn nhiều so với xe số sàn. Ngoài ra, nó cung cấp tỉ số truyền hợp lý hơn, giảm độ trễ khi chuyển số và giúp xe có thể di chuyển ở tốc độ cao nhưng với vòng tua thấp hơn đáng kể, tiết kiệm nhiên liệu.

Vị trí cần số trên xe tự động

Trước khi tìm hiểu về ý nghĩa của các ký hiệu trên cần số tự động, cần hiểu rõ vị trí của cần số tự động trên các dòng xe hiện nay.

Cụ thể, vị trí của cần số trên các dòng xe hiện đại ngày nay không giống nhau. Ngoài ra, sự khác biệt về vị trí đặt cần số giữa các dòng xe như Sedan, SUV, MPV hay bán tải cũng là khá lớn:

• Đối với dòng Sedan, SUV: Vị trí của cần số tự động thường nằm ở giữa ghế lái và ghế phụ.
• Đối với dòng MPV, bán tải: Cần số thường được đặt ở trục tay lái.
• Đối với các dòng xe thể thao, xe đua: Cần số tự động thường được chuyển thành núm xoay hoặc nút bấm để người lái dễ dàng thao tác hơn.

Ý nghĩa và công dụng của các ký hiệu trên cần số xe tự động

Ký hiệu cơ bản trên cần số xe tự động

Đối với tài xế mới, khi nhìn vào ký hiệu trên cần số tự động, có thể cảm thấy chúng phức tạp và khó hiểu. Tuy nhiên, nắm bắt được một số ký hiệu (viết tắt) và ý nghĩa của chúng sẽ giúp việc điều khiển xe trở nên dễ dàng hơn rất nhiều so với việc lái xe số sàn.

4 ký hiệu cơ bản trên cần số xe tự động gồm: P, R, N, D. Đây là các viết tắt của một số từ Tiếng Anh và mỗi ký tự mang ý nghĩa và vị trí khác nhau. Trên mọi loại xe sử dụng hộp số tự động, các cần số sẽ bao gồm:

• P - Parking: Ký hiệu này có nghĩa là đậu xe, số P thường đặt ở đầu bảng hộp số. Khi cần dừng, đỗ xe an toàn, có thể chuyển sang số này để tránh xe bị trượt dốc.
• R - Reverse: Ký hiệu này là số lùi. Số R thường đặt dưới số P. Khi muốn lùi, có thể đưa cần số sang vị trí R và dùng chân ga nhẹ để lùi.
• N - Neutral: Ký hiệu này là số Mo. Số N thường ở giữa bảng hộp số. Khi chuyển sang số này, xe sẽ ở trạng thái tự do, thích hợp khi muốn di chuyển ngắn hạn. Khi chuyển sang Mo, cần kết hợp với phanh chân để đảm bảo an toàn.
• D - Drive: Ký hiệu này là số tiến. Số D thường ở dưới cùng, khi chuyển sang D và dùng ga, xe sẽ tiến về phía trước, các cấp số từ 1 - 4 hoặc 1 - 10 (tùy vào loại hộp số) sẽ tự động chuyển tương tự như trên xe số sàn mà không cần chân côn.

Các ký hiệu mở rộng trên cần số xe tự động

Bên cạnh 4 ký hiệu cơ bản mà hầu hết các mẫu xe tự động đều có, trên một số dòng xe, các hãng xe cũng thêm một lẫy chuyển số xe tự động. Lẫy này thường đặt dưới tay nắm vô lăng để tài xế dễ thao tác hơn. Thường, lẫy chuyển số này được sử dụng cho các mẫu xe tự động có chế độ S (Sport) hoặc M (Manual).

Bên cạnh đó, người dùng cũng có thể gặp một số ký hiệu khác trên cần số như:

• M (+/ -) - Manual: Trong đó, (+) là tăng số và (-) là giảm số. Đây là trang bị biến cần số tự động sang bán tự động, giúp tài xế điều chỉnh số để phù hợp với điều kiện lái xe.
• OD - Overdrive: OD giữ cho vòng tua máy thấp, giúp hãm tốc độ mà không cần đạp phanh nhiều khi đổ đèo.
• L - Low: Chế độ này giúp động cơ hoạt động mạnh mẽ hơn, phù hợp khi xe xuống dốc hoặc tải nặng.
• B - Brake: Chế độ Brake cũng hữu ích như L ở trên, giúp xe khi lên/xuống dốc hoặc tải nặng.
• S - Sport: Chế độ này thường trên các dòng xe thể thao, tạo cảm giác lái mạnh mẽ hơn.
• D1 - Drive 1, D2 - Drive 2 (D3, D4…): Chế độ hỗ trợ đổ đèo an toàn, giúp xe di chuyển dễ dàng trên địa hình khó khăn.

Ưu và nhược điểm của các loại cần số trên xe số tự động

Cần số được sắp xếp theo kiểu ziczac

Cần số tự động sắp xếp theo kiểu ziczac thường được Toyota trang bị trên các mẫu xe tự động của họ. Một ưu điểm lớn của kiểu thiết kế này là giúp tài xế tránh nhầm lẫn khi chuyển số.

Tuy nhiên, nhược điểm của cần số ziczac là các thao tác sẽ chậm hơn so với các kiểu thiết kế khác khi di chuyển trên đường ngoằn ngoèo. Ngoài ra, cần số kiểu này cũng không được bắt mắt như các loại cần số bọc da hoặc núm xoay.

Cần số được sắp xếp theo kiểu thẳng hàng

Cần số tự động được thiết kế theo kiểu thẳng hàng bao gồm số P - R - N - D được các hãng Honda, Ford, Mitsubishi, Mazda, Hyundai và Kia ưa chuộng.

Đây là một kiểu thiết kế hiện đại, làm cho khoang lái trở nên trẻ trung, thể thao hơn. Ngoài ra, các loại cần số này còn được trang bị thêm chế độ tự động chuyển số bán tự động, đặt gần số D giúp người lái điều chỉnh cấp số phù hợp với địa hình di chuyển.

Tuy nhiên, nhược điểm của kiểu thiết kế này là dễ gây ra tình trạng nhầm lẫn vị trí khi chuyển số, đặc biệt là giữa số lùi R và số N. Điều này có thể gây bất tiện cho người lái khi muốn thao tác lùi xe nhanh chóng hơn.

Cần số kiểu xoay

Cần số kiểu xoay là đặc điểm thiết kế của hãng Jaguar Land Rover, đặc biệt là trên dòng xe Range Rover. Một số hãng xe thông thường cũng đã áp dụng loại cần số này để tăng tính sang trọng cho khoang lái.

Ưu điểm chính của loại cần số kiểu xoay là tính đẹp mắt và cao cấp. Tuy nhiên, nếu xét về mặt tiện ích khi thao tác, cần số dạng xoay không bằng các loại cần số thẳng hàng. Ví dụ, để chuyển từ số D hoặc S về số P, người lái cần xoay nhiều lần, trong khi ở cần số điện tử chỉ cần nhấn một nút.

Cần số kiểu nút nhấn

Cần số điện tử dạng nút nhấn khá hiếm khi được trang bị trên các mẫu ô tô hiện nay. Hyundai là một trong những hãng hiếm hoi vẫn sử dụng kiểu thiết kế này, thường thấy trên mẫu SantaFe hoặc Palisale. Ngoài ra, Honda cũng áp dụng kiểu hộp số này trên các mẫu bán tải ở thị trường Bắc Mỹ, Nhật Bản.

Ưu điểm của loại cần số kiểu nút nhấn là thao tác sang số đơn giản nhờ thiết kế từng chức năng hộp số là một nút nhấn. Điều này làm cho việc điều khiển xe trở nên tiện lợi hơn, đặc biệt là với những người mới lái xe.

Tuy nhiên, nhược điểm lớn của loại cần số này là chúng không phổ biến, nên người lái cần thời gian để quen với cách sử dụng mới. Điều này có thể đối lập hoàn toàn với thói quen sử dụng cần số truyền thống. Ngoài ra, có quá nhiều nút nhấn hoặc chúng đặt ở vị trí xa tầm tay cũng khiến việc sử dụng trở nên bất tiện.

Một số lưu ý khi sử dụng cần số xe tự động

Về cơ bản, việc sử dụng cần số xe tự động và cách lái xe tự động nói chung đơn giản hơn rất nhiều so với lái xe số sàn. Tuy nhiên, bạn cũng cần lưu ý một số điều sau để việc sử dụng cần số tự động trở nên mượt mà và an toàn nhất.

• Hiểu rõ ý nghĩa của các ký hiệu trên cần số tự động: Trước khi lái xe, bạn cần phải hiểu rõ về ý nghĩa của các ký hiệu trên cần số để có thể vận hành xe một cách thành thạo trên đường.
• Nắm vững thao tác khi sử dụng cần số tự động: Với đa dạng loại cần số tự động, bạn cần phải nắm vững quy trình và cách sử dụng loại cần số trên xe để có thể xử lý tình huống một cách hiệu quả nhất.
• Thận trọng khi lùi xe số tự động: Dù việc lùi xe số tự động có vẻ dễ dàng hơn so với xe số sàn, nhưng bạn cần phải lái xe lùi một cách chậm rãi và luôn sử dụng chân phanh để đảm bảo an toàn tuyệt đối.