1. Khái niệm kết quả âm tính là gì?
Kết quả âm tính trong xét nghiệm y tế có ý nghĩa gì?
Khi kết quả xét nghiệm của bạn được ghi là âm tính hoặc Negative, điều này chỉ ra rằng bạn không mắc bệnh hoặc không có vi khuẩn, virus gây bệnh trong cơ thể.
Kết quả xét nghiệm âm tính hay Negative, (-) cho biết bạn không mắc bệnh
Trường hợp kết quả âm tính không chính xác
Mặc dù hầu hết các kết quả xét nghiệm âm tính đều chính xác, nhưng vẫn có những trường hợp nghi ngờ và cần phải thực hiện xét nghiệm lại hoặc kiểm tra bổ sung.
-
Trường hợp âm tính giả, khi tác nhân gây bệnh vẫn tồn tại trong cơ thể nhưng không đạt ngưỡng phát hiện trong quá trình xét nghiệm.
-
Xét nghiệm thực hiện quá sớm, nồng độ tác nhân chưa đạt mức phát hiện của phương pháp xét nghiệm.
-
Sai sót trong quy trình y tế, bao gồm lỗi máy xét nghiệm, quy trình lấy mẫu không chính xác, hoặc vấn đề trong quá trình xử lý mẫu.
-
Khả năng tái kích hoạt của mầm bệnh, khi một số bệnh nhân sau quá trình điều trị có kết quả xét nghiệm âm tính, nhưng sau đó lại trở lại kết quả dương tính.
Ví dụ
Với nhiều bệnh nhân sau khi xét nghiệm Covid-19 được giải thích ý nghĩa của kết quả âm tính, họ cảm thấy vui mừng vì biết rằng cơ thể họ không nhiễm Virus SARS-CoV-2. Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn cảm thấy lo lắng về hiện tượng âm tính giả hoặc việc kết quả xét nghiệm dương tính trở lại, vì nó tạo ra nhiều thách thức trong công cuộc phòng chống đại dịch Covid-19.
Hầu hết các quốc gia trên thế giới sử dụng công nghệ PCR để xác định Covid-19 vì nó có độ nhạy cao (khoảng 60 - 70%). Tuy nhiên, Bác sĩ Daniel Brenner từ Bệnh viện Johns Hopkins (Mỹ) cho biết đã có trường hợp bệnh nhân được xét nghiệm 3 lần và đều cho kết quả âm tính mặc dù có đầy đủ các triệu chứng của Covid-19. Sau đó, khi thực hiện phương pháp xét nghiệm dịch rửa phế quản thì mới phát hiện kết quả dương tính.
Kết quả dương tính là gì?
Ý nghĩa của kết quả xét nghiệm dương tính là gì?
Ngược với trường hợp âm tính là gì thì kết quả xét nghiệm dương tính, (+) hay Positive là trường hợp bạn đã mắc bệnh hoặc có nguy cơ mắc một bệnh nào đó do mang yếu tố gây bệnh trong cơ thể.
Kết quả xét nghiệm dương tính hay Positive, (+) có nghĩa là cơ thể bạn đã bị bệnh hoặc có nguy cơ cao bị bệnh
Trường hợp kết quả xét nghiệm dương tính thiếu chính xác
Với bệnh nhân, khi kết quả xét nghiệm báo dương tính, khá nhiều người hoang mang và thấy lo lắng với sức khỏe của mình. Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp kết quả xét nghiệm dương tính không nói lên đúng tình trạng cơ thể như:
-
Dương tính giả là khi người bệnh không có yếu tố gây bệnh hay không mắc bệnh nào nhưng kết quả vẫn positive do các yếu tố gây nhiễu.
-
Các phản ứng chéo trong cơ thể khiến cho quá trình xét nghiệm nhận diện sai yếu tố gây bệnh và cho kết quả dương tính.
-
Xét nghiệm được tiến hành thiếu độ chính xác trong đánh giá tình trạng bệnh lý nghi ngờ.
-
Sự nhầm lẫn kết quả hoặc nhầm mẫu giữa những người thực hiện xét nghiệm.
-
Các vấn đề phát sinh trong thu thập và xử lý mẫu của nhân viên y tế hoặc lỗi thiết bị.
Ví dụ
Hiện nay, bộ kit test nhanh phát hiện Virus SARS-CoV-2 được nhiều tỉnh thành trong cả nước áp dụng để sàng lọc nhanh và sớm phát hiện bệnh nhân mắc Covid-19. Đây là bộ xét nghiệm nhanh để tìm kháng thể IgM/IgG có trong máu bệnh nhân. Tuy nhiên, các đánh giá mới đây cho rằng kết quả test nhanh chưa thể khẳng định được bệnh nhân có bị mắc Covid-19 hay không. Một số trường hợp sau 3 lần test nhanh cho kết quả dương tính nhưng khi tiến hành lấy dịch hầu họng và phân tích bằng phương pháp Realtime RT-PCR thì cho kết quả âm tính.
Test nhanh Covid-19 có thể cho kết quả dương tính nhưng khi xét nghiệm dịch họng bằng kỹ thuật Realtime RT-PCR thì cho kết quả âm tính
Theo Bác sĩ Trần Hữu Khanh, Trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh kiêm Trưởng Phòng Công tác xác hội Bệnh viện Nhi đồng I đã phân tích về bộ kit và cho rằng dương tính giả Có thể do bệnh nhân đã khỏi bệnh và trong cơ thể có tồn tại kháng thể hoặc do chủng Virus SARS-CoV-2 có thể bắt chéo với các chủng virus cùng loại khác và sinh miễn dịch.
3. Những lưu ý sau khi biết kết quả dương tính hay âm tính là gì?
Với mỗi bệnh nhân, sau khi được các bác sĩ chuyên khoa giải thích kỹ lưỡng về kết quả dương tính hay âm tính là gì thì cũng đừng vội vui mừng hay lo lắng. Lúc này, cần bình tĩnh và đặt những câu hỏi để làm rõ hơn về các chỉ số có trong xét nghiệm cũng như việc có nên thực hiện xét nghiệm lặp lại hay các kiểm tra khác hay không.
Hầu hết với các bác sĩ, để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh lý thì không chỉ dựa vào mỗi kết quả xét nghiệm mà còn kiểm tra quá trình dịch tễ, theo dõi, đánh giá các triệu chứng, khả năng người được xét nghiệm có phơi nhiễm với mầm bệnh cũng như thực hiện các phương pháp chẩn đoán khác.
Các chuyên gia y tế không chỉ sử dụng kết quả xét nghiệm mà còn áp dụng nhiều phương pháp khác để đánh giá chính xác tình trạng bệnh
Hy vọng rằng với những thông tin đã được trình bày, mọi người đã hiểu rõ hơn về ý nghĩa của kết quả xét nghiệm dương tính hoặc âm tính. Đặc biệt, trong việc sử dụng các loại xét nghiệm hoặc test nhanh Covid-19, cần chú ý lựa chọn các đơn vị có uy tín và được cơ quan y tế cấp phép, nhằm đảm bảo tính an toàn và độ chính xác cao.