Buzz
Cách mạng tháng Tám là một dấu mốc quan trọng trong lịch sử Việt Nam, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ngày ra đời của Cách mạng tháng Tám là khi nào? Ý nghĩa lịch sử của nó như thế nào? Hãy đọc bài viết dưới đây của Mytour để có thêm thông tin chi tiết!
Tổng quan về cuộc cách mạng tháng Tám năm 1945
Cách mạng tháng Tám năm 1945 là một trong những sự kiện quan trọng nhất trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Để đạt được thành công, cuộc cách mạng đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng trên nhiều mặt trận, từ tư tưởng đến chính trị,… Dưới đây là thông tin chi tiết về quá trình chuẩn bị, cơ hội và thành tựu của cách mạng tháng Tám.
Sự kiện Nhật đầu hàng Đồng minh
Vào đầu tháng 8 năm 1945, quân Đồng minh đã tiến công mạnh mẽ vào các vị trí của quân Nhật Bản tại châu Á – Thái Bình Dương. Để uy hiếp Nhật Bản, vào ngày 6 và 9/08/1945, Mỹ đã thả hai quả bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki, làm tan tác hai thành phố và gây thiệt hại nghiêm trọng cho hàng vạn dân thường.
Ngày 08/08/1945, Liên Xô tuyên chiến với Nhật Bản, ngay sau đó quân đội Xô Viết khởi đầu chiến dịch tổng công kích vào quân đội Nhật Bản ở Đông Bắc Trung Quốc. Đối mặt với tình hình này, Hội đồng tối cao chiến tranh và Nội các Nhật Bản đã thông qua quyết định đầu hàng. Vào buổi trưa ngày 15/08/1945, Nhật Bản tuyên bố đầu hàng Đồng minh mà không có điều kiện.
Tại Đông Dương, quân Nhật đang rút lui và Chính phủ lâm thời của chính quyền Nhật Bản do Trần Trọng Kim lãnh đạo đang rơi vào tình trạng hoang mang. Điều này đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiến hành cuộc tổng khởi nghĩa.
Ngay từ ngày 13/08/1945 khi nhận được tin Nhật Bản sắp đầu hàng, Trung ương Đảng và Tổng bộ Việt Minh đã thành lập Uỷ ban khởi nghĩa toàn quốc. Vào 23 giờ cùng ngày, Uỷ ban khởi nghĩa toàn quốc đã ban bố “Quân lệnh số 1” chính thức khởi động Tổng khởi nghĩa trên toàn quốc.
Diễn biến Tổng khởi nghĩa cách mạng tháng 8 trên toàn quốc
Vào giữa tháng 8/1945, tình hình cách mạng trên khắp cả nước đã sẵn sàng cho cuộc chiến. Mặc dù chưa nhận được lệnh Tổng khởi nghĩa do khó khăn trong liên lạc, nhưng một số cấp bộ Đảng và tổ chức Việt Minh đã dựa vào tình hình cụ thể để khởi nghĩa. Cuộc Tổng khởi nghĩa đã bùng nổ tại nhiều xã, huyện trên đồng bằng sông Hồng, Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh,…
Vào chiều ngày 16/08/1945, theo chỉ đạo của Uỷ ban Khởi nghĩa – đơn vị giải phóng quân do Võ Nguyên Giáp lãnh đạo, quân giải phóng từ Tân Trào tiến về giải phóng thị xã Thái Nguyên. Ngày 18/08/1945, nhân dân các tỉnh Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh và Quảng Nam đã nhanh chóng giành lại chính quyền từ Nhật Bản.
Ở Hà Nội, Uỷ ban khởi nghĩa quyết định lấy lại chính quyền vào ngày 19/08/1945 và thành công trong đêm đó. Tại Huế, ngày 20/08, Uỷ ban Khởi nghĩa được thành lập và quyết định tái chiếm chính quyền vào ngày 12/08.
Tại Sài Gòn, ủy ban Nam Kỳ quyết định khởi nghĩa ở Sài Gòn và các tỉnh vào ngày 25/08. Sự thành công của các cuộc khởi nghĩa ở các thành phố lớn đã ảnh hưởng đến toàn quốc. Người dân từ vùng núi, nông thôn đến thành thị liên tiếp khởi nghĩa.
Địa phương muộn nhất lấy lại chính quyền là Đồng Nai Thượng và Hà Tiên vào ngày 28/08. Như vậy, cuộc Tổng khởi nghĩa đã đạt thành công trên toàn quốc trong vòng nửa tháng từ ngày 14 đến 28/08/1945. Chiều ngày 30/08, Vua Bảo Đại thoái vị, kết thúc chế độ phong kiến ở Việt Nam.
Sự kiện lập nước Việt Nam dân chủ cộng hoà (2/9/1945)
Ngày 25/08/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Trung ương Đảng và Uỷ ban Dân tộc giải phóng Việt Nam từ Tân Trào về Hà Nội. Theo đề xuất của Hồ Chí Minh, Uỷ ban Dân tộc Giải phóng Việt Nam đã đổi tên thành Chính phủ lâm thời nước Việt Nam dân chủ Cộng hoà (28/8/1945). Trong những ngày này, Hồ Chí Minh đã soạn tuyên ngôn Độc lập, chuẩn bị cho việc thành lập Chính phủ lâm thời.
Ngày 2/9/1945 tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc Tuyên ngôn Độc lập thay mặt cho Chính phủ lâm thời, tuyên bố thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Tuyên ngôn nhấn mạnh rằng: “Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị. Nhân dân ta đã đánh đổ xiềng xích gần 100 năm thực dân để dựng nên độc lập, tự do. Nhân dân ta lại tiếp tục đánh đổ chế độ quân chủ tồn tại qua nhiều thế kỷ để lập nên chế độ dân chủ cộng hoà”.
Trong Tuyên ngôn Độc lập, Hồ Chí Minh cũng khẳng định ý chí kiên cường của người dân Việt Nam, không chịu khuất phục trước bất kỳ kẻ thù nào. Điều này được thể hiện qua câu nói: “Nước Việt Nam có quyền tự do và độc lập, đã trở thành một quốc gia tự do độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết dùng tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để bảo vệ quyền tự do, độc lập ấy”.
Cách mạng tháng 8 năm 1945 thành công nhờ vào những gì?
Có hai nguyên nhân chính dẫn đến thành công đó:
Nhân tố chủ quan
Dân ta có truyền thống yêu nước sâu sắc, từng trải qua nhiều cuộc đấu tranh kiên cường, không khuất phục vì độc lập tự do dân tộc. Vì thế, khi Đảng Cộng sản Đông Dương và Mặt trận Việt Minh nâng cao ngọn cờ cứu nước, toàn dân đã không ngần ngại đứng lên bảo vệ nước nhà.
Cách mạng tháng 8 do Đảng Cộng sản Đông Dương dưới sự lãnh đạo của Hồ Chí Minh, đi theo đường lối chính đáng, dựa trên lý luận Mác – Lenin được áp dụng linh hoạt vào hoàn cảnh cụ thể của Việt Nam.
Để đạt được chiến thắng, Đảng ta đã có quá trình chuẩn bị kéo dài suốt 15 năm qua các phong trào cách mạng 1930 – 1935, 1936 – 1939. Qua đó, rút ra được những bài học quý giá từ những thành công và thất bại đặc biệt trong quá trình xây dựng lực lượng chính trị, lực lượng vũ trang, căn cứ cách mạng,…
Trong những ngày khởi nghĩa, toàn Đảng, toàn dân đã đoàn kết, đồng lòng, không sợ khó khăn, hy sinh để giành độc lập, tự do. Các cấp bộ Đảng và Việt Minh từ trung ương đến địa phương đã linh hoạt, nắm bắt thời cơ để kêu gọi nhân dân giành chính quyền.
Nguyên nhân khách quan
Chiến thắng của Cách mạng tháng Mười Nga và phe Đồng minh trong Cuộc chiến tranh Thế giới lần thứ Hai, đặc biệt là chiến thắng trước phe phát xít Đức và đế quốc Nhật, đã truyền cảm hứng cho dân ta trong cuộc chiến giải phóng dân tộc và tạo cơ hội cho Tổng khởi nghĩa nổi lên.
Cách mạng tháng 8 năm 1945 có ý nghĩa lịch sử gì?
Cách mạng tháng Tám đã mở ra một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử dân tộc ta. Nó đã phá vỡ xiềng xích nô lệ của thực dân Pháp hơn 80 năm và ách thống trị của phát xít Nhật gần 5 năm. Đồng thời lật đổ chế độ phong kiến lâu đời ở nước ta.
Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám đánh dấu bước phát triển nổi bật của cách mạng Việt Nam, khởi đầu cho kỷ nguyên mới của dân tộc: kỷ nguyên độc lập tự do, nhân dân lao động nắm quyền lực chính trị, làm chủ đất nước,…
Cách mạng tháng Tám thành công, Đảng Cộng sản Đông Dương trở thành Đảng cầm quyền. Điều này cũng làm sẵn sàng cho những điều kiện quan trọng cho thắng lợi tiếp theo của dân tộc trong giai đoạn sau.
Cuối cùng, thắng lợi của Cách mạng tháng Tám đã góp phần vào chiến thắng chống phát xít trong Chiến tranh Thế giới thứ Hai. Ngoài ra, nó đã phá vỡ điểm yếu chủ yếu trong hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc, góp phần làm suy yếu chúng và khuyến khích các dân tộc thuộc địa đấu tranh giải phóng, có tác động đến Campuchia và Lào.
Bài học kinh nghiệm sau Cách mạng tháng Tám
Cách mạng tháng Tám đã để lại cho Đảng và nhân dân ta rất nhiều bài học kinh nghiệm quý báu. Đồng thời đã làm phong phú hệ thống lý luận cách mạng và góp phần quan trọng vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Những bài học kinh nghiệm sau Cách mạng tháng Tám cho dân tộc có thể kể đến:
Cần nâng cao tinh thần độc lập dân tộc
Bài học kinh nghiệm đầu tiên cần nâng cao tinh thần độc lập dân tộc và phối hợp hiệu quả nhiệm vụ chống đế quốc, chống phong kiến. Con đường cứu nước của Nguyễn Ái Quốc và Chiến lược chính trị của Đảng đã xác định cách mạng nước ta trải qua hai giai đoạn: Cách mạng dân tộc dân chủ và cách mạng xã hội chủ nghĩa. Hai nhiệm vụ này liên kết chặt chẽ, không thể tách rời và kết quả đạt được rất xứng đáng, đã phối hợp hiệu quả nhiệm vụ chống đế quốc và chống phong kiến.
Thực hiện khởi nghĩa toàn dân
Kết quả thắng lợi của cuộc Cách mạng tháng Tám là sự nỗ lực, đoàn kết của hơn 20 triệu người Việt Nam yêu nước. Trong đó, lực lượng chủ yếu là giai cấp công nhân và nông dân dưới sự lãnh đạo tài tình của Đảng. Liên minh công nông đã hình thành và vững mạnh qua phong trào cách mạng.
Sử dụng bạo lực cách mạng một cách hợp lý
Đảng đã xây dựng một lực lượng cách mạng vững chắc, linh hoạt trong từng giai đoạn lịch sử. Cuộc cách mạng tháng Tám thành công là kết quả của việc áp dụng bạo lực cách mạng dựa trên lực lượng chính trị vũ trang, sự khởi nghĩa của quần chúng nhân dân,… Cách mạng tháng Tám đã kết hợp các hình thức đấu tranh từ mặt kinh tế, chính trị, hợp pháp cho đến bất hợp pháp,… Đảng đã nắm bắt thời cơ và sử dụng sức mạnh của dân tộc theo nguyên tắc tập trung, thống nhất và kịp thời.
Vai trò lãnh đạo của Đảng
Đảng là yếu tố then chốt dẫn đến thành công của cách mạng tháng Tám. Với đường lối, chính sách chính xác giúp nước ta đạt được độc lập. Ngoài ra, cần phải hiểu rõ nghệ thuật khởi nghĩa toàn dân và nắm bắt thời cơ một cách nhanh chóng. Sự trưởng thành, phát triển của Đảng qua các cuộc chiến tranh là nền tảng, điều kiện dẫn đến thành công sau này.
Tương lai hứa hẹn
Như vậy, chúng tôi đã chia sẻ về ý nghĩa lịch sử, bài học kinh nghiệm của cách mạng tháng 8 cho các bạn tham khảo. Hy vọng những thông tin này giúp bạn hiểu sâu hơn về lịch sử dân tộc. Từ đó, chúng ta sẽ không ngừng đóng góp vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đừng quên theo dõi Mytour để cập nhật thêm nhiều thông tin thú vị nhé!
