Có một sự hiểu lầm phổ biến rằng 'Sáng tạo chỉ là kỹ năng của những nhà thiết kế, nghệ sĩ' hoặc những người làm việc trong 'lĩnh vực sáng tạo'.
Thực ra, sáng tạo tồn tại ở tất cả mọi người, trong mọi công việc, bởi vì nó là một kỹ năng quan trọng giúp chúng ta giải quyết các vấn đề hàng ngày một cách hiệu quả hơn.
- Một người nội trợ tìm ra cách làm cho món ăn hàng ngày trở nên độc đáo hơn bằng cách thêm một nguyên liệu mới - đó là sự sáng tạo.
- Một nhân viên văn phòng tìm ra thứ tự ưu tiên để hoàn thành công việc hàng ngày, tiết kiệm thời gian di chuyển - đó là sự sáng tạo.
- Một quản lý cửa hàng nghĩ ra ý tưởng viết các câu hỏi đặt trên sản phẩm để giúp khách hàng cảm thấy đỡ cô đơn khi ăn tại cửa hàng tiện lợi - đó là sự sáng tạo.
Mọi hành động chúng ta thực hiện đều có thể coi là kết quả của quá trình sáng tạo được lập trình tự nhiên trong tâm trí. Do đó, nếu bạn biết cách trân trọng sự sáng tạo của mình, bạn cũng sẽ biết cách trân trọng chính bản thân mình.
Và bạn, đã biết điều gì có thể làm tổn thương sự sáng tạo của chúng ta chưa?
1. Cẩn thận với bản tính phê bình nội tâm
Tư duy tự phản biện có thể bảo vệ chúng ta khỏi những hành động hấp tấp và giữ cho chúng ta không bị 'thúc ép' điều gì đó. Tư duy này hoạt động như một 'nhà phê bình' luôn tìm kiếm điểm yếu cần cải thiện hoặc ngăn chặn những hành động có thể gây hại cho lợi ích và tiết kiệm năng lượng cho bản thân.
Và khi 'nhà phê bình' này trở nên quá nghiêm túc, không có hành động nào dường như 'đáng để thực hiện' nữa, chỉ còn lại những lời thầm trong tâm trí:
- Muốn viết về cuốn sách vừa đọc? - 'Chẳng ai quan tâm bạn đọc gì đâu...'
- Muốn đánh giá bộ phim mới? - 'Nội dung cũng bình thường như bao phim khác, không gì đặc biệt.'
- Muốn tạo ra Podcast về cuộc sống hàng ngày trong dịch? - 'Mọi người đều giống nhau thôi, không có gì thú vị để chia sẻ cả.'
Luôn tìm ra những sai sót và lún sâu mọi ý tưởng vào vực sâu của sự trì hoãn, sau một thời gian bạn sẽ tự nhủ 'Mình không có chút sáng tạo nào cả!', làm suy giảm khả năng giải quyết vấn đề từ từ. Điều này sẽ khiến bạn gặp nhiều khó khăn khi đối mặt với những thách thức trong cuộc sống.
Để kiềm chế “nhà phê bình” này, trước hết cần phân biệt rõ ràng giữa “Critical Thinking” và “Overthinking”. Sau đó, hãy làm mới tư duy hiện tại bằng cách:
- Thực sự nghỉ ngơi trong 30 phút với những hoạt động không cần suy nghĩ quá nhiều.
- Tìm kiếm điều gì đó 'mới' như: đọc về một lĩnh vực mới, nghe thể loại nhạc mới, trò chuyện với người lạ, tìm hiểu về văn hóa của một quốc gia mới,...
Hãy sáng tạo vì trải nghiệm của chính bạn, và vượt qua nỗi lo sợ đánh giá, còn hơn là mãi chẳng biết kết quả.