Yếu tố tách biệt - Ngữ văn lớp 9
I. Kiến thức quan trọng
1. Thành phần biểu cảm sử dụng để thể hiện quan điểm của người nói về vấn đề được đề cập trong câu
VD: Với lòng mong nhớ của anh, chắc anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh.
2. Thành phần khen ngợi sử dụng để thể hiện tâm trạng của người nói (vui, mừng, buồn, giận…)
VD: Ồ, sao mà độ ấy vui thế!
3. Phần trả lời - được dùng để xây dựng hoặc duy trì mối quan hệ giao tiếp
VD: Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ.
4. Phần bổ sung chú thích: được sử dụng để thêm một số chi tiết vào nội dung chính của câu.
VD: Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh- và cũng là đứa con duy nhất của anh, chưa đầy một tuổi.
II. Bài tập thực hành
Bài 1: Tìm các thành phần biệt lập trong các ví dụ sau đây:
a,
Sương dày đặc qua con đường nhỏ
Dường như mùa thu đã đến
b, Dự kiến trận đấu tối nay giữa đội tuyển Việt Nam và đội tuyển Thái Lan sẽ thu hút đông đảo người hâm mộ đến xem và cổ vũ.
c, Chúng tôi, mọi người- bao gồm cả anh, đều nghĩ rằng cô bé sẽ chỉ đứng yên ở đó.
d,
Cô bé nhà bên (ít ai biết)
Cũng tham gia vào chiến đấu
Khi gặp tôi, anh vẫn nở nụ cười rất phong cách
Đôi mắt đen to tròn (quá đáng yêu)
g, Thưa bác, con mới trở về từ Hà Nội thăm gia đình ạ!
h, Này, thế nào là chuyện lớp mình giành giải nhất vậy?
e, Ôi trời, chỉ còn năm phút nữa thôi!
Gợi ý
Bài 1:
a, Thành phần tình thái (dường như) thể hiện tâm trạng mơ hồ, chưa rõ ràng trong thời điểm chuyển mùa
b, Thành phần tình thái: diễn tả sự suy đoán không chắc chắn trong trận đấu bóng
c, Thành phần phụ chú, từ kể cả anh được thêm vào để làm rõ cho nhóm 'mọi người' được nhắc đến trong câu
d, Thành phần phụ chú: diễn tả sự ngạc nhiên, bất ngờ khi cô bé hàng xóm làm nghĩa vụ quân sự (có ai ngờ) và cảm nhận kính trọng, yêu thương của nhân vật lãng mạn trước nhan sắc của cô gái.
g, Thành phần gọi đáp: thể hiện sự lịch thiệp trong giao tiếp với người cao tuổi (thưa bác)
h, Thành phần gọi đáp: thu hút sự chú ý từ người nghe (này)
e, Thành phần tình thái: diễn tả sự tiếc nuối, vội vàng của nhân vật khi thời gian ngắn ngủi sắp kết thúc