[Youh Confession] Cái Giá Của 'Developer Of The Year'

Đây là bài viết mình đã có thể đăng vào đầu năm, khi nhận được danh hiệu này. Vì không muốn bị cho là khoe khoang, mình đắn đo mãi mới quyết định chia sẻ. Có thể điều này không đáng gì so với những anh chị khác, và có lẽ đây chỉ là thành tựu nhỏ nhoi của mình trong năm 2020 đầy thử thách. Đây là đôi dòng tâm sự của một lập trình viên 'nghiện việc' về những khó khăn kèm theo sự vinh dự này.

Trước tiên, phải nói rằng cơ hội luôn hiện diện khi chúng ta sẵn sàng.

Nguồn: Freepik

Dự án trước đó của mình gặp rất nhiều khó khăn và thất bại. Khi cả team xung đột nội bộ, dự án chính thức thất bại khi khách hàng chấm dứt hợp đồng và giải tán team. Đó là một team lớn gần 40 người chỉ làm offshore. Nguyên nhân giải tán thì nhiều, nhưng điều đó đã tạo tiền đề cho dự án mới và chuyến công tác dài ngày của mình tại HCM. Trong dự án cũ, mình khá stress và gần như muốn nhảy việc, không phải vì chán công ty mà vì không thấy tương lai. Dự án kéo dài một năm mà cứ dậm chân tại chỗ. Chính thời điểm đó, mình đã viết các bài 'Ổn định không phải là làm mãi ở một nơi, mà đi đâu cũng làm được!' và 'Khi tôi nói với sếp chuyện mình đi phỏng vấn?'. Tất nhiên, phải vài tháng sau khi chuyển qua dự án mới mình mới dám đăng để tránh ảnh hưởng tới dự án đang làm và do bận rộn. Khi mình muốn nghỉ việc, Line Manager đã gặp mình nói chuyện, có lẽ anh ấy đoán được. Sau khi giãi bày, anh ấy mời mình vào dự án mới. Anh nói: 'Em từng học và làm việc ở Sài Gòn phải không? Anh thấy em hợp với môi trường trong đó. Với lộ trình nghề nghiệp và sở thích công nghệ của em, anh có dự án mới phù hợp với em.' Sau khi nghe về các công nghệ mới, mình hứng thú và đồng ý. Thử thách bắt đầu từ đó.

Quá nhiều thách thức có thể khiến chúng ta dễ dàng bỏ cuộc.

Nguồn: Freepik

Khi nhận dự án mới, mình vẫn đang hoàn thành những tính năng cuối cùng của dự án cũ nên không có thời gian tham gia buổi đào tạo công nghệ do hai anh SA từ Sài Gòn bay ra Hà Nội tổ chức. Đây là điều mình thấy tiếc nuối đầu tiên. Tuy nhiên, trách nhiệm dự án cũ chưa hết nên mình chỉ tiếc chứ không quá đặt nặng vấn đề đào tạo. Sau khi dự án cũ kết thúc, anh TA ở Hà Nội của dự án mới đưa cho mình codebase framework tham khảo và một danh sách dài công nghệ của dự án mới. Dù đã được nói trước nhưng mọi thứ đều mới mẻ với mình, ngoại trừ ngôn ngữ dotnet (.net). Dù vậy, danh sách đó lại khiến mình có động lực học hỏi, toàn công nghệ mình muốn tìm hiểu nhưng chưa có dịp. Không qua đào tạo, team mới có 6 dev có 2 tuần ở Hà Nội để làm quen, tìm hiểu công nghệ và xây dựng codebase, mọi thứ trở nên khó khăn hơn nhiều. Anh TA nói rằng công nghệ này mới với anh, anh chỉ có kinh nghiệm tương tự, còn lại anh em cùng tìm hiểu. Dự án fixed price, ai làm outsource cũng hiểu nỗi khổ này, không có estimate tasks, nhận nguyên gói, giá cố định, tính năng ước chừng, thời gian bàn giao cố định. Vậy là thử thách về công nghệ, thời gian, kinh nghiệm, tính chất dự án, tất cả dồn lại trong 2 tuần chuẩn bị với 6 anh em siêu nhân trước khi vào Sài Gòn công tác dài ngày. Overtime là chắc chắn, ngay từ đầu nhận bảng số liệu ước tính thời gian và tính năng với team size là đã biết và xác định rồi. Chưa kể do công nghệ mới, toàn tranh thủ đến khuya đọc tài liệu để ban ngày có thể code trơn tru.

Gián đoạn công việc freelancer

Không giấu gì, mình vẫn làm thêm buổi tối với một dự án freelancer từ trước. Có lẽ đó là cảm hứng cho bài viết 'Đừng nghiện công việc, hãy tận hưởng cuộc sống'. Khi vào dự án mới, mình không còn đủ sức chạy dự án thứ 2 nữa. Tuy vẫn tranh thủ họp với anh em dự án đó nhưng không duy trì được lâu khi quỹ thời gian không còn. Dù ngủ rất ít, mình phải bàn giao và dừng hẳn công việc freelance để tập trung cho dự án mới. Overtime dự án mới không lương, freelancer thì có thêm thu nhập, nhưng sức người có hạn, đâu phải máy. Đây cũng là sự đánh đổi cho vinh danh mình nhắc tới.

Chuyến công tác dài ngày với nhiều lần dời kế hoạch quay về

Sau 2 tuần tìm hiểu và xây dựng codebase, team mình đến Sài Gòn với kế hoạch 5 tuần rồi quay về. Ở HCM, mình không xa lạ vì đã lâu ở đây. Dù có nhiều mối quan hệ, bạn bè, nhưng không có thời gian thăm họ, kể cả buổi tối và cuối tuần. Overtime! Dự án kết hợp team 2 miền, và đây là lần đầu mình thấy nhiều vai trò cấp cao như thế. Mình học được rất nhiều từ các anh chị giàu kinh nghiệm. Tuy nhiên, dự án gặp nhiều khó khăn, bị dời 4 lần vì trễ hạn, dù cả team OT ngày đêm. Nguyên nhân có nhiều, từ công nghệ, tổ chức, yêu cầu khách hàng, đến những contract ngầm. Mình quan sát và học hỏi cách giải quyết của các anh chị cấp cao. Lúc đầu 5 tuần, sau đó là 2 tháng, 3 tháng, cuối cùng là 6 tháng. Mọi người được về nhà 3 lần, nhưng mình tập trung vào công việc. Xui thay, dịch bùng phát, mình kẹt lại SG sau lần về quê đầu tiên, trong khi team HN kẹt ở Hà Nội. Cảm giác bị bỏ lại một mình thật khó chịu, may mà vẫn có bạn bè ở SG.

Muốn bỏ cuộc

Vì công việc quá căng, nhiều người trong dự án ra đi, không phải nhảy sang dự án mới mà nghỉ luôn, kiểu như đi là không trở lại. Gần 40 người rời công ty, chắc đây là thiệt hại quá lớn. Cảm giác còn một mình của team Hà Nội thật nản, may mà có anh TA trở lại SG cùng mình mới bớt cảm giác muốn nghỉ. Dịch dã, hàng quán đóng cửa, chỉ có mỗi CircleK bên cạnh, bạn hiểu cảm giác của mình lúc đó ra sao?

Giai đoạn tăng hiệu suất và bảo trì hệ thống

Sau một chuỗi thách thức, mình tự nhủ rằng mình đã ở lại lâu nhất, có lẽ vì tinh thần trách nhiệm hoặc sự ham muốn học hỏi. Dự án bị cắt giảm vốn nhanh chóng, chỉ giữ lại một người cho mỗi vị trí, và mình là người được chọn duy nhất cho vai trò Backend. Trước đó, sau khi đánh giá hệ thống, hiệu suất không đạt yêu cầu nên phải tiến hành tối ưu hóa trong 3 đợt. Có hai anh chị SSA và TA tại HCM đảm nhiệm việc tìm giải pháp, còn mình là người thực hiện, nhưng với quy mô lớn và nhiều phương pháp thử nghiệm, đó là thời gian mà mình học hỏi nhiều nhất. Mình không chỉ thử nghiệm các giải pháp mà còn luôn hỏi về nguyên nhân và ghi chép lại. Mặc dù gặp nhiều khó khăn, áp lực khi làm việc một mình, nhưng mình đã vượt qua. Cuối cùng, được chuyển ra Hà Nội làm việc đã giảm bớt áp lực. Mình tự tin hơn về hiểu biết của mình về hệ thống, và có khả năng tìm ra lỗi và tối ưu hóa mã nguồn dễ dàng hơn.

Đó là một dự án đầy thách thức và học hỏi. Nó là một trong những dự án nổi bật của công ty trong năm 2020. Cuối năm 2020 và đầu năm 2021, mình đã được đề cử là 'Nhà phát triển của năm 2020', một phần thưởng xứng đáng cho nỗ lực đã bỏ ra. Nhưng điều quan trọng hơn là những gì mình học được. Kiến thức, kinh nghiệm, mối quan hệ, kỹ năng mềm... Tất cả đều là sự trưởng thành sau một năm đầy thách thức. Mình vẫn nhớ câu nói của anh SSA: 'Với công nghệ này, em có thể sống tốt trong 3 đến 5 năm tới'.

Trên đây là những chia sẻ của mình sau một năm làm việc đầy khó khăn. Mình muốn gửi lời cảm ơn đặc biệt đến tất cả mọi người đã giúp đỡ mình trong quá trình này.

Thân ái!