Buzz
Xin chào các bạn, mình là Ming Chang. Hiện tại, mình đang làm Freelance Content Creator và làm quản lý Full-time tại một công ty thời trang nổi tiếng trên Tiktok và Shopee.
Trong phần 1: 'Mình đã học được gì - đằng sau quá trình xây dựng kênh Tiktok đạt gần 900k followers?', mình đã chia sẻ về hành trình xây dựng các kênh Tiktok và những bài học mình đã trải qua.
Nhắc lại một chút là: Bài viết của mình hoàn toàn là quan điểm cá nhân, không có đúng, không có sai. Mọi thành kiến hay quan điểm trên đời này chỉ là phù hợp hoặc không phù hợp.
I. KHI CẢM XÚC LÀ MỒI LỬA
Nguồn: Internet
Nay đặt bút viết phần 2, mình bồi hồi nhớ lại: Thời điểm này năm ngoái là ngày đầu tiên mình làm Tiktok. Thực tế thì, dù đã trải qua 1 năm làm Tiktok, hầu như mình vẫn không có xem Tiktok.
Có nhiều người từng bảo mình rằng: “Muốn làm Tiktok giỏi thì phải xem nhiều, xem để mà biết cái thế giới của người trẻ vận hành như thế nào!” .
Mình không thấy là, suy nghĩ đấy sẽ phù hợp với mình. Bởi có thời gian trống trong ngày, là mình tranh thủ lụm sách đọc, hoặc đắm mình hàng giờ trong vài môn thể thao. Thứ khiến mình biết phản tư, và biết suy niệm sự đời mà làm ra được content, chính là: Óc Quan Sát. Quyển sách “Tôi tự học” của cụ Nguyễn Duy Cần đã có tầm ảnh hưởng sâu sắc đến mình, và 1 số quyển sách quản trị, tâm lý khác đã “tôi” mình như bây giờ. Đôi lúc, mình thầm cảm ơn quá trình: mình kiên nhẫn với bản thân 1 cách không-ngừng-nghỉ. Qua quãng thời gian học về Quản trị cảm xúc (để tăng EQ) , mình hiểu hơn vai trò của cảm xúc tác động lên tâm lý như thế nào.
Lượn qua xíu cảm xúc của bản thân thôi, đó không phải là lý do chính mình viết phần này. Vì mình là Solo Freelancer, không làm việc công nghiệp hay fullstack xây kênh, không có bị áp lực chạy số hay thiếu job, nên ưu tiên của mình là phong cách làm việc giữa mình và client phải hợp “gu” . Mình hay mentor cho client trước về tư duy & cách thức tâm lý mình đã áp dụng khi làm Tiktok theo “style” của mình. Sau đó, client tự triển khai hoặc book mình/ bạn freelancer khác theo từng hạng mục, thì tuỳ hoạch định của mỗi brand mình sẽ cố vấn.
Chuyện là, mình có khá nhiều cảm xúc up-side-down, qua một vài buổi Mentor gần đây với 1 số anh chị Mentee. Có 1 người làm mình ấn tượng nhất, là chị N.T.P (xin được giấu tên).
Chị T làm Tiktok được 2 năm rồi (thời gian chị T làm Tiktok lâu hơn mình). Kênh của chị T cũng đã từng lên xu hướng triệu views, nhưng đến hiện tại thì chị gặp khá nhiều khó khăn khi xây kênh. Rõ ràng dù kênh vẫn ra chuyển đổi, nhưng lòng chị vương vấn nhiều nỗi niềm khó nói. Tuy chỉ với 2 tiếng ngắn ngủi, song mình đã nhận ra được vấn đề của chị: Chị cảm thấy không được sống “là chính mình” khi làm content, và chị không biết cách nào để thay đổi. Chị “vẽ” ra 1 hình ảnh trên truyền thông, khác với tính cách thực tế của chị khi tiếp xúc với mình.
Mình truyền cho chị động lực: “Hãy tạo ra những bài viết phóng sự đi chị, em thấy chị rất có tố chất!”. Nhìn 1 người chủ tận tâm với thương hiệu của mình, khó có ngôn từ nào miêu tả được sự tuyệt vời ấy!.
Và bỗng dưng mình nghĩ, cũng có rất nhiều người chủ doanh nghiệp đang trong tình huống tương tự như chị T: Nội dung hạn chế như cảm xúc khi thực hiện “nó” vậy. Ý tưởng có dồi dào, mà mất đi cảm xúc trong việc tạo ra nội dung, làm cho 1 bài trình chiếu khó tả!.
II. CÁCH TẠO NỘI DUNG PHÓNG SỰ - VỪA KHÓ MÀ CŨNG VỪA DỄ!
Nguồn: Internet
LƯU Ý SỐ 1: Khi nào nên sử dụng loại nội dung Phóng Sự?
Nội dung phóng sự áp dụng được cả cho loại nội dung Biểu Diễn và Xây Dựng Thương Hiệu.
- Về Performance và Branding: mình không thích nói đạo lý, nên sẽ không có giải thích gì nhiều về lý thuyết hay định nghĩa “đúng đắn” ở bài viết này.
- Mình định nghĩa trong đầu đơn giản là: Nội dung Performance sẽ tập trung khai thác đặc tính và chức năng của sản phẩm/dịch vụ; làm với mục đích chuyển đổi; là sân chơi của người giàu bởi cuộc đua khốc liệt về giá thầu, phủ nội dung SEO. Còn Nội dung Branding (nếu được thực hiện một cách chiến lược và có định vị) sẽ thể hiện được Định Danh Thương Hiệu, Giọng Đọc Thương Hiệu, và lâu dài cần đạt được Sự Nhận Diện Thương Hiệu. Làm Branding có thể không mang lại lợi nhuận ngay như Performance, tuy nhiên đây là cách nâng cao giá trị thương hiệu trên Mạng Xã Hội, khá phù hợp với các ngành dịch vụ khó định giá: Làm Đẹp, Đào Tạo, Du Lịch…
Có nhiều người thực hiện Personal Branding, nhưng cách họ thực hiện, chẳng khác nào việc ép buộc người xem phải nhớ đến họ một cách độc hại!. Bởi từ đầu, họ không có kế hoạch làm nội dung, hoặc định vị sai về bản thân.
LƯU Ý SỐ 2: Ưu và Nhược Điểm của Nội Dung Phóng Sự?
Mình xin được trích lại một câu nói của nhà Tâm Lý Học Jordan B.Peterson:
“Bạn bị mù quáng bởi chính những thứ bạn khao khát. Có thể những thứ bạn thật sự cần đang ở ngay trước mắt, nhưng bạn không thể nhìn thấy chúng bởi đang mải nhắm đến những thứ khác”
Như đã đề cập đến Óc Quan Sát, mình muốn bạn hiểu thêm rằng: Chất liệu của nội dung chính là chất liệu “đời sống” xung quanh chúng ta. Chỉ cần bạn chịu khó quan sát mỗi ngày một chút, chịu khó nhận diện được cảm xúc của những người xung quanh, rồi diễn dịch bằng cách chia sẻ lại, bằng cách tập viết, là bạn đã có được “màu sắc văn học” của riêng mình rồi.
Nội dung Phóng Sự không phải phù hợp cho mọi ngành - bởi bản chất khá là đặc biệt. Mình thấy dạng này khá hiệu quả trong ngành Dịch Vụ - đặc biệt là khi bạn muốn cải thiện CX, mà cũng muốn nâng cao giá trị thương hiệu theo kiểu tinh tế.
Để làm được dạng phóng sự, bạn hãy sử dụng ngôn ngữ của mình, “dò tìm” những nỗi đau, những câu chuyện của khách hàng/ nhân vật thường muốn né tránh, để họ bộc lộ những cảm xúc chân thật.
LƯU Ý SỐ 3: 4 BƯỚC THỰC HIỆN NỘI DUNG PHÓNG SỰ:
1. Lên Đề cương tóm tắt / Ý tưởng chính / Thông điệp chính:
1 video chỉ nên truyền tải 1 thông điệp. Làm nội dung ngắn thì đừng tham nhồi nhét vào đầu người xem quá nhiều thông tin. Bản chất của Tiktok là nền tảng giải trí, nên đừng bắt người xem vận động não quá nhiều.
2. Quay: Phóng sự truyền hình
1 nguồn tin quay nên có sự cân nhắc. Khoảng 15 phút quay đầu là đẹp, hạn chế đưa câu chuyện đi vào chi tiết không cần thiết, hoặc lan man không có nội dung cốt lõi.
Bật mí cho bạn cách quay (theo góc độ tâm lý):
Đánh lạc hướng nhân vật trong video: Hầu hết mọi người thấy camera là rất ngại, hoặc khó chịu. Hãy đánh lạc hướng họ bằng những câu chuyện lôi cuốn. Trong 1 cuộc trò chuyện, 80% nội dung chính thường nằm ở gần cuối phiên đối thoại => Đây là lúc bạn sẽ có được Sức hút .
Đưa ra 1 mục đích trò chuyện khác, thay vì nói bạn đang quay Tiktok. Hãy xin phép họ trước khi sử dụng hình ảnh của họ. Khi không có sự đề phòng, con người sẽ dễ bộc lộ ra cảm xúc hỉ-nộ-ái-ố.
3. Ghi Chú Nguồn Tin:
Để video trở nên phổ biến, hãy ghi nhớ trong đầu: “Phải làm truyền thông dễ hiểu, đến đứa trẻ con còn hiểu được ý chính”.
Chia nhỏ thời gian của cuộc hội thoại, lọc ra những thông điệp chính nhất.
Đừng bỏ qua những cảm xúc chân thực: “ừa, à, ố ồ…” là những cảm xúc kết nối khiến nội dung trở nên gần gũi. Đừng vì muốn nội dung “trông hoàn hảo”, mà cắt xén quá nhiều để nó trở thành nhạt nhẽo với thiếu tính gần gũi.
Đẩy Hook lên đầu: áp dụng Tư Duy ngược để chọn Hook.
4. Dựng video thô, sau đó chỉnh sửa thành Video Thành Phẩm.
Đừng biến mình thành 1 Thợ Design, Thợ Edit, Thợ Content. Bởi thợ thì 1 tấc đất 10 ông rồi, chứ còn người hoạch định lại rất hiếm. Tư duy Dựng sản phẩm tốt, được quyết định bởi lối tư duy Content và tư duy Hình Ảnh có sự nhất quán
Content có khả năng chuyển đổi được hay không, là do bạn làm content tiếp cận đến Decision Maker hay chỉ mỗi Target Audience. Hầu hết những anh chị mình Mentor, trước đó họ chỉ tiếp cận mỗi Target Audience, nhưng lại đòi hỏi chuyển đổi nhanh???. Đây là kỳ vọng không thực tế.
THỰC THI CONTENT PHÓNG SỰ NHƯ THẾ NÀO?
Nguồn: Internet
1. Kênh: Lush Nail Lounge
- Chị Ivy được giới thiệu bởi một Client khác. Trước khi hợp tác, video của kênh chỉ có 3.000-5.000 lượt xem.
- Vai trò: Mentor xây dựng kênh + Dựng video.
- Mình yêu cầu chị Ivy nâng cao kỹ năng quay phim, bối cảnh,... để đạt chất lượng phóng sự cơ bản, mới có thể trở nên phổ biến. Chị rất chủ động và chịu khó học quay video theo hướng dẫn.
- Lúc mới hợp tác, chị nói: “Em thông cảm cho chị nhé, chị kém lắm chẳng biết gì về quay dựng cả. Nhưng chị sẽ cố gắng để quay video như ý em.” Mình rất vui vì sự cầu thị và nỗ lực của chị.
Source gốc: https://drive.google.com/file/d/1-6iqFqDWJFzVgEPBFR34gbMP0uZbf4MP/view?usp=sharing
Video thành phẩm: https://www.instagram.com/reel/CzPqsDDgUri/
Kết quả: Đạt 4,6 triệu lượt xem trong vòng 3 ngày. Kênh tăng hơn 7000 người theo dõi chỉ trong 4 ngày.
- Chỉ sau thời gian ngắn làm việc, chị Ivy đã trở thành Host của nhiều nội dung hay, và doanh thu tăng mạnh.
2. Kênh: HH Barber
- Vai trò: Mentor xây dựng kênh + Dựng video.
- Hiện tại, kênh đã có hơn 900k người theo dõi. Từ giờ đến cuối năm, mình sẽ cố gắng để đạt 1 TRIỆU FOLLOWERS.
- Năm 2024, anh Henry đề xuất hợp tác làm Youtube với nội dung sâu sắc hơn. Thật vui mừng khi anh trao cơ hội, để chúng ta cùng nhau xây dựng chiến lược!
3. Kênh Miss Thers:
- Mình hiếm khi nhận làm 1 kênh mới. Chị L là một trong số ít client mà mình nhận làm, bởi tính cách quyết đoán giống mình. Mình rất mến chị và rất hăng hái trong công việc.
- Vai trò: Hoạch định chiến lược + Chỉ đạo sản xuất + Viết kịch bản + Dựng video
- Về hoạch định: Mình khuyến khích chị L làm phóng sự, nhưng chị muốn làm theo dạng viết kịch bản rồi quay dựng lồng voice-over như các kênh khác. Mình quyết tâm làm phóng sự thành công, để chứng minh tính hiệu quả của nó. Thực tế, dạng viết kịch bản rồi voice-over đang khá khó cạnh tranh ở thời điểm này!
Source gốc: https://drive.google.com/file/d/1JxyqdGrq815VyjuHTh-zT61_t8S5x9to/view?usp=sharing
Take note Source và dựng Hook:
HOOK UP:
- Chú phụ hồ: Tháng kiếm 12-13 triệu
- Thích về thì về thăm gia đình
=> Đề cập đến chủ đề tiền: Lương phụ hồ như dân văn phòng; và yếu tố tư duy ngược: Tại sao làm việc thuê mà lại có tư duy thích thì làm, sau đó thích thì nghỉ?
(Thực tế: 2 đoạn này không liên quan nhau, nhưng mình ghép vào để mở đầu cho 1 video gây tranh cãi từ 3 giây đầu)
Video thành phẩm: https://www.tiktok.com/@missthers899/video/7300457725715172615
Kết quả:
Dạng viết kịch bản rồi quay dựng lồng voice-over: không thành công
Dạng phóng sự lồng ghép quan điểm xã hội: Đạt 60k lượt xem trong vài giờ (và tiếp tục tăng)
Trên đây là những kinh nghiệm mình rút ra từ quá trình xây dựng kênh của mình, có thể phù hợp hoặc không phù hợp với mọi người, vì vậy các bạn hãy cân nhắc và lựa chọn những gì phù hợp với bản thân.
