Mạng Internet và công nghệ kỹ thuật đang mang đến những cơ hội phát triển toàn cầu nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức và cạnh tranh gay gắt, đặc biệt với nghề báo chí, bởi báo chí luôn đòi hỏi sự nhanh nhẹn và năng động.
Là sinh viên báo chí năm ba, tôi muốn chia sẻ quá trình học tập, rèn luyện và kinh nghiệm làm việc với các cơ quan báo chí.
Trong tình hình báo chí hiện nay, có ý kiến cho rằng người không qua đào tạo báo chí vẫn làm tốt nghề. Điều đó đúng, nhưng sinh viên báo chí được đào tạo bài bản về kỹ năng và nghiệp vụ mà nhà báo tay ngang khó có thể đạt được.
Hiện nay, báo chí có bốn mảng: báo in, báo mạng, truyền hình và phát thanh. Mỗi loại hình đều phản ánh phong phú các vấn đề xã hội và nghề báo cũng đa dạng trong các lĩnh vực khác nhau. Học tại Đại học Vinh, bạn sẽ được đào tạo về báo chí đa phương tiện, có kiến thức cơ bản và chuyên sâu về một trong bốn loại hình này. Ngoài ra, bạn sẽ được rèn luyện các kỹ năng như: tiếp nhận, khai thác, xử lý tư liệu, viết văn bản, phỏng vấn, chính luận, thuyết trình, dẫn chương trình, thiết kế và sử dụng thành thạo các thiết bị kỹ thuật. Môi trường học tập chuyên nghiệp sẽ giúp bạn phát triển nhanh chóng và có cơ hội trải nghiệm thực tế, nâng cao kỹ năng mềm và làm việc nhóm. Bạn có thể viết và gửi bài đến các báo để kiếm thêm thu nhập.
Trong quá trình học tập tại ngành Báo chí, khoa SPNV, Đại học Vinh, chúng tôi được tham quan và giao lưu tại báo Nghệ An, chụp ảnh ở các khu du lịch nổi tiếng, tham gia các cuộc thi rèn luyện kỹ năng, gặp gỡ các nhà báo nổi tiếng và tự tổ chức biên tập tờ nội san của khoa. Những trải nghiệm này giúp nâng cao khả năng chuyên môn và mang lại nhiều kinh nghiệm quý giá.
Đến nay, các lớp báo chí đã đạt được những thành quả đáng kể. Số lượng bài báo của sinh viên đăng tải ngày càng tăng, như bạn Tuấn Anh với hơn 30 bài viết, Nguyệt Tú với hơn 20 bài. Cuộc thi “Đèn đom đóm” của báo điện tử VnExpress đã thu hút nhiều sinh viên tham gia, với các tác phẩm đoạt học bổng của Linh Trang, Mai Dung, Tuấn Anh,... và trở thành CTV của các báo. Chúng tôi đã xuất bản thành công 2 số nội san báo chí đầu tiên, với các bài viết hoàn toàn do sinh viên tự thực hiện, thành công trong việc làm video giới thiệu ngành, tổ chức cuộc thi rèn nghề hàng năm, và nhiều phóng sự ảnh có giá trị. Những thành quả này chứng minh chất lượng đào tạo của ngành Báo chí, khoa SP Ngữ văn, là nơi khởi nghiệp lý tưởng cho tuổi trẻ.
Một vài chia sẻ về kinh nghiệm và phương pháp học tập
1.
Viết và viết liên tục – tích lũy kinh nghiệm
Hãy khai thác mọi đề tài gần gũi xung quanh cuộc sống của bạn. Đừng lo lắng đề tài không đủ sức nặng mà hãy bắt đầu từ những việc đơn giản nhất. Nắm bắt và nhìn nhận sự việc nhanh chóng, hãy luôn đi trước. Ví dụ, vào ngày 20/10 vừa qua, sinh viên bán hoa quanh các trường đại học rất nhộn nhịp với nhiều mục đích như quyên góp từ thiện, kiếm thêm thu nhập,... đây là một đề tài có thể khai thác và viết bài cộng tác.
Bài thứ nhất, thứ hai, thứ ba,... có thể không được đăng nhưng đừng nản chí, hãy kiên trì. Đến bài thứ chín, thứ mười sẽ có chuyển biến tích cực. Như tôi, khi bắt đầu gửi bài cộng tác cho báo Nghệ An, viết nhiều và gửi nhiều nhưng không được đăng. Sau đó, BBT của tòa soạn đã trực tiếp liên hệ, nhận xét, góp ý và gợi ý đề tài cho tôi. Đó thực sự là những góp ý quý giá.
Hay hơn nữa, mỗi sự kiện hoạt động của khoa, các bạn có thể viết tin bài để đăng lên trang web chính thức và fanpage. Ví dụ như chương trình chào đón tân sinh viên, một bài viết về sự kiện này là hoàn toàn khả thi. Dù không được trả nhuận bút, nhưng đây là cơ hội quý giá để trau dồi kỹ năng viết, những nhận xét và chỉnh sửa từ giảng viên sẽ là bài học lớn cho các bài viết sau này.
Tôi tin rằng, khi đã quyết tâm theo đuổi ngành này, bạn cần xác định rõ làm báo là một công việc nặng nhọc, nhiều thử thách nhưng cũng đầy thú vị và hấp dẫn. Nếu đã chọn nghề, hãy kiên trì và không ngừng học hỏi, thành quả xứng đáng sẽ đến với bạn.
Những tác phẩm của bạn, khi được xuất bản, sẽ là bằng chứng sống động và thuyết phục nhất về khả năng của bạn, có giá trị hơn mọi lời khen hay thậm chí cả bằng cấp.
2. Nghiêm túc học tập, không ngừng trau dồi kiến thức.
Muốn trở thành một nhà báo thành công, bạn cần không chỉ thực hành viết thường xuyên, mà còn phải liên tục học hỏi và nâng cao kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp và đạo đức. Đừng xem nhẹ bất kỳ bài học nào khi còn trên giảng đường. Khi đi làm, có thể không ai hỏi bạn: thế nào là tin? thế nào là phỏng vấn?, nhưng những kiến thức cơ bản này sẽ là nền tảng cho kỹ năng chuyên môn của bạn sau này. “Những bài báo thành công” không tự nhiên mà có, đó là kết quả của kinh nghiệm và rèn luyện.
3. Không ngừng đam mê
Nghe có vẻ rất lý thuyết và sách vở, nhưng đây là điều cần thiết. Nhà thiết kế, nhà văn kiêm nhà đầu tư nổi tiếng Paul Graham từng nói: “Muốn làm tốt việc gì đó, trước hết bạn phải yêu thích công việc đó đã”.
Làm sao để không chán nản và bỏ cuộc khi gửi bài cộng tác liên tục mà không được đăng? Làm sao để thấy hứng thú với những tiết học mà bạn tự cho là nhàm chán và không cần thiết? Làm sao để không cảm thấy ngại ngùng và mệt mỏi khi tác nghiệp, tìm đề tài và thông tin? Đam mê chính là câu trả lời cho tất cả. Luôn giữ lửa đam mê, niềm tin yêu vào ngành học và công việc tương lai. Đó sẽ là động lực và sức mạnh để vượt qua mọi khó khăn, áp lực và thử thách.