Kể từ khi thành lập cộng đồng Freelancer ‘’Thăm Ngàn’’, với hàng ngàn thành viên, mỗi vài ngày, tôi nhận được các câu hỏi cơ bản như: ‘’Em là sinh viên mới ra trường, không có kinh nghiệm, liệu có cách nào để dễ dàng vượt qua phỏng vấn không?’’
Tất nhiên có, có những bí quyết trong phỏng vấn, những mẹo khi viết CV, thậm chí cách tiếp cận với nhân sự qua email, tôi đã tích lũy từ nhiều dự án của 3-4 công ty trong và ngoài nước cũng như trong quá trình làm freelancer cho hàng chục khách hàng trên toàn thế giới.
Nhưng... tôi không chia sẻ! Bởi vì một số bạn chỉ tìm kiếm cách để vượt qua phỏng vấn một cách dễ dàng mà ít quan tâm đến sự chuẩn bị cần thiết để có công việc lý tưởng.
Tôi hy vọng rằng bài viết này sẽ đến với những người đúng lúc, để họ có thể phát triển bản thân, không chỉ để có một CV đẹp mắt mà còn là một người có trải nghiệm, có khả năng thực sự.
Kiến thức không chỉ là trí thông minh mà còn là cách nhìn nhận cuộc sống. Có tư duy mở mới có thể phát triển, từ đó rèn luyện kỹ năng và nâng cao bản lĩnh.
Một nguồn kiến thức phong phú bao gồm nhiều khía cạnh: Kiến thức chuyên môn, sự thông minh đường phố và sự hiểu biết về bản thân. Đa số sinh viên chỉ tập trung vào ⅓ kiến thức từ học tập nhưng quên đi ⅔ quan trọng khác. Đó là lý do một số người ra trường vẫn gặp khó khăn khi xin việc, nhận được những email 'hy vọng sẽ có cơ hội khác' từ phía nhà tuyển dụng.
Vậy làm thế nào để trở thành người có tư duy linh hoạt và hiểu rõ về bản thân?
Tư duy thông minh đường phố (street smart), khác biệt với chỉ số thông minh học thuật (intelligent), street smart không chỉ là chỉ số IQ mà còn là EQ (chỉ số thông minh cảm xúc). Những người có tư duy thông minh đường phố thường khéo léo, linh hoạt và được lòng mọi người.
Sinh viên thiếu tư duy thông minh đường phố khi đi phỏng vấn sẽ giống như người chỉ biết sách vở mà không biết cách làm thực tế, dễ bị đánh giá không cao. Dù có kiến thức chuyên môn vững chắc, nhưng sẽ gặp khó khăn trong việc thăng tiến và hòa nhập với môi trường mới.
Vì vậy, tôi luôn khuyên các bạn trẻ, hãy trải nghiệm và học hỏi, chỉ khi đó tâm hồn của mình mới thay đổi và phát triển. Khi còn là sinh viên, hãy tham gia những hoạt động có nhiều tương tác với con người như tiếp tân, phục vụ,... Điều này không chỉ vì tiền bạc mà còn để trải nghiệm cuộc sống. Khi tiếp xúc với nhiều trải nghiệm và gặp gỡ nhiều người, bạn sẽ tự nhiên có được tư duy thông minh đường phố.
Hiểu bản thân là khám phá tâm hồn, những ưu điểm và khuyết điểm bên trong mình. Thiếu điều này là thiếu phương hướng trong cuộc sống. Không ít người ra trường vẫn mơ hồ về sở thích của mình, khi phỏng vấn hỏi 'Ưu điểm của bạn là gì?' thì họ bối rối không biết trả lời, làm HR phải đợi mệt mỏi và kết quả là thất bại trong phỏng vấn.
Hiểu rõ bản thân giống như tư duy thông minh đường phố, cần phải trải nghiệm và tự đánh giá. Chỉ khi viết văn mới biết mình thích sáng tạo nội dung hoặc thiết kế poster mới biết đam mê gì,... Có kinh nghiệm, có thể thấu hiểu được điều này không tự nhiên mà phải qua thời gian trải nghiệm và học hỏi. Vì thế, 4 năm sinh viên là thời gian tuyệt vời để khám phá và hiểu rõ bản thân, từ đó định hướng tốt cho tương lai.
Trong mọi cuộc phỏng vấn, dù là test kiến thức hay phần trực tiếp, đều đánh giá kỹ năng thực hành. Kỹ năng không giống với kiến thức chuyên môn học tại trường, mà là những kỹ năng thực tiễn cần thiết cho công việc cụ thể mà bạn ứng tuyển.
Ví dụ, vị trí content yêu cầu kỹ năng viết nội dung quảng cáo, thiết kế,... trong digital marketing cần kỹ năng lập kế hoạch, xây dựng, quảng cáo và thành thạo các công cụ hỗ trợ - điều mà đại học hiếm khi giảng dạy.
Do đó, không ngạc nhiên khi nhiều người vướng phải vấn đề thất nghiệp vì các công ty yêu cầu kinh nghiệm 1-2 năm, trong khi mới ra trường thì khó có được. Điều này dẫn đến tâm lý bất mãn về công việc và khó khăn trong tìm kiếm việc làm... Trong khi đó, có những người nhận lời mời phỏng vấn đến mức phải đau đầu, lựa chọn công ty, thương lượng điều khoản, gửi email và bắt đầu công việc ngay khi mới ra trường.
Những cá nhân nổi bật thường có sự chuẩn bị kỹ lưỡng cho cả 4 năm đại học. Thấu hiểu bản thân, tận dụng thời gian hè để thực tập và tích lũy kinh nghiệm cũng như kiến thức là điều quan trọng.
Mỗi bước tiến tiếp theo đều từ từ nhưng chắc chắn, từ đó phát triển nội tại và nâng cao kỹ năng. Khi có đủ sự chuẩn bị, sẽ tự tin và quyết tâm trong công việc sau này, bước tiếp trên hành trình phát triển.
‘’Thái độ là điều nhỏ bé tạo nên sự khác biệt lớn lao’’ - Winston Churchill
Trong mắt nhà tuyển dụng, thái độ tích cực và mong muốn tiến bộ luôn được đánh giá cao. Giữa nhiều ứng viên có cùng kỹ năng, điểm khác biệt chính là thái độ bên trong mỗi người. Sự thay đổi, sự tiến bộ,... chỉ có những người có tiềm năng mới được đánh giá cao.
Do đó, mỗi cuộc phỏng vấn đều hỏi: Bạn dự định gì trong 1 năm, 5 năm, thậm chí là 10 năm tới? Điều này không chỉ đánh giá tiềm năng phát triển mà còn đánh giá thái độ và mong muốn tiến bộ của từng ứng viên.
Người tích cực luôn hướng tới điều đúng đắn. Chỉ khi tin vào bản thân, luôn đặt mục tiêu cao mà cá nhân mới có thể phát triển. Thay đổi suy nghĩ tích cực, lạc quan, chăm chỉ học hỏi và làm việc mang lại giá trị…
Điều này không khó nếu ta kiên trì trên con đường dài, kết quả xứng đáng. Cuộc sống sẽ thay đổi khi ta thực sự thay đổi, khi ta đạt được mục tiêu, không chỉ về công việc mà còn trong mọi khía cạnh.
Cảm ơn mọi người đã đọc đến dòng cuối cùng. Hy vọng bài viết này mang lại định hướng và động viên cho những ai đọc, tiếp thêm sức mạnh trên hành trình phía trước.
Hãy tiếp tục bước đi, cố gắng không ngừng…
Chiến thôi!