zkLink là gì? Tổng hợp đầu tiên về zkEVM Layer 3

Được gọi là không gian tài chính phi tập trung (DeFi), đang đối mặt với vấn đề thanh khoản phân mảnh và tương tác phức tạp giữa các chuỗi, điều này làm chậm sự phát triển và triển khai các ứng dụng phi tập trung (DApp) trên nhiều blockchain.

Những điểm chính:

zkLink sử dụng bằng chứng không kiến thức (Zero-knowledge Proof hay ZKP) để giải quyết vấn đề thanh khoản phân mảnh và tương tác giữa các chuỗi trong không gian DeFi. Nền tảng này có kiến trúc đa layer - Sequencing Layer, Execution Layer, Settlement Layer và DA Layer - mỗi layer với chức năng riêng để đảm bảo hiệu quả và bảo mật hệ thống.

zkLink là gì?

zkLink là nền tảng hạ tầng Layer 3 đa chuỗi sử dụng công nghệ ZK để thống nhất thanh khoản phân mảnh và đơn giản hóa việc phát triển và sử dụng DApps trên nhiều blockchain.

Lịch sử của zkLink

zkLink được thành lập năm 2021 bởi Vincent Yang, một kỹ sư đam mê công nghệ tiền mã hóa. Hành trình của ông với web3 bắt đầu từ việc khai thác Bitcoin vào năm 2019 và đạt đỉnh vào “Mùa hè DeFi” năm 2020. Ông đã chứng kiến sự phát triển nhanh chóng của công nghệ blockchain và tiền mã hóa, đặc biệt là trên các nền tảng như Uniswap.

Tuy nhiên, Yang nhận thấy sự thiếu tính tương tác giữa các chuỗi chéo đáng tin cậy và trưởng thành, một vấn đề làm chậm sự phát triển của DeFi do tính thanh khoản phân mảnh giữa các hệ sinh thái blockchain khác nhau.

Với quyết tâm giải quyết thách thức này, Yang đã tập hợp một nhóm các nhà phát triển và chuyên gia công nghệ để làm việc trên công nghệ cầu nối không kiến thức và hệ thống tính toán phân tán. Sứ mệnh của họ với zkLink rất rõ ràng: Đơn giản hóa việc giao tiếp giữa các chuỗi và giúp các nhà phát triển dễ dàng triển khai các ứng dụng DeFi trên nhiều blockchain mà không làm ảnh hưởng đến bảo mật.

Để thực hiện tầm nhìn này, zkLink đã áp dụng chứng minh không kiến thức để xây dựng cơ sở hạ tầng hỗ trợ các ứng dụng ZK. Phương pháp này cho phép zkLink tạo ra một môi trường liền mạch, trong đó các nhà phát triển có thể khai thác thanh khoản trên các mạng blockchain khác nhau, cuối cùng thúc đẩy sự phát triển và khả năng tiếp cận của DeFi cho người dùng trên toàn thế giới.

Mục tiêu của zkLink là gì?

zkLink đang nỗ lực tạo ra một môi trường an toàn và thân thiện với người dùng cho việc giao dịch và triển khai DApp trên nhiều mạng blockchain, tận dụng sức mạnh của chứng minh không kiến thức để đảm bảo tính bảo mật và khả năng mở rộng với các tính năng sau.

Tính tương tác: zkLink giải quyết vấn đề về cơ sở hạ tầng không đủ để tạo điều kiện lưu thông token tiền mã hóa qua các blockchain khác nhau và các Layer 2 ZK-rollup.

Tính thanh khoản phân mảnh: Cơ sở hạ tầng của zkLink nhằm giải quyết vấn đề thanh khoản bị phân mảnh trên các chuỗi khác nhau, thống nhất thanh khoản giữa các hệ sinh thái để người dùng có thể truy cập và giao dịch tài sản một cách liền mạch qua các mạng L1 và L2 khác nhau mà không cần cầu nối chuỗi chéo.

Tính mở rộng: Bằng cách tích hợp thanh khoản, zkLink giảm chi phí giao dịch trên nhiều mạng, từ đó tăng hiệu quả vốn và làm cho giao dịch trở nên rẻ và hiệu quả hơn.

Phân mảnh công nghệ: zkLink cố gắng thống nhất các bộ công nghệ từ các L1 và L2 khác nhau, đơn giản hóa việc phát triển và triển khai DApp trên nhiều mạng. Với một điểm duy nhất để triển khai ứng dụng, các nhà phát triển zkLink có thể dễ dàng xây dựng và quản lý DApp, bất kể mạng cơ bản.

Đơn giản hóa và trải nghiệm người dùng: zkLink nhằm mang đến trải nghiệm đơn giản và tiết kiệm chi phí cho người dùng bằng cách giảm độ phức tạp trong việc điều hướng giữa các blockchain, cho phép họ truy cập và quản lý tài sản trên nhiều mạng thông qua một nền tảng duy nhất.

Bảo mật: zkLink hướng đến việc giảm thiểu rủi ro liên quan đến các cuộc tấn công cầu nối chuỗi chéo và các lỗ hổng giao dịch giữa các chuỗi bằng cách áp dụng công nghệ chứng minh không kiến thức, cung cấp các giải pháp rollup an toàn và hiệu quả cho các DApp. Phương pháp này đảm bảo tính toàn vẹn và bảo mật của các giao dịch.

zkLink hoạt động như thế nào?

zkLink hoạt động qua một kiến trúc nhiều tầng. Mỗi tầng phục vụ một chức năng đặc biệt để đảm bảo hiệu quả và bảo mật của hệ thống, như sau:

Tầng Sequencing: Nhận các giao dịch từ người dùng, sắp xếp và gom chúng thành các lô. Những lô này sau đó được cam kết với Tầng Settlement. Trong các trường hợp sử dụng DA layer bên ngoài, người sắp xếp cũng truyền dữ liệu giao dịch đến DA layer. Ban đầu, zkLink có thể bắt đầu với mô hình sắp xếp tập trung, nhưng có kế hoạch chuyển sang các giải pháp sắp xếp phi tập trung để giảm thiểu các rủi ro như điểm lỗi duy nhất và kiểm duyệt giao dịch.

Tầng Execution: Thực hiện các giao dịch cập nhật trạng thái đúng cách. zkLink sử dụng zkEVM của ZK Stack để thực thi các hợp đồng thông minh và chứng minh tính đúng đắn của việc thực thi bằng chứng không kiến thức. Tầng này đảm bảo chỉ có các giao dịch hợp lệ mới được thực hiện, từ đó dẫn đến các chuyển tiếp trạng thái máy hợp lệ.

Tầng Settlement: Duy trì an ninh và tính toàn vẹn của các giao dịch ngoài chuỗi. Các ZK-rollup truyền thống thường chọn một chuỗi duy nhất, ví dụ như Ethereum, làm tầng settlement để xác minh chứng cứ và giải quyết các giao dịch. zkLink giới thiệu hai mô hình triển khai Tầng Settlement, zkLink Nexus và zkLink Origin, tập hợp thanh khoản và tài sản gốc một cách an toàn qua các L1 và L2.

Tầng DA: Data Availability (DA) Layer đảm bảo sẵn có dữ liệu giao dịch và đảm bảo khả năng tái tạo trạng thái rollup khi dịch vụ ngừng hoạt động đột ngột. zkLink Nexus và zkLink Origin hỗ trợ chuỗi chính làm DA layer theo mặc định. Ngoài ra, họ hỗ trợ Validium, bao gồm một giải pháp DA bên ngoài, vì zkLink có kế hoạch tích hợp các giải pháp DA mô-đun từ các bên thứ ba khác nhau để đáp ứng nhu cầu đa dạng của các nhà phát triển.

Các đặc điểm của zkLink

zkLink Nova: zkLink Nova là mạng zkEVM Layer 3 đầu tiên được tổng hợp để thống nhất Ethereum và các rollup Layer 2 của nó. Nó có khả năng kết hợp, tương tác và mở rộng đặc biệt, đồng thời đảm bảo bảo mật hàng đầu thông qua chứng minh không kiến thức.

zkLink X: zkLink X là động cơ mở rộng ứng dụng cụ thể được xây dựng cho các ứng dụng ZK hiệu suất cao. Nó cung cấp các rollup ứng dụng cụ thể cho phép các nhà phát triển triển khai rollup với kiến trúc tùy chỉnh cao, tối ưu hóa cả chi phí và hiệu suất. Nền tảng này kết nối với nhiều mạng L1 và L2, cung cấp thanh khoản tổng hợp và khả năng mở rộng thực tế không giới hạn.

Chặng đường phát triển zkLink

• 2021: Bắt đầu zkLink, tập trung vào phát triển giải pháp blockchain không kiến thức cho hệ sinh thái Ethereum.
• Q1 2023: Nâng cấp từ Alpha 2.0 lên Alpha 4.0, cho phép gần như không giới hạn giao dịch trên nền tảng.
• Q1 2023: Ra mắt ZKEX Testnet 2.0, mở đường cho sự phát triển DApp trong tương lai.
• Tháng 5 năm 2023: Đảm bảo thêm 10 triệu đô la, nâng tổng số vốn lên 18,5 triệu đô la.
• Tháng 5 năm 2023: Hoàn thành cuộc kiểm tra bảo mật & hợp đồng thông minh ABDK Consulting thứ hai.
• Tháng 5 năm 2023: Khởi động thử nghiệm Mô phỏng Rút tài sản/Dunkirk.
• Tháng 6 năm 2023: Tích hợp mạng quan trọng với LayerZero.
• Tháng 12 năm 2023: Ra mắt giải pháp Layer 3 rollup chéo đầu tiên, zkLink Nexus.
• Cuối năm 2023: Đạt hơn 2 triệu giao dịch trên Alpha Mainnet, tích hợp với hơn 16 mạng và thiết lập hơn 90 đối tác chiến lược.

Tokenomics ZKL

ZKL là token tiện ích và quản trị gốc của giao thức zkLink. Được thiết kế để tăng cường các sản phẩm giao dịch phi tập trung như sổ lệnh DEX, AMM và chợ NFT, ZKL đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái zkLink. Nó cung cấp quyền truy cập cho các nhà phát triển vào cơ sở hạ tầng rollup của zkLink, bao gồm thị trường chứng minh ZK.

Là token quản trị của zkLink DAO, ZKL cho phép các nhà đầu tư tham gia vào sự phát triển của giao thức. Nó cũng được sử dụng để thanh toán cho các tài nguyên tính toán chứng minh không kiến thức và các khoản phí liên quan đến các chức năng ứng dụng cụ thể.

Tổng cung của ZKL giới hạn ở mức 1 tỷ token, làm cho nó trở thành một token giảm phát. Là một token tiêu chuẩn ERC-20 được phát hành trên Ethereum Mainnet, ZKL cũng sẽ có sẵn trên các chuỗi kết nối của Ethereum.

Phân bổ token ZKL được thiết kế để phù hợp với sự thành công và phân quyền lâu dài của giao thức zkLink:

• Ngân sách Cộng đồng: 29.875%
• Dự trữ Thanh khoản: 4%
• Phát triển Hệ sinh thái: 22.5%
• Đội ngũ & Cố vấn: 20%
• Người mua tư nhân sớm: 20.50%
• Bán CoinList: 3.125%

Kết luận

zkLink đại diện cho một bước ngoặt quan trọng trong lĩnh vực DeFi, giải quyết các vấn đề chính về thanh khoản phân mảnh và tính tương tác giữa các chuỗi bằng công nghệ không kiến thức đột phá. Với kiến trúc mạnh mẽ, lộ trình tham vọng và tokenomics toàn diện, zkLink đứng vững như một nhân tố thay đổi trò chơi, sẵn sàng cách mạng hóa cách DApps được phát triển và sử dụng trên nhiều blockchain.

• Layer 2 Taiko chính thức phát hành airdrop cho người dùng
• Xai là gì? Mạng lưới game Layer 3 đang phát triển trên Arbitrum
• ZkSync là gì? Khám phá những điều chưa biết về công nghệ mở rộng quy mô Ethereum hàng đầu

Thạch Sanh

Theo Bybit