Trong số các dự án Layer 2 cho Ethereum, zkSync đã nổi bật như một tên tuổi hàng đầu, đang dẫn đầu trong việc xây dựng một giải pháp sử dụng công nghệ Zero-knowledge để tương thích với môi trường thực thi thông qua EVM của Ethereum. Vậy zkSync là gì? Điều gì làm cho zkSync trở nên độc đáo so với các dự án Layer 2 khác? Cùng khám phá kỹ hơn về dự án zkSync qua bài viết dưới đây nhé!

zkSync là cái gì?
zkSync là một giải pháp Layer 2 thuộc nhóm ZK-Rollups trên Ethereum được phát triển bởi đội ngũ của Matter Labs, với sự hỗ trợ từ nhiều quỹ đầu tư lớn như a16z, OKX, Crypto.com, Bybit, ConsenSys… và đã thu về tổng số vốn huy động lên đến hơn 458 triệu USD.
Để hiểu sâu hơn về dự án zkSync và cách hoạt động của nó, trước tiên chúng ta cần hiểu về khái niệm Layer 2 là gì.
Layer 2 là gì thế nhỉ?
Layer 2 của Blockchain, hay Layer 2, là thuật ngữ chỉ các giải pháp được phát triển trên blockchain Layer 1 nhằm mở rộng khả năng của nó mà không làm thay đổi tính năng cốt lõi của Layer 1.
Mặc dù Layer 2 có thể được áp dụng cho bất kỳ loại blockchain nào, nhưng hiện tại, chỉ có các giải pháp Layer 2 của Ethereum nhận được sự quan tâm đặc biệt từ cộng đồng nhà đầu tư và người dùng. Điều này cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của các giải pháp Layer 2 cho Ethereum và được đánh giá cao là một xu hướng phổ biến trong cộng đồng blockchain.
Vậy tại sao Layer 2 chỉ phát triển trên Ethereum mà không phải trên các blockchain khác như BNB Chain, Solana và Avalanche?
Lý do là vì giá trị toàn bộ hệ sinh thái của Ethereum lớn hơn nhiều và có số lượng người sử dụng trên mạng lưới nhiều hơn so với các blockchain Layer 1 khác như BNB Chain và Solana. Điều này ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng khi phí gas tăng cao và tốc độ giao dịch chậm hơn.
Điều này thúc đẩy việc phát triển và áp dụng các giải pháp Layer 2 trên Ethereum để giải quyết các vấn đề này một cách hiệu quả. Với mục tiêu giảm bớt gánh nặng trên Ethereum, các dự án Layer 2 có thể cung cấp khả năng xử lý giao dịch nhanh hơn và phí thấp hơn, đồng thời đảm bảo tính bảo mật và tính phi tập trung từ Ethereum, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dùng tham gia vào các hoạt động blockchain mà không phải lo lắng về chi phí và thời gian giao dịch.
zkSync là gì?
zkSync là một giải pháp mở rộng Layer 2 cho Ethereum, sử dụng công nghệ Zero-knowledge Rollup (ZK-Rollups). Công nghệ này cho phép thực hiện giao dịch nhanh chóng và tiết kiệm chi phí hơn, đồng thời đảm bảo tính an toàn từ Ethereum.
Ngoài ra, dự án zkSync cũng đã thành công tích hợp giải pháp zkEVM vào mạng chính để triển khai zkSync Era vào tháng 3/2023. Điều này đánh dấu bước tiến quan trọng khi zkSync đang dẫn đầu trong cuộc đua để hoàn thiện công nghệ zkEVM.
zkEVM là một máy ảo hỗ trợ tính toán bằng chứng Zero-knowledge, hoàn toàn tương thích với EVM của Ethereum. Đây là một cài đặt của công nghệ ZK để mở rộng khả năng thực hiện hợp đồng thông minh trên Ethereum. Với zkEVM này, zkSync có thể thực hiện các tính toán Zero-Knowledge Proof (ZKP) và tương thích với cơ sở hạ tầng hiện có trên Ethereum. Nhà phát triển cũng có thể viết các hợp đồng thông minh tương thích với ZK bằng ngôn ngữ Solidity truyền thống của EVM.
Điểm nổi bật của dự án zkSync
Tính hiệu quả trong hoạt động
Những điểm đặc biệt quan trọng nhất của zkSync là các giao dịch gas thấp bằng ETH và các token ERC20. Giao dịch nhanh chóng và có chi phí tương đối thấp. Theo thống kê trên l2fees.info:
- Phí chuyển ETH bằng ví: 0.1 USD
- Phí chuyển token khác bằng ví: 0.12 USD
- Phí swap token: 0.28 USD

Lưu ý: Giá trên chỉ là ước lượng tương đối, có thể biến động theo nhu cầu người dùng.
Ngoài chi phí, công nghệ ZK-Rollups giúp zkSync có những ưu điểm vượt trội hơn Optimism và Arbitrum như:
- Thời gian xác thực giao dịch ngắn hơn.
- Độ bảo mật cao hơn.
Ngoài ra, zkSync cũng hỗ trợ NFT layer 2 và có mã nguồn hoàn toàn mở để cộng đồng có thể tham gia đóng góp và phát triển.
Tính năng Account Abstraction
Account Abstraction, hay còn được gọi là 'smart contract hoá' các địa chỉ ví, là quá trình triển khai các địa chỉ ví cá nhân thành các hợp đồng thông minh để quản lý việc trả phí và xác thực giao dịch trên blockchain. Điều này cho phép các địa chỉ ví có thể linh hoạt thay đổi để phù hợp với mục đích sử dụng.
Với tính năng này, zkSync cung cấp các tiện ích sau:
- Trả bằng bất kỳ token nào: zkSync cho phép một ví hỗ trợ hoặc tài trợ cho ví khác để chuyển đổi token khác thành ETH để thanh toán phí giao dịch.
- Không cần Seed phrase: Ví của zkSync sẽ trở thành một social recovery wallet.
- Ký nhiều giao dịch cùng lúc: các giao dịch có thể được tính theo lô, người dùng không cần phải ký từng giao dịch.
- Thanh toán tự động: Người dùng có thể lên lịch để tự động chuyển tiền, gia hạn đăng ký, tương tự như Apple Pay nhưng phi tập trung.
Áp dụng công nghệ zkEVM
zkEVM (zero-knowledge Ethereum Virtual Machine) là một máy chủ ảo cho phép tạo ra một bằng chứng dưới dạng zero-knowledge để xác minh độ chính xác (bao gồm tính hợp lệ của dữ liệu đầu vào và đầu ra). Nhìn chung, zkEVM là một sản phẩm hỗ trợ thực hiện và mở rộng các smart contract được tạo bởi công nghệ zero-knowledge.
Với công nghệ zkEVM, các hợp đồng thông minh được phát triển trên zkSync có khả năng tương thích cao với Ethereum nhờ vào việc thống nhất mã code, và phương thức lập trình.
Thông tin về token của zkSync
Token của zkSync hiện chưa ra mắt. Tuy nhiên, Matter Labs đã công bố kế hoạch phát hành token vào năm 2024. Do đó, năm 2023 sẽ là cơ hội để người dùng nhận airdrop thông qua việc trải nghiệm hệ sinh thái zkSync Era như Arbitrum.
Đội ngũ phát triển của dự án
Dự án zkSync được phát triển bởi đội ngũ của Matter Lab, một công ty có trụ sở tại Berlin, với phần lớn thành viên đội là người sống tại châu Âu. Công ty này có nhiều thành viên ẩn danh, chỉ có CEO cùng các đồng sáng lập viên như Alex Gluchowski và một số quản lý cấp cao khác được công khai để đại diện cho công ty.
Matter Labs đã tiên phong trong việc phát triển giải pháp mở rộng cho Ethereum dựa trên công nghệ ZK. Tầm nhìn của Matter Labs là xây dựng một Layer 2 theo mô hình Rollup để giảm phí gas và tăng hiệu suất hoạt động. Nền tảng này sẽ tương thích với EVM và hỗ trợ ứng dụng tổng quát viết bằng ngôn ngữ Solidity.
Tình hình phát triển của zkSync trong quý 3 năm 2023

Dữ liệu từ DefiLlama cho thấy tổng tài sản được khóa (TVL) trên zkSync đã tăng đáng kể từ tháng 4/2023 đến hết tháng 7/2023. Điều này cho thấy số lượng người dùng trên zkSync cũng tăng mạnh, tuy nhiên, vào tháng 8/2023 đã giảm đi.
Tuy vậy, khối lượng giao dịch trên zkSync vẫn tăng ổn định theo thời gian do cộng đồng Crypto đang quan tâm đến các sự kiện Airdrop.
Ngoài ra, hệ sinh thái zkSync đang mở rộng nhanh chóng với hơn 50 dự án đã phát triển, được tích hợp vào hệ sinh thái.

Tóm tắt
Qua bài viết này, Mytour đã cung cấp cái nhìn tổng quan về dự án zkSync, một dự án tiên phong trong việc phát triển và áp dụng công nghệ ZK-Rollups trong blockchain để giải quyết vấn đề phí gas và hiệu suất giao dịch trên Ethereum.
Lưu ý: Thông tin trong bài viết không phải là lời khuyên đầu tư. Mytour không chịu trách nhiệm về bất kỳ quyết định đầu tư nào của độc giả. Chúc các bạn thành công và đạt được nhiều lợi nhuận từ thị trường tiềm năng này.