Câu chuyện hài hước: thua trong ván cờ vua trước một máy chơi game Atari 2600 từ thập niên 70

VTV.vn - bất ngờ thất bại trước chiếc máy chơi game 8-bit cổ xưa của thập kỷ 70

Trên LinkedIn, một câu chuyện về giới hạn của trí tuệ nhân tạo đang thu hút sự chú ý. Kỹ sư máy tính Robert Jr. Caruso đã thử thách chơi cờ vua với máy chơi game Atari 2600 qua chương trình giả lập Stella. Kết quả khiến cộng đồng mạng bất ngờ: liệu AI của năm 2025 có thể thua trước công nghệ tính toán của những năm 70?

Trước khi phân tích thất bại của , chúng ta cần hiểu rõ một số khái niệm về các “cỗ máy chơi cờ”, hay còn gọi là các “chess engine”.

Những hệ thống này có khả năng dự đoán nước đi của đối thủ, đồng thời có sức mạnh tính toán để xác định nước đi tối ưu. Máy càng mạnh, khả năng tiên đoán các nước đi càng chính xác.

Năm 1997, siêu máy tính Deep Blue đã làm nên lịch sử khi lần đầu tiên đánh bại Garry Kasparov, đại kiện tướng cờ vua nổi tiếng. Với khả năng tính toán 200 triệu nước đi khả thi mỗi giây, Deep Blue đã chiến thắng được ‘vua cờ’ Kasparov. Kể từ đó, công nghệ máy tính ngày càng phát triển, các chess engine cũng trở nên mạnh mẽ và có thể thi đấu ngang tài với những kỳ thủ hàng đầu.

Trong khi đó, nhân vật chính của câu chuyện trên LinkedIn có sức xử lý khá khiêm tốn: vi xử lý MOS Technology 6507 chạy ở tốc độ chỉ 1,19 MHz, hiệu năng chỉ ở mức KFLOPS, và theo mô tả của Robert Jr. Caruso, chiếc máy chơi game “cổ đại” chỉ có thể dự đoán được 1-2 nước cờ.

Mặc dù vậy, vẫn không thể vượt qua engine chơi cờ của máy Atari 2600, ngay cả khi chơi ở độ khó Sơ Cấp - Beginner. đã nhầm lẫn xe và tượng, thực hiện sai những nước cờ cơ bản, thậm chí còn quên vị trí quân cờ trên bàn. Theo lời kể của kỹ sư Robert Jr. Caruso, khi đổ lỗi cho hình ảnh quân cờ trên máy Atari 2600 quá khó phân biệt, anh đã chuyển sang sử dụng ký hiệu cờ vua đại số, cách phổ biến để thể hiện quân cờ và vị trí quân trong cờ vua.

Tuy vậy, kỹ năng chơi cờ của vẫn không có sự cải thiện. Caruso nhận xét “mắc quá nhiều lỗi ngớ ngẩn đến mức không đủ tư cách tham gia vào một câu lạc bộ cờ vua lớp 3.”

Dưới bài viết, có một vị khách đặc biệt đã để lại bình luận. Đó chính là Larry Wagner, nhà khoa học máy tính, lập trình viên và là một trong những người sáng lập ra game cờ vua trên máy Atari 2600.

Ông chia sẻ: “Đã lâu rồi tôi không còn nghĩ đến việc lập trình cờ vua nữa. Nhưng một ngày nào đó, tôi muốn tái dựng lại và cải tiến thuật toán alpha-beta, giúp chương trình có thể nhìn xa thêm một lớp nước đi mà không tốn quá nhiều tài nguyên tính toán.”

Tuy nhiên, cũng cần thông cảm cho ở một khía cạnh: nó là công cụ AI hoạt động dựa trên mô hình ngôn ngữ lớn. Về bản chất, là một cỗ máy tạo chữ, tạo ra nội dung văn bản có nghĩa, không phải một hệ thống có khả năng tính toán và tham gia vào những trò chơi trí tuệ phức tạp như cờ vua, với nhiều biến số như vậy.

Cả engine chơi cờ trên Atari 2600 của những năm trước và hiện nay đều là những mô hình AI còn đơn giản; một bên là trí tuệ nhân tạo chuyên biệt, chỉ giỏi làm một công việc duy nhất, còn bên kia là trí tuệ nhân tạo suy luận, tìm kiếm mẫu hợp lý trong kho dữ liệu, nhưng cả hai đều chưa thể thực hiện đa tác vụ cùng lúc.

Cuộc đối đầu giữa Atari 2600 và giống như trận đấu giữa một cơ thủ bi-a và một nhà văn; dù không có sự cân sức, nhưng kết quả vẫn sẽ tạo ra một câu chuyện thú vị.