Buzz
Công nghệ hiện đại đã biến trình diễn drone thành một nghề triển vọng, khi ngày càng nhiều quốc gia chọn loại hình này thay cho pháo hoa truyền thống.
Nghề điều khiển drone biểu diễn nghệ thuật
Vào một đêm lạnh tháng 1, Ajay Sreekumar đứng trước Bảo tàng Tương lai ở Dubai, ngước nhìn bầu trời.
Trên cao khoảng 100 mét, 600 chiếc drone bay lượn trong đêm, tạo nên hình ảnh khuôn mặt Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoum rực sáng bằng đèn LED.
Chín phút kế tiếp, đội drone liên tục chuyển đổi giữa các hoạt cảnh và hình 3D đa sắc, bao gồm quả cầu quay và nhà khoa học đang quan sát chuỗi xoắn kép DNA.
Sreekumar không đơn thuần là khán giả – anh chính là người thiết kế chính của màn trình diễn, thuộc lễ bế mạc Triển lãm Y tế Thế giới Dubai, do công ty Skyvertise – nơi anh làm việc – tổ chức.
Khi chiếc drone cuối cùng hạ cánh, Sreekumar tràn ngập cảm giác mãn nguyện. Anh và nhóm đã dành hai ngày để thiết kế, lập trình và luyện tập, và mọi thứ đã diễn ra suôn sẻ như mong đợi.
Niềm hứng khởi lớn nhất là được chứng kiến tác phẩm của mình sống động ngay lập tức. "Bạn không cần phải chờ hàng tháng trời để thấy thành quả", khác hẳn với công việc cũ của Sreekumar trong ngành truyền hình và điện ảnh.
Cách đây hai năm, Sreekumar vẫn còn làm việc ở một studio truyền thông tại Abu Dhabi. Khi đọc tin tuyển dụng của Skyvertise, dù chưa từng làm việc với drone, anh đã ứng tuyển nhờ nền tảng thiết kế 3D. Chẳng bao lâu sau, anh thành thạo mọi thứ từ vận hành drone, thay pin đến tạo hoạt ảnh cho các buổi biểu diễn.
Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất là quốc gia tiên phong áp dụng công nghệ drone và tổ chức các buổi trình diễn drone từ năm 2020.
Sau 5 năm, trình diễn drone đã trở thành điểm nhấn không thể thiếu tại các sự kiện lớn như hội nghị, lễ hội và dịp lễ quan trọng như giao thừa.
Công việc điều khiển drone đòi hỏi áp lực cao về thời gian, đặc biệt trong mùa lễ hội từ tháng 11 đến tháng 3 — thời điểm cao điểm của năm.
Kể từ buổi trình diễn drone đầu tiên vào năm 2012 tại lễ hội âm nhạc ở Áo, công nghệ GPS và pin ngày càng phát triển đã giúp loại hình biểu diễn này trở nên phổ biến rộng rãi trên bầu trời.
Hiện nay, một đội hình bay tiêu chuẩn thường gồm các quadcopter không người lái nặng dưới 0,5 kg, được lập trình điều khiển bằng phần mềm và gắn đèn LED để biểu diễn trên không.
Drone LED có thể đồng bộ cùng pháo hoa, laser hoặc âm nhạc trong các màn trình diễn kéo dài tới 20 phút, trước khi cần thay pin hoặc sạc lại.
Năm 2023, giá trị thị trường trình diễn drone toàn cầu đạt 339 triệu USD. Bắc Mỹ là thị trường lớn nhất, nhưng Trung Đông lại nổi bật với các màn trình diễn hoành tráng hơn, sử dụng lượng drone lớn hơn.
Một buổi trình diễn trung bình tại Trung Đông tiêu tốn khoảng 112.250 USD và huy động 401 drone – mức giá cao hơn nhiều so với pháo hoa truyền thống (13.600 – 41.000 USD), nhưng bù lại drone có thể tái sử dụng và thân thiện với môi trường.
Nghề nghiệp hấp dẫn
Daria Bakhtigozina, nghệ sĩ 3D của công ty drone Lumasky tại Dubai, lần đầu xem biểu diễn drone vào năm 2022 và gọi đó là “phép thuật” – từ đó cô ước mơ gia nhập ngành này.
Bakhtigozina thấy công việc của mình đầy hứng thú. Trong mùa cao điểm, các công ty drone tổ chức nhiều buổi diễn mỗi tuần, đòi hỏi thiết kế nhanh chóng. Sreekumar cho biết mỗi chương trình thường mất 1–2 tuần để thiết kế, nhưng vào mùa bận rộn, thời gian có thể rút xuống chỉ còn 3–4 ngày, thậm chí nhanh hơn.
Một bước tiến mới trong công việc là ứng dụng AI để rút ngắn thời gian tạo mô phỏng thiết kế cho khách hàng. “Nó giúp bạn có thêm thời gian sáng tạo hoạt ảnh trên bầu trời,” Muyasar Abulkhair – CEO của Skyvertise – chia sẻ với Rest of World.
“Tôi nói với các đối tác: Không cần thuê nhà thiết kế nữa, hãy để AI lo phần thiết kế cho các bạn.”
Hiện tại, AI đóng vai trò hỗ trợ cho các nhà thiết kế con người. Các chương trình quy mô lớn và phức tạp vẫn cần đội ngũ chuyên nghiệp, nhưng sự phụ thuộc vào tự động hóa ngày càng tăng cũng đi kèm nguy cơ an toàn. Việc thiếu kinh nghiệm kỹ thuật của người điều hành dễ dẫn đến lỗi vận hành.
Chỉ một sơ suất nhỏ cũng có thể gây hậu quả nghiêm trọng. Gần đây, tại các buổi trình diễn drone ở Nam Carolina, Trung Quốc và Việt Nam, hàng chục đến hàng trăm máy bay không người lái bất ngờ rơi xuống đất.
Vào tháng 12 năm ngoái, tại Orlando, một drone rơi trúng ngực một bé trai 7 tuổi trong buổi trình diễn, khiến em bị thương nghiêm trọng và phải phẫu thuật tim khẩn cấp.
Trước đây, tại UAE, nhu cầu về người điều khiển drone cao hơn nguồn cung, nhưng nay tình thế đã đổi vì chỉ cần ba ngày đào tạo là có thể nhận được chứng chỉ điều khiển drone thương mại.
Tuy vậy, mức lương của người vận hành drone ở Trung Đông thấp hơn tại Mỹ hay châu Âu. Người mới vào nghề thường nhận khoảng 5.000 dirham (1.361 USD) mỗi tháng, còn người có kinh nghiệm có thể nhận từ 8.000–10.000 dirham (2.178–2.723 USD – khoảng 70 triệu đồng).
Tuy nhiên, các điều khiển viên drone đang mở rộng cơ hội nghề nghiệp ra ngoài những buổi trình diễn ánh sáng. Các lĩnh vực như dầu khí, xây dựng và bất động sản đang tích cực cân nhắc ứng dụng UAV vào việc lập bản đồ, khảo sát và kiểm định công trình.
